________________ 12. 50. 19 } शान्तिपर्व [12. 51.9 संसारश्चैव भूतानां धर्मस्य च फलोदयः / इतिहासपुराणं च कान्येन विदितं तव / विदितस्ते महाप्राज्ञ त्वं हि ब्रह्ममयो निधिः / / 19 धर्मशास्त्रं च सकलं नित्यं मनसि ते स्थितम् // 34 त्यां हि राज्ये स्थितं स्फीते समग्राङ्गमरोगिणम् / ये च केचन लोकेऽस्मिन्नर्थाः संशयकारकाः। स्त्रीसहस्रैः परिवृतं पश्यामीहोर्ध्वरेतसम् / / 20 तेषां छेत्ता नास्ति लोके त्वदन्यः पुरुषर्षभ // 35 ऋते शांतनवादीष्मात्रिषु लोकेषु पार्थिव / स पाण्डवेयस्य मनःसमुत्थितं सत्यसंधान्महावीर्याच्छूराद्धमैकतत्परात् // 21 नरेन्द्र शोकं व्यपकर्ष मेधया / मृत्युमावार्य तरसा शरप्रस्तरशायिनः / भवद्विधा ह्युत्तमबुद्धिविस्तरा निसर्गप्रभवं किंचिन्न च तातानुशुश्रुम / / 22 विमुह्यमानस्य जनस्य शान्तये // 36 सत्ये तपसि दाने च यज्ञाधिकरणे तथा। इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि धनुर्वेदे च वेदे च नित्यं चैवान्ववेक्षणे // 23 पञ्चाशोऽध्यायः॥५०॥ अनृशंसं शुचिं दान्तं सर्वभूतहिते रतम् / महारथं त्वत्सदृशं न कंचिदनुशुश्रुम // 24 वैशंपायन उवाच। त्वं हि देवान्सगन्धर्वान्ससुरासुरराक्षसान् / श्रुत्वा तु वचनं भीष्मो वासुदेवस्य धीमतः / शक्त एकरथेनैव विजेतुं नात्र संशयः // 25 किंचिदुन्नाम्य वदनं प्राञ्जलिर्वाक्यमब्रवीत् // 1 त्वं हि भीष्म महाबाहो वसूनां वासवोपमः। नमस्ते भगवन्विष्णो लोकानां निधनोद्भव / नित्यं विप्रैः समाख्यातो नवमोऽनवमो गुणैः // 26 | त्वं हि कर्ता हृषीकेश संहर्ता चापराजितः // 2 अहं हि त्वाभिजानामि यस्त्वं पुरुषसत्तम। विश्वकर्मन्नमस्तेऽस्तु विश्वात्मन्विश्वसंभव / त्रिदशेष्वपि विख्यातः स्वशक्त्या सुमहाबलः // 27 अपवर्गोऽसि भूतानां पञ्चानां परतः स्थितः // 3 मनुष्येषु मनुष्येन्द्र न दृष्टो न च मे श्रुतः। नमस्ते त्रिषु लोकेषु नमस्ते परतत्रिषु / भवतो यो गुणैस्तुल्यः पृथिव्यां पुरुषः क्वचित्॥२८ योगेश्वर नमस्तेऽस्तु त्वं हि सर्वपरायणम् // 4 त्वं हि सर्वैर्गुणै राजन्देवानप्यतिरिच्यसे / मत्संश्रितं यदात्थ त्वं वचः पुरुषसत्तम / तपसा हि भवाशक्तः स्रष्टुं लोकांश्चराचरान् // 29 तेन पश्यामि ते दिव्यान्भावान्हि त्रिषु वर्त्मसु // 5 तदस्य तप्यमानस्य ज्ञातीनां संक्षयेण वै / तच्च पश्यामि तत्त्वेन यत्ते रूपं सनातनम् / ज्येष्ठस्य पाण्डुपुत्रस्य शोकं भीष्म व्यपानुद // 30 सप्त मार्गा निरुद्धास्ते वायोरमिततेजसः // 6 ये हि धर्माः समाख्याताश्चातुर्वर्ण्यस्य भारत / दिवं ते शिरसा व्याप्तं पद्भयां देवी वसुंधरा / चातुराश्रम्यसंसृष्टास्ते सर्वे विदितास्तव // 31 दिशो भुजौ रविश्चक्षुर्वीर्ये शक्रः प्रतिष्ठितः // 7 चातुर्वेद्ये च ये प्रोक्ताश्चातुर्होत्रे च भारत / अतसीपुष्पसंकाशं पीतवाससमच्युतम् / सांख्ये योगे च नियता ये च धर्माः सनातनाः // 32 | वपुर्यनुमिमीमस्ते मेघस्येव सविद्युतः // 8 चातुर्वर्ण्यन यश्चैको धर्मो न स्म विरुध्यते / त्वत्प्रपन्नाय भक्ताय गतिमिष्टां जिगीषवे। सेव्यमानः स चैवाद्यो गाङ्गेय विदितस्तव // 33 / यच्छेयः पुण्डरीकाक्ष तद्धयायस्व सुरोत्तम // 9 -2051 -