________________ 5. 35. 38] महाभारते [5. 35. 61 भयं प्रयच्छन्त्ययथाकृतानि // 38 चत्वार्येतान्यन्ववेतानि सद्भिः। अगारदाही गरदः कुण्डाशी सोमविक्रयी / दमः सत्यमार्जवमानृशंस्यं पर्वकारश्च सूची च मित्रध्रुक्पारदारिकः // 39 __चत्वार्येतान्यन्ववयन्ति सन्तः // 48 भ्रूणहा गुरुतल्पी च यश्च स्यात्पानपो द्विजः। न सा सभा यत्र न सन्ति वृद्धा अतितीक्ष्णश्च काकश्च नास्तिको वेदनिन्दकः॥४० ___ न ते वृद्धा ये न वदन्ति धर्मम् / स्रुवप्रग्रहणो व्रात्यः कीनाशश्चार्थवानपि / नासौ धर्मो यत्र न सत्यमस्ति रक्षेत्युक्तश्च यो हिंस्यात्सर्वे ब्रह्महणैः समाः॥४१ __न तत्सत्यं यच्छलेनानुविद्धम् // 49 तृणोल्कया ज्ञायते जातरूपं सत्यं रूपं श्रुतं विद्या कौल्यं शीलं बलं धनम् / युगे भद्रो व्यवहारेण साधुः। शौर्य च चित्रभाष्यं च दश संसर्गयोनयः // 50 शूरो भयेष्वर्थकृच्छ्रेषु धीरः पापं कुर्वन्पापकीर्तिः पापमेवाश्रुते फलम् / __ कृच्छ्रास्वापत्सु सुहृदश्चारयश्च // 42 पुण्यं कुर्वन्पुण्यकीर्तिः पुण्यमेवाश्नुते फलम् // 51 जरा रूपं हरति हि धैर्यमाशा पापं प्रज्ञां नाशयति क्रियमाणं पुनः पुनः / मृत्युः प्राणान्धर्मचर्यामसूया / नष्टप्रज्ञः पापमेव नित्यमारभते नरः // 52 / क्रोधः श्रियं शीलमनार्यसेवा पुण्यं प्रज्ञां वर्धयति क्रियमाणं पुनः पुनः / द्वियं कामः सर्वमेवाभिमानः // 43 वृद्धप्रज्ञः पुण्यमेव नित्यमारभते नरः // 53 श्रीर्मङ्गलात्प्रभवति प्रागल्भ्यात्संप्रवर्धते / असूयको दन्दशूको निष्ठुरो वैरकृन्नरः / दाक्ष्यात्तु कुरुते मूलं संयमात्प्रतितिष्ठति // 44 स कृच्छ्रे महदाप्नोति नचिरात्पापमाचरन् // 54 अष्टौ गुणाः पुरुषं दीपयन्ति अनसूयः कृतप्रज्ञः शोभनान्याचरन्सदा / / प्रज्ञा च कौल्यं च दमः श्रुतं च / अकृच्छ्रात्सुखमाप्नोति सर्वत्र च विराजते // 55 पराक्रमश्चाबहुभाषिता च प्रज्ञामेवागमयति यः प्राज्ञेभ्यः स पण्डितः। दानं यथाशक्ति कृतज्ञता च // 45 .. प्राज्ञो ह्यवाप्य धर्मार्थों शक्नोति सुखमेधितुम्॥५६ एतान्गुणांस्तात महानुभावा दिवसेनैव तत्कुर्याद्येन रात्रौ सुखं वसेत् / नेको गुणः संश्रयते प्रसह्य / / अष्टमासेन तत्कुर्याद्येन वर्षाः सुखं वसेत् // 57 राजा यदा सत्कुरुते मनुष्यं पूर्वे वयसि तत्कुर्याद्येन वृद्धः सुखं वसेत् / सर्वान्गुणानेष गुणोऽतिभाति // 46 यावज्जीवेन तत्कुर्याद्येन प्रेत्य सुखं वसेत् // 58 अष्टौ नृपेमानि मनुष्यलोके जीर्णमन्नं प्रशंसन्ति भार्यां च गतयौवनाम् / स्वर्गस्य लोकस्य निदर्शनानि / शूरं विगतसंग्रामं गतपारं तपस्विनम् // 59 चत्वार्येषामन्ववेतानि सद्भि धनेनाधर्मलब्धेन यच्छिद्रमपिधीयते / श्चत्वार्येषामन्ववयन्ति सन्तः // 47 असंवृतं तद्भवति ततोऽन्यदवदीयते // 60 यज्ञो दानमध्ययनं तपश्च गुरुरात्मवतां शास्ता शास्ता राजा दुरात्मनाम् / -932 -