________________ : 10. 9. 11] महाभारत [ 10. 9. 39 पश्य चामीकराभस्य चामीकरविभूषिताम् / यावत्स्थास्यन्ति भूतानि निकृत्या ह्यसि पातितः॥२५ गदां गदाप्रियस्येमा समीपे पतितां भुवि // 11 ननु रामोऽब्रवीद्राजंस्त्वां सदा यदुनन्दनः / इयमेनं गदा शूरं न जहाति रणे रणे।। दुर्योधनसमो नास्ति गदया इति वीर्यवान् // 26 स्वर्गायापि व्रजन्तं हि न जहाति यशस्विनम् // 12 श्लाघते त्वां हि वार्ष्णेयो राजन्संसत्सु भारत / पश्येमां सह वीरेण जाम्बूनदविभूषिताम् / सुशिष्यो मम कौरव्यो गदायुद्ध इति प्रभो // 27 शयानां शयने धर्मे भार्यां प्रीतिमतीमिव // 13 यां गतिं क्षत्रियस्याहुः प्रशस्तां परमर्षयः / यो वै मूर्धावसिक्तानामग्रे यातः परंतपः / हतस्याभिमुखस्याजौ प्राप्तस्त्वमसि तां गतिम् // 28 स हतो ग्रसते पांसून्पश्य कालस्य पर्ययम् // 14 दुर्योधन न शोचामि त्वामहं पुरुषर्षभ / येनाजी निहता भूमावशेरत पुरा द्विषः / हतपुत्रां न शोचामि गान्धारी पितरं च ते / स भूमौ निहतः शेते कुरुराजः परैरयम् / / 15 भिक्षुको विचरिष्येते शोचन्तौ पृथिवीमिमाम् // 29 भयान्नमन्ति राजानो यस्य स्म शतसंघशः / धिगस्तु कृष्णं वार्ष्णेयमर्जुनं चापि दुर्मतिम् / स वीरशयने शेते क्रव्याद्भिः परिवारितः // 16 धर्मज्ञमानिनौ यो त्वां वध्यमानमुपेक्षताम् // 30 उपासत नृपाः पूर्वमर्थहेतोर्यमीश्वरम् / पाण्डवाश्चापि ते सर्वे किं वक्ष्यन्ति नराधिपान्। धिक्सद्यो निहतः शेते पश्य कालस्य पर्ययम् // 17 कथं दुर्योधनोऽस्माभिर्हत इत्यनपत्रपाः // 31 . . संजय उवाच / धन्यस्त्वमसि गान्धारे यस्त्वमायोधने हतः / तं शयानं नृपश्रेष्ठं ततो भरतसत्तम / / प्रयातोऽभिमुखः शत्रून्धर्मेण पुरुषर्षभ // 32 अश्वत्थामा समालोक्य करुणं पर्यदेवयत् // 18 हतपुत्रा हि गान्धारी निहतज्ञातिबान्धवा / आहुस्त्वां राजशार्दूल मुख्यं सर्वधनुष्मताम् / / प्रज्ञाचक्षुश्च दुर्धर्षः कां गतिं प्रतिपत्स्यते // 33 धनाध्यक्षोपमं युद्धे शिष्यं संकर्षणस्य ह // 19 धिगस्तु कृतवर्माणं मां कृपं च महारथम् / कथं विवरमद्राक्षीद्भीमसेनस्तवानघ / ये वयं न गताः स्वर्गं त्वां पुरस्कृत्य पार्थिवम् // 34 बलिनः कृतिनो नित्यं स च पापात्मवान्नृप // 20 दातारं सर्वकामानां रक्षितारं प्रजाहितम् / कालो नूनं महाराज लोकेऽस्मिन्बलवत्तरः।। यद्वयं नानुगच्छामस्त्वां धिगस्मान्नराधमान् // 35 पश्यामो निहतं त्वां चेद्भीमसेनेन संयुगे // 21 कृपस्य तव वीर्येण मम चैव पितुश्च मे / कथं त्वां सर्वधर्मज्ञं क्षुद्रः पापो वृकोदरः / सभृत्यानां नरव्याघ्र रत्नवन्ति गृहाणि च // 36 निकृत्या हतवान्मन्दो नूनं कालो दुरत्ययः // 22 भवत्प्रसादादस्माभिः समित्रैः सहबान्धवैः / धर्मयुद्धे ह्यधर्मेण समाहूयौजसा मृधे / अवाप्ताः क्रतवो मुख्या बहवो भूरिदक्षिणाः // 37 गदया भीमसेनेन निर्भिन्ने सक्थिनी तव // 23 कुतश्चापीदृशं सार्थमुपलप्स्यामहे वयम् / अधर्मेण हतस्याजी मृद्यमानं पदा शिरः / यादृशेन पुरस्कृत्य त्वं गतः सर्वपार्थिवान् // 38 यदुपेक्षितवान्क्षुद्रो धिक्तमस्तु युधिष्ठिरम् // 24 वयमेव त्रयो राजन्गच्छन्तं परमां गतिम् / युद्धेष्वपवदिष्यन्ति योधा नूनं वृकोदरम् / यद्वै त्वां नानुगच्छामस्तेन तप्स्यामहे वयम् // 39 - 1948 -