________________ 12. 35. 1] शान्तिपर्व [ 12. 35. 29 35 अप्रजायन्नधर्मेण भवत्याधर्मिको जनः // 14 युधिष्ठिर उवाच / उक्तान्येतानि कर्माणि विस्तरेणेतरेण च / कानि कृत्वेह कर्माणि प्रायश्चित्तीयते नरः / / यानि कुर्वन्नकुवंश्च प्रायश्चित्तीयते जनः // 15 किं कृत्वा चैव मुच्येत तन्मे ब्रूहि पितामह // 1 | एतान्येव तु कर्माणि क्रियमाणानि मानवान् / व्यास उवाच / येषु येषु निमित्तेषु न लिम्पन्न्यथ तच्छणु // 16 अकुर्वन्विहितं कर्म प्रतिषिद्धानि चाचरन् / प्रगृह्य शस्त्रमायान्तमपि वेदान्तगं रणे। प्रायश्चित्तीयते ह्येवं नरो मिथ्या च वर्तयन् // 2 जिघांसन्तं निहत्याजौ न तेन ब्रह्महा भवेत् // 17 सूर्येणाभ्युदितो यश्च ब्रह्मचारी भवत्युत।। अपि चाप्यत्र कौन्तेय मत्रो वेदेषु पठ्यते / तथा सूर्याभिनिर्मुक्तः कुनखी श्यावदन्नपि // 3 वेदप्रमाणविहितं तं धर्म प्रब्रवीमि ते // 18 परिवित्तिः परिवेत्ता ब्रह्मोझो यश्च कुत्सकः / अपेतं ब्राह्मणं वृत्ताद्यो हन्यादाततायिनम् / विधिषूपतिस्तथा यः स्यादग्रेदिधिषुरेव च // 4 न तेन ब्रह्महा स स्यान्मन्युस्तं मन्युमृच्छति // 19 अवकीर्णी भवेद्यश्च द्विजातिवधकस्तथा।। प्राणात्यये तथाज्ञानादाचरन्मदिरामपि / अतीर्थे ब्रह्मणत्यागी तीर्थे चाप्रतिपादकः // 5 अचोदितो धर्मपरः पुनः संस्कारमर्हति // 20 प्रामयाजी च कौन्तेय राज्ञश्च परिविक्रयी / एतत्ते सर्वमाख्यातं कौन्तेयाभक्ष्यभक्षणम् / शुद्रस्त्रीवधको यश्च पूर्वः पूर्वस्तु गर्हितः // 6 प्रायश्चित्तविधानेन सर्वमेतेन शुध्यति // 21 पृथापशुसमालम्भी वनदाहस्य कारकः / गुरुतल्पं हि गुर्वर्थे न दूषयति मानवम् / अन्तेनोपचर्ता च प्रतिरोद्धा गुरोस्तथा // 7 उद्दालकः श्वेतकेतुं जनयामास शिष्यतः // 22 ययामीनपविध्येत तथैव ब्रह्मविक्रयी / स्तेयं कुर्वस्तु गुर्वर्थमापत्सु न निबध्यते / एतान्येनांसि सर्वाणि व्युत्क्रान्तसमयश्च यः // 8 बहुशः कामकारेण न चेद्यः संप्रवर्तते // 23 धकार्याण्यपि वक्ष्यामि यानि तानि निबोध मे। अन्यत्र ब्राह्मणस्वेभ्य आददानो न दुष्यति / लोकवेदविरुद्धानि तान्येकानमनाः शृणु // 9 स्वयमप्राशिता यश्च न स पापेन लिप्यते // 24 खधर्मस्य परित्यागः परधर्मस्य च क्रिया। प्राणत्राणेऽनृतं वाच्यमात्मनो वा परस्य वा। अयाज्ययाजनं चैव तथाभक्ष्यस्य भक्षणम् // 10 गुर्वर्थे स्त्रीषु चैव स्याद्विवाहकरणेषु च // 25 शरणागतसंत्यागो भृत्यस्याभरणं तथा / . नावर्तते व्रतं स्वप्ने शुक्रमोक्षे कथंचन। . रसानां विक्रयश्चापि तिर्यग्योनिवधस्तथा // 11 / / आज्यहोमः समिद्धेऽग्नौ प्रायश्चित्तं विधीयते // 26 भाधानादीनि कर्माणि शक्तिमान्न करोति यः।। पारिवित्त्यं च पतिते नास्ति प्रव्रजिते तथा / अप्रयच्छंश्च सर्वाणि नित्यं देयानि भारत / / 12 भिक्षिते पारदार्यं च न तद्धर्मस्य दूषकम् // 27 दक्षिणानामदानं च ब्राह्मणस्वाभिमर्शनम् / वृथापशुसमालम्भं नैव कुर्यान्न कारयेत् / सर्वाण्येतान्यकार्याणि प्राहुर्धर्मविदो जनाः // 13 / अनुग्रहः पशूनां हि संस्कारो विधिचोदितः / / 28 पित्रा विभजते पुत्रो यश्च स्याद्गुरुतल्पगः। / अनर्हे ब्राह्मणे दत्तमज्ञानात्तत्र दूषकम् / - 2031 -