________________ 12. 8. 20] महाभारते [12. 9. 11 अर्थैरर्था निबध्यन्ते गजैरिव महागजाः // 20 उपेत्य तस्यावभृथं पूताः सर्वे भवन्ति ते // 35 धर्मः कामश्च स्वर्गश्च हर्षः क्रोधः श्रुतं दमः / विश्वरूपो महादेवः सर्वमेधे महामखे / अर्थादेतानि सर्वाणि प्रवर्तन्ते नराधिप // 21 जुहाव सर्वभूतानि तथैवात्मानमात्मना // 36 धनात्कुलं प्रभवति धनाद्धर्मः प्रवर्तते / शाश्वतोऽयं भूतिपथो नास्यान्तमनुशुश्रुम / नाधनस्यात्ययं लोको न परः पुरुषोत्तम // 22 महान्दाशरथः पन्था मा राजन्कापथं गमः॥३७ नाधनो धर्मकृत्यानि यथावदनुतिष्ठति / इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि धनाद्धि धर्मः स्रवति शैलाद्गिरिनदी यथा // 23 . अष्टमोऽध्यायः // 8 // यः कृशाश्वः कृशगवः कृशभृत्यः कृशातिथिः / स वै राजन्कृशो नाम न शरीरकृशः कृशः // 24 युधिष्ठिर उवाच / अवेक्षस्व यथान्यायं पश्य देवासुरं यथा / मुहूर्तं तावदेकाग्रो मनःश्रोत्रेऽन्तरात्मनि / राजन्किमन्यज्ज्ञातीनां वधादृध्यन्ति देवताः // 25 धारयित्वापि ते श्रुत्वा रोचतां वचनं मम // 1 न चेद्धर्तव्यमन्यस्य कथं तद्धर्ममारभेत् / सार्थगम्यमहं मार्ग न जातु त्वत्कृते पुनः / एतावानेव वेदेषु निश्चयः कविभिः कृतः // 26 गच्छेयं तद्गमिष्यामि हित्वा ग्राम्यसुखान्युत // 2 अध्येतव्या त्रयी विद्या भवितव्यं विपश्चिता। क्षेम्यश्चैकाकिना गम्यः पन्थाः कोऽस्तीति पृच्छ मामा सर्वथा धनमाहार्य यष्टव्यं चापि यत्नतः // 27 अथ वा नेच्छसि प्रष्टुमपृच्छन्नपि मे शृणु // 3 द्रोहाद्देवैरवाप्तानि दिवि स्थानानि सर्वशः। हित्वा ग्राम्यसुखाचारं तप्यमानो महत्तपः / इति देवा व्यवसिता वेदवादाश्च शाश्वताः // 28 अरण्ये फलमूलाशी चरिष्यामि मृगैः सह // 4 अधीयन्ते तपस्यन्ति यजन्ते याजयन्ति च। जुह्वानोऽग्निं यथाकालमुभौ कालावुपस्पृशन् / कृत्स्नं तदेव च श्रेयो यदप्याददतेऽन्यतः // 29 कृशः परिमिताहारश्चर्मचीरजटाधरः // 5 न पश्यामोऽनपहृतं धनं किंचित्कचिद्वयम् / शीतवातातपसहः क्षुत्पिपासाश्रमक्षमः / एवमेव हि राजानो जयन्ति पृथिवीमिमाम् // 30 तपसा विधिद्दष्टेन शरीरमुपशोषयन् // 6 जित्वा ममत्वं ब्रुवते पुत्रा इव पितुर्धने / मनःकर्णसुखा नित्यं शृण्वन्नुच्चावचा गिरः / राजर्षयो जितस्वर्गा धर्मो ह्येषां निगद्यते // 31 मुदितानामरण्येषु वसतां मृगपक्षिणाम् // 7 यथैव पूर्णादुदधेः स्यन्दन्त्यापो दिशो दश / आजिघ्रन्पेशलान्गन्धान्फुल्लानां वृक्षवीरुधाम् / एवं राजकुलाद्वित्तं पृथिवीं प्रतितिष्ठति // 32 नानारूपान्वने पश्यरमणीयान्वनौकसः / / 8 आसीदियं दिलीपस्य नृगस्य नहुषस्य च / वानप्रस्थजनस्यापि दर्शनं कुलवासिनः / अम्बरीषस्य मान्धातुः पृथिवी सा त्वयि स्थिता // नाप्रियाण्याचरिष्यामि किं पुनर्ग्रामवासिनाम् // 9 स त्वां द्रव्यमयो यज्ञः संप्राप्तः सर्वदक्षिणः / / एकान्तशीली विमृशन्पक्कापक्केन वर्तयन् / तं चेन्न यजसे राजन्प्राप्तस्त्वं देवकिल्बिषम् // 34 पितृन्देवांश्च वन्येन वाग्भिरद्भिश्च तर्पयन् // 10 येषां राजाश्वमेधेन यजते दक्षिणावता। एवमारण्यशास्त्राणामुग्रमुग्रतरं विधिम् / - 1996 -