________________ 12. 38. 19 ] महाभारते [ 12. 38. 49 उपसंप्रष्टुमर्हामि तमहं केन हेतुना // 19 अर्जुनः पाण्डुरं छत्रं धारयामास भानुमत् // 34 ततस्तं नृपतिश्रेष्ठं चातुर्वर्ण्यहितेप्सया / ध्रियमाणं तु तच्छत्रं पाण्डुरं तस्य मूर्धनि / पुनराह महाबाहुर्यदुश्रेष्ठो महाद्युतिः // 20 शुशुभे तारकाराजसितमभ्रमिवाम्बरे // 35 नेदानीमतिनिर्बन्धं शोके कर्तुमिहार्हसि / चामरव्यजने चास्य वीरौ जगृहतुस्तदा / यदाह भगवान्व्यासस्तत्कुरुष्व नृपोत्तम // 21 चन्द्ररश्मिप्रभे शुभ्रे माद्रीपुत्रावलंकृते // 36 ब्राह्मणास्त्वां महाबाहो भ्रातरश्च महौजसः। ते पञ्च रथमास्थाय भ्रातरः समलंकृताः / पर्जन्यमिव धर्मार्ता आशंसाना उपासते / / 22 भूतानीव समस्तानि राजन्ददृशिरे तदा / / 37 हतशिष्टाश्च राजानः कृत्स्नं चैव समागतम् / आस्थाय तु रथं शुभ्रं युक्तमश्वैर्महाजवैः / चातुर्वर्ण्य महाराज राष्ट्रं ते कुरुजाङ्गलम् // 23 अन्वयात्पृष्ठतो राजन्युयुत्सुः पाण्डवाग्रजम् // 38 प्रियार्थमपि चैतेषां ब्राह्मणानां महात्मनाम् / रथं हेममयं शुभ्रं सैन्यसुग्रीवयोजितम् / नियोगादस्य च गुरोर्व्यासस्यामिततेजसः // 24 सह सात्यकिना कृष्णः समास्थायान्वयात्कुरून्॥३९ सुहृदां चास्मदादीनां द्रौपद्याश्च परंतप / नरयानेन तु ज्येष्ठः पिता पार्थस्य भारत / कुरु प्रियममित्रघ्न लोकस्य च हितं कुरु // 25 अग्रतो धर्मराजस्य गान्धारीसहितो ययौ // 40 एवमुक्तस्तु कृष्णेन राजा राजीवलोचनः / कुरुस्त्रियश्च ताः सर्वाः कुन्ती कृष्णा च द्रौपदी। हितार्थं सर्वलोकस्य समुत्तस्थौ महातपाः // 26 यानैरुञ्चावचैर्जग्मुर्विदुरेण पुरस्कृताः // 41 सोऽनुनीतो नरव्याघ्रो विष्टरश्रवसा स्वयम् / ततो रथाश्च बहुला नागाश्च समलंकृताः। द्वैपायनेन च तथा देवस्थानेन जिष्णुना // 27 पादाताश्च याश्च पृष्ठतः समनुजन् / / 42 एतैश्चान्यैश्च बहुभिरनुनीतो युधिष्ठिरः / ततो वैतालिकैः सूतैर्मागधैश्च सुभापितैः। व्यजहान्मानसं दुःखं संतापं च महामनाः // 28 स्तूयमानो ययौ राजा नगरं नागसाह्वयम् // 43 श्रुतवाक्यः श्रुतनिधिः श्रुतश्रव्यविशारदः / तत्प्रयागं महाबाहोर्बभूवाप्रतिमं भुवि / व्यवस्य मनसः शान्तिमगच्छत्पाण्डुनन्दनः // 29 आकुलाकुलमुत्सृष्टं हृष्टपुष्टजनान्वितम् // 44 स तैः परिवृतो राजा नक्षत्रैरिव चन्द्रमाः। अभियाने तु पार्थस्य नरैर्नगरवासिभिः / धृतराष्ट्र पुरस्कृत्य स्वपुरं प्रविवेश ह // 30 नगरं राजमार्गश्च यथावत्समलंकृतम् // 45 प्रविविक्षुः स धर्मज्ञः कुन्तीपुत्रो युधिष्ठिरः / पाण्डुरेण च माल्येन पताकाभिश्च वेदिभिः / अर्चयामास देवांश्च ब्राह्मणांश्च सहस्रशः // 31 संवृतो राजमार्गश्च धूपनैश्च सुधूपितः // 46 ततो रथं नवं शुभं कम्बलाजिनसंवृतम् / अथ चूर्णैश्च गन्धानां नानापुष्पैः प्रियङ्गुभिः / युक्तं षोडशभिर्गाभिः पाण्डुरैः शुभलक्षणैः // 32 माल्यदामभिरासक्तै राजवेश्माभिसंवृतम् // 47 मन्त्रैरभ्यर्चितः पुण्यैः स्तूयमानो महर्षिभिः / कुम्भाश्च नगरद्वारि वारिपूर्णा दृढा नवाः / आरुरोह यथा देवः सोमोऽमृतमयं रथम् / / 33 कन्याः सुमनसश्छागाः स्थापितास्तत्र तत्र ह // 48 जग्राह रश्मीन्कौन्तेयो भीमो भीमपराक्रमः / तथा स्वलं कृतद्वारं नगरं पाण्डुनन्दनः / -2036