________________ 9. 23. 27] शल्यपर्व [9. 23. 55 बाहिके सोमदत्ते च नैवाशाम्यत वैशसम् // 27 अवामन्यत दुर्बुद्धिर्भुवं नाशमुखे स्थितः // 41 भगदत्ते हते शूरे काम्बोजे च सुदक्षिणे / उक्तं हि बहुभिः सिद्धैर्जातमात्रे सुयोधने / दुःशासने च निहते नैवाशाम्यत वैशसम् // 28 एनं प्राप्य दुरात्मानं क्षयं क्षत्रं गमिष्यति // 42 दृष्ट्वा च निहताशूरान्पृथङ्माण्डलिकानृपान् / तदिदं वचनं तेषां निरुक्तं वै जनार्दन / बलिनश्च रणे कृष्ण नैवाशाम्यत वैशसम् // 29 क्षयं याता हि राजानो दुर्योधनकृते भृशम् // 43 अक्षौहिणीपतीन्दृष्ट्वा भीमसेनेन पातितान् / सोऽद्य सर्वान्रणे योधान्निहनिष्यामि माधव / मोहाद्वा यदि वा लोभान्नैवाशाम्यत वैशसम् // 30 क्षत्रियेषु हतेष्वाशु शून्ये च शिबिरे कृते // 44 को नु राजकुले जातः कौरवेयो विशेषतः / वधाय चात्मनोऽस्माभिः संयुगं रोचयिष्यति / निरर्थकं महद्वैरं कुर्यादन्यः सुयोधनात् // 3.1 तदन्तं हि भवेद्वैरमनुमानेन माधव // 45 गुणतोऽभ्यधिकं ज्ञात्वा बलतः शौर्यतोऽपि वा। एवं पश्यामि वार्ष्णेय चिन्तयन्प्रज्ञया स्वया / अमूढः को नु युध्येत जानन्प्राज्ञो हिताहितम् // 32 विदुरस्य च वाक्येन चेष्टया च दुरात्मनः // 46 यन्न तस्य मनो ह्यासीत्त्वयोक्तस्य हितं वचः / / संयाहि भारती वीर यावद्धन्मि शितैः शरैः / प्रशमे पाण्डवैः साधं सोऽन्यस्य शृणुयात्कथम्॥३३ दुर्योधनं दुरात्मानं वाहिनीं चास्य संयुगे // 47 येन शांतनवो भीष्मो द्रोणो विदुर एव च। क्षेममद्य करिष्यामि धर्मराजस्य माधव / प्रत्याख्याताः शमस्यार्थे किं नु तस्याद्य भेषजम् // 34 हत्वैतदुर्बलं सैन्यं धार्तराष्ट्रस्य पश्यतः // 48 मौयाद्येन पिता वृद्धः प्रत्याख्यातो जनार्दन / संजय उवाच। तथा माता हितं वाक्यं भाषमाणा हितैषिणी। अभीशुहस्तो दाशार्हस्तथोक्तः सव्यसाचिना / प्रत्याख्याता ह्यसत्कृत्य स कस्मै रोचयेद्वचः॥३५ / तद्बलौघममित्राणामभीतः प्राविशद्रणे // 49 फुलान्तकरणो व्यक्तं जात एष जनार्दन / शरासनवरं घोरं शक्तिकण्टकसंवृतम् / तथास्य दृश्यते चेष्टा नीतिश्चैव विशां पते / गदापरिघपन्थानं रथनागमहाद्रुमम् // 50 नैष दास्यति नो राज्यमिति मे मतिरच्युत / / 36 हयपत्तिलताकीर्णं गाहमानो महायशाः / उक्तोऽहं बहुशस्तात विदुरेण महात्मना / व्यचरत्तत्र गोविन्दो रथेनातिपताकिना // 51 न जीवन्दास्यते भागं धार्तराष्ट्रः कथंचन // 37 ते हयाः पाण्डुरा राजन्वहन्तोऽर्जुनमाहवे / यावत्प्राणा धमिष्यन्ति धार्तराष्ट्रस्य मानद / दिक्षु सर्वास्वदृश्यन्त दाशार्हेण प्रचोदिताः // 52 तावद्युष्मास्वपापेषु प्रचरिष्यति पातकम् // 38 ततः प्रायाद्रथेनाजौ सव्यसाची परंतपः / न स युक्तोऽन्यथा जेतुमृते युद्धेन माधव / किरशरशतांस्तीक्ष्णान्वारिधारा इवाम्बुदः // 53 इत्यब्रवीत्सदा मां हि विदुरः सत्यदर्शनः // 39 प्रादुरासीन्महाशब्दः शराणां नतपर्वणाम् / तत्सर्वमद्य जानामि व्यवसायं दुरात्मनः / इषुभिश्छाद्यमानानां समरे सव्यसाचिना // 54 यदुक्तं वचनं तेन विदुरेण महात्मना // 40 असज्जन्तस्तनुत्रेषु शरौघाः प्रापतन्भुवि / यो हि श्रुत्वा वचः पथ्यं जामदग्याद्यथातथम् / इन्द्राशनिसमस्पर्शा गाण्डीवप्रेषिताः शराः // 55 म. भा. 232 - 1849 -