________________ 9. 7. 35] महाभारते [9. 8. 18 मामकानां परेषां च किं शिष्टमभवद्बलम् // 35 अश्रूयत यथा काले जलदानां नभस्तले // 3 संजय उवाच। नागैरभ्याहताः केचित्सरथा रथिनोऽपतन् / यथा वयं परे राजन्युद्धाय समवस्थिताः / व्यद्रवन्त रणे वीरा द्राव्यमाणा मदोत्कटैः // 4 यावच्चासीद्बलं शिष्टं संग्रामे तन्निबोध मे // 36 हयौघान्पादरक्षांश्च रथिनस्तत्र शिक्षिताः / एकादश सहस्राणि रथानां भरतर्षभ / शरैः संप्रेषयामासुः परलोकाय भारत // 5 . दश दन्तिसहस्राणि सप्त चैव शतानि च // 37 सादिनः शिक्षिता राजन्परिवार्य महारथान् / पूर्णे शतसहस्र द्वे हयानां भरतर्षभ / विचरन्तो रणेऽभ्यनन्प्रासशक्त्यष्टिभिस्तथा // 6 नरकोट्यस्तथा तिस्रो बलमेतत्तवाभवत् // 38 धन्विनः पुरुषाः केचित्संनिवार्य महारथान् / रथानां षट्सहस्राणि षट्सहस्राश्च कुञ्जराः / एकं बहव आसाद्य प्रेषयेयुर्यमक्षयम् // 7 दश चाश्वसहस्राणि पत्तिकोटी च भारत // 39 | नागं रथवरांश्चान्ये परिवार्य महारथाः / . एतद्बलं पाण्डवानामभवच्छेषमाहवे। सोत्तरायुधिनं जघ्नुर्द्रवमाणा महारवम् // 8 एत एव समाजग्मुर्युद्धाय भरतर्षभ / / 40 तथा च रथिनं क्रुद्धं विकिरन्तं शरान्बहून् / एवं विभज्य राजेन्द्र मद्रराजमते स्थिताः / नागा जन्नुर्महाराज परिवार्य समन्ततः // 9 पाण्डवान्प्रत्युदीयाम जयगृद्धाः प्रमन्यवः // 41 नागो नागमभिद्रुत्य रथी च रथिनं रणे। तथैव पाण्डवाः शूराः समरे जितकाशिनः / शक्तितोमरनाराचैर्निजन्नुस्तत्र तत्र ह // 10 . उपयाता नरव्याघ्राः पाञ्चालाश्च यशस्विनः // 42 पादातानवमृद्गन्तो रथवारणवाजिनः / एवमेते बलौघेन परस्परवधैषिणः / / रणमध्ये व्यदृश्यन्त कुर्वन्तो महदाकुलम् // 11 उपयाता नरव्याघ्राः पूर्वां संध्यां प्रति प्रभो // 43 हयाश्च पर्यधावन्त चामरैरुपशोभिताः। ततः प्रववृते युद्धं घोररूपं भयानकम् / हंसा हिमवतः प्रस्थे पिबन्त इव मेदिनीम् // 12 तावकानां परेषां च निघ्नतामितरेतरम् // 44 तेषां तु वाजिनां भूमिः खुरैश्चित्रा विशां पते / अशोभत यथा नारी करजक्षतविक्षता // 13 इति श्रीमहाभारते शल्यपर्वणि वाजिनां खुरशब्देन रथनेमिस्वनेन च / सप्तमोऽध्यायः॥७॥ पत्तीनां चापि शब्देन नागानां बृंहितेन च // 14 वादित्राणां च घोषेण शङ्खानां निस्वनेन च। . संजय उवाच / अभवन्नादिता भूमिर्निर्घातैरिव भारत // 15 ततः प्रववृते युद्धं कुरूणां भयवर्धनम् / धनुषां कूजमानानां निस्विंशानां च दीप्यताम् / सृञ्जयैः सह राजेन्द्र घोरं देवासुरोपमम् // 1 कवचानां प्रभाभिश्च न प्राज्ञायत किंचन / / 16 नरा रथा गजौघाश्च सादिनश्च सहस्रशः / बहवो बाहवश्छिन्ना नागराजकरोपमाः / वाजिनश्च पराक्रान्ताः समाजग्मुः परस्परम् // 2- उद्वेष्टन्ते विवेष्टन्ते वेगं कुर्वन्ति दारुणम् // 17 नागानां भीमरूपाणां द्रवतां निस्वनो महान् / | शिरसां च महाराज पततां वसुधातले। - 1816 -