________________ 9. 29. 56] महाभारते [9. 30. 15 शुश्रुवे तुमुलं शब्दं जलदोपमनिःस्वनम् // 56 पश्येमा धार्तराष्ट्रेण मायामप्सु प्रयोजिताम् / युधिष्ठिरस्तु राजेन्द्र हृदं तं सह सोदरैः। विष्टभ्य सलिलं शेते नास्य मानुषतो भयम् // 3 आजगाम महाराज तव पुत्रवधाय वै // 57 दैवी मायामिमां कृत्वा सलिलान्तर्गतो ह्ययम् / महता शङ्खनादेन रथनेमिस्वनेन च / निकृत्या निकृतिप्रज्ञो न मे जीवन्धिमोक्ष्यते // 4 उद्धन्वंश्च महारेणु कम्पयंश्चापि मेदिनीम् // 58 यद्यस्य समरे साह्यं कुरुते वज्रभृत्स्वयम् / यौधिष्ठिरस्य सैन्यस्य श्रुत्वा शब्दं महारथाः / तथाप्येनं हतं युद्धे लोको द्रक्ष्यति माधव // 5 कृतवर्मा कृपो द्रौणी राजानमिदमब्रुवन् // 59 श्रीवासुदेव उवाच / इमे ह्यायान्ति संहृष्टाः पाण्डवा जितकाशिनः / मायाविन इमां मायां मायया जहि भारत / अपयास्यामहे तावदनुजानातु नो भवान् // 60 मायावी मायया वध्यः सत्यमेतद्युधिष्ठिर // 6 दुर्योधनस्तु तच्छ्रुत्वा तेषां तत्र यशस्विनाम् / / क्रियाभ्युपायैर्बहुलैर्मायामप्सु प्रयोज्य ह / तथेत्युक्त्वा ह्रदं तं वै माययास्तम्भयत्प्रभो // 61 जहि त्वं भरतश्रेष्ठ पापात्मानं सुयोधनम् / / 7 ते त्वनुज्ञाप्य राजानं भृशं शोकपरायणाः / क्रियाभ्युपायैरिन्द्रेण निहता दैत्यदानवाः / जग्मुर्दूरं महाराज कृपप्रभृतयो रथाः // 62 क्रियाभ्युपायैर्बहुभिर्बलिर्बद्धो महात्मना // 8 ते गत्वा दूरमध्वानं न्यग्रोधं प्रेक्ष्य मारिष / क्रियाभ्युपायैः पूर्वं हि हिरण्याक्षो महासुरः / न्यविशन्त भृशं श्रान्ताश्चिन्तयन्तो नृपं प्रति // 63 हिरण्यकशिपुश्चैव क्रिययैव निषूदितौ / विष्टभ्य सलिलं सुप्तो धार्तराष्ट्रो महाबलः / वृत्रश्च निहतो राजन्क्रिययैव न संशयः // 9 पाण्डवाश्चापि संप्राप्तास्तं देशं युद्धमीप्सवः // 64 तथा पौलस्त्यतनयो रावणो नाम राक्षसः। कथं नु युद्धं भविता कथं राजा भविष्यति / रामेण निहतो राजन्सानुबन्धः सहानुगः / कथं नु पाण्डवा राजन्प्रतिपत्स्यन्ति कौरवम् // 65 क्रियया योगमास्थाय तथा त्वमपि विक्रम // 10 इत्येवं चिन्तयन्तस्ते रथेभ्योऽश्वान्विमुच्य ह / क्रियाभ्युपायैर्निहतो मया राजन्पुरातने / तत्रासांचक्रिरे राजन्कृपप्रभृतयो रथाः // 66 तारकश्च महादैत्यो विप्रचित्तिश्च वीर्यवान् // 11 इति श्रीमहाभारते शल्यपर्वणि वातापिरिल्वलश्चैव त्रिशिराश्च तथा विभो। एकोनत्रिंशोऽध्यायः // 29 // सुन्दोपसुन्दावसुरौ क्रिययैव निषूदितौ // 12 क्रियाभ्युपायैरिन्द्रेण त्रिदिवं भुज्यते विभो / संजय उवाच। क्रिया बलवती राजन्नान्यत्किंचिद्युधिष्ठिर // 13 ततस्तेष्वपयातेषु रथेषु त्रिषु पाण्डवाः / दैत्याश्च दानवाश्चैव राक्षसाः पार्थिवास्तथा / तं हृदं प्रत्यपद्यन्त यत्र दुर्योधनोऽभवत् // 1 क्रियाभ्युपायैर्निहताः क्रियां तस्मात्समाचर // 14 आसाद्य च कुरुश्रेष्ठ तदा द्वैपायनढ्दम् / संजय उवाच। स्तम्भितं धार्तराष्ट्रेण दृष्ट्वा तं सलिलाशयम् / इत्युक्तो वासुदेवेन पाण्डवः संशितव्रतः / वासुदेवमिदं वाक्यमब्रवीत्कुरुनन्दनः // 2 जलस्थं तं महाराज तव पुत्रं महाबलम् / - 1864 -