________________ 12. 18. 26 ] महाभारते [ 12. 19. 14 सतां च वेदा अन्नं च लोकेऽस्मिन्प्रकृतिधुवा / न चेदाता भवेदाता कुतः स्युमोक्षकाङ्गिणः // 26 युधिष्ठिर उवाच / अन्नाद्गृहस्था लोकेऽस्मिन्भिक्षवस्तत एव च। वेदाहं तात शास्त्राणि अपराणि पराणि च / . अन्नात्प्राणः प्रभवति अन्नदः प्राणदो भवेत् / / 27 उभयं वेदवचनं कुरु कर्म त्यजेति च // 1 गृहस्थेभ्योऽभिनिवृत्ता गृहस्थानेव संश्रिताः / आकुलानि च शास्त्राणि हेतुमिश्चित्रितानि च / प्रभवं च प्रतिष्ठां च दान्ता निन्दन्त आसते // 28 निश्चयश्चैव यन्मात्रो वेदाहं तं यथाविधि // 2 त्यागान्न भिक्षुकं विद्यान्न मौण्ड्यान्न च याचनात् / त्वं तु केवलमस्त्रज्ञो वीरव्रतमनुष्ठितः / ऋजुस्तु योऽर्थं त्यजति तं सुखं विद्धि भिक्षुकम्॥२९ शास्त्रार्थ तत्त्वतो गन्तुं न समर्थः कथंचन // 3 असक्तः सक्तवद्गच्छन्निःसङ्गो मुक्तबन्धनः।। शास्त्रार्थसूक्ष्मदर्शी यो धर्मनिश्चयकोविदः / समः शत्रौ च मित्रे च स वै मुक्तो महीपते॥३० तेनाप्येवं न वाच्योऽहं यदि धर्म प्रपश्यसि // 4 परिव्रजन्ति दानार्थं मुण्डाः काषायवाससः / / भ्रातृसौहृदमास्थाय यदुक्तं वचनं त्वया / सिता बहुविधैः पाशैः संचिन्वन्तो वृथामिषम्॥३१ न्याय्यं युक्तं च कौन्तेय प्रीतोऽहं तेन तेऽर्जुन॥५ त्रयीं च नाम वार्ता च त्यक्त्वा पुत्रांस्त्यजन्ति ये। युद्धधर्मेषु सर्वेषु क्रियाणां नैपुणेषु च / त्रिविष्टब्धं च वासश्च प्रतिगृह्णन्त्यबुद्धयः // 32 न त्वया सदृशः कश्चित्रिषु लोकेषु विद्यते // 6 अनिष्कषाये काषायमीहार्थमिति विद्धि तत् / धर्मसूक्ष्मं तु यद्वाक्यं तत्र दुष्प्रतरं त्वया / धर्मध्वजानां मुण्डानां वृत्त्यर्थमिति मे मतिः / / 33 धनंजय न मे बुद्धिमभिशङ्कितुमर्हसि // 7 काषायैरजिनैश्चीरैर्नग्नान्मुण्डाञ्जटाधरान् / युद्धशास्त्रविदेव त्वं न वृद्धाः सेवितास्त्वया / बिभ्रत्साधून्महाराज जय लोकाञ्जितेन्द्रियः // 34 समासविस्तरविदां न तेषां वेत्सि निश्चयम् // 8 अग्याधेयानि गुर्वर्थान्क्रतून्सपशुदक्षिणान् / तपरत्यागो विधिरिति निश्चयस्तात धीमताम् / परं परं ज्याय एषां सैषा नैःश्रेयसी गतिः // 9 ददात्यहरहः पूर्व को नु धर्मतरस्ततः / / 35 न वेतन्मन्यसे पार्थ न ज्यायोऽस्ति धनादिति / तत्त्वज्ञो जनको राजा लोकेऽस्मिन्निति गीयते / अत्र ते वर्तयिष्यामि यथा नैतत्प्रधानतः // 10 सोऽप्यासीन्मोहसंपन्नो मा मोहवशमन्वगाः / / 36 तपःस्वाध्यायशीला हि दृश्यन्ते धार्मिका जनाः / एवं धर्ममनुक्रान्तं सदा दानपरैर्नरैः / ऋषयस्तपसा युक्ता येषां लोकाः सनातनाः // 11 आनृशंस्यगुणोपेतैः कामक्रोधविवर्जिताः // 37 अजातश्मश्रवो धीरास्तथान्ये वनवासिनः / पालयन्तः प्रजाश्चैव दानमुत्तममास्थिताः / अनन्ता अधना एव स्वाध्यायेन दिवं गताः // 12 इष्टाललोकानवाप्स्यामो ब्रह्मण्याः सत्यवादिनः // 38 उत्तरेण तु पन्थानमार्या विषयनिग्रहात् / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि अबुद्धिजं तमस्त्यक्त्वा लोकांस्त्यागवतां गताः॥१३ अष्टादशोऽध्यायः॥ 18 // दक्षिणेन तु पन्थानं यं भास्वन्तं प्रपश्यसि / एते क्रियावतां लोका ये श्मशानानि भेजिरे // 14 - 2008 -