________________ 7. 25. 25 ] महाभारते [7. 25. 54 तं रथै रथिनां श्रेष्ठाः परिवार्य समन्ततः / ते गजस्थेन काल्यन्ते भगदत्तेन पाण्डवाः / अवाकिरशरैस्तीक्ष्णैः शतशोऽथ सहस्रशः // 25 ऐरावतस्थेन यथा देवराजेन दानवाः // 40 . स विघातं पृषत्कानामङ्कुशेन समाचरन् / तेषां प्रद्रवतां भीमः पाञ्चालानामितस्ततः / गजेन पाण्डुपाञ्चालान्व्यधमत्पर्वतेश्वरः / / 26 / गजवाजिकृतः शब्दः सुमहान्समजायत // 41 तदद्भुतमपश्याम भगदत्तस्य संयुगे। भगदत्तेन समरे काल्यमानेषु पाण्डुषु / तथा वृद्धस्य चरितं कुञ्जरेण विशां पते // 27 प्राग्ज्योतिषमभिक्रुद्धः पुनर्भीमः समभ्ययात् // 42 ततो राजा दशार्णानां प्राग्ज्योतिषमुपाद्रवत् / तस्याभिद्रवतो वाहान्हस्तमुक्तेन वारिणा / तिर्यग्यातेन नागेन समदेनाशुगामिना / / 28 सिक्त्वा व्यत्रासयन्नागस्ते पार्थमहरंस्ततः // 43 तयोयुद्धं समभवन्नागयोर्भीमरूपयोः / ततस्तमभ्ययात्तुणं रुचिपर्वा कृतीसुतः / सपक्षयोः पर्वतयोर्यथा सद्रुमयोः पुरा // 29 समुक्षशरवर्षेण रथस्थोऽन्तकसंनिभः // 44 प्राग्ज्योतिषपतेर्नागः संनिपत्यापवृत्य च / ततो रुचिरपर्वाणं शरेण नतपर्वणा / पार्श्वे दशार्णाधिपतेभित्त्वा नागमपातयत् // 30 सुपर्वा पर्वतपतिर्निन्ये वैवस्वतक्षयम् // 45 तोमरैः सूर्यरश्म्याभैर्भगदत्तोऽथ सप्तभिः / तस्मिन्निपतिते वीरे सौभद्रो द्रौपदीसुताः / जघान द्विरदस्थं तं शत्रु प्रचलितासनम् // 31 चेकितानो धृष्टकेतुयुयुत्सुश्चादयन्द्विपम् / / 46 उपसृत्य तु राजानं भगदत्तं युधिष्ठिरः / त एनं शरधाराभिर्धाराभिरिव तोयदाः। : रथानीकेन महता सर्वतः पर्यवारयत् // 32 सिषिचुभैरवान्नादान्विनदन्तो जिघांसवः // 47 स कुञ्जरस्थो रथिभिः शुशुभे सर्वतो वृतः / ततः पार्ण्यङ्कुशाङ्गुष्ठैः कृतिना चोदितो द्विपः / पर्वते वनमध्यस्थो ज्वलन्निव हुताशनः / / 33 प्रसारितकरः प्रायात्स्तब्धकर्णेक्षणो द्रुतम् / / 48 मण्डलं सर्वतः श्लिष्टं रथिनामुग्धन्विनाम् / सोऽधिष्ठाय पदा वाहान्युयुत्सोः सूतमारुजत्। किरतां शरवर्षाणि स नागः पर्यवर्तत // 34 पुत्रस्तु तव संभ्रान्तः सौभद्रस्याप्लुतो रथम् // 49 ततः प्राग्ज्योतिषो राजा परिगृह्य द्विपर्षभम् / स कुञ्जरस्थो विसृजन्निपुनरिषु पार्थिवः / प्रेषयामास सहसा युयुधानरथं प्रति / / 35 बभौ रश्मीनिवादित्यो भुवनेषु समुत्सृजन // 50 शिनेः पौत्रस्य तु रथं परिगृह्य महाद्विपः / तमा निर्द्वादशभियुयुत्सुर्दशभिः शरैः / अभिचिक्षेप वेगेन युयुधानस्त्वपाक्रमत् // 36 त्रिभिस्त्रिभिद्रौपदेया धृष्टकेतुश्च विव्यधुः // 51 बृहतः सैन्धवानश्वान्समुत्थाप्य तु सारथिः।। सोऽरियत्नार्पितैर्बाणैराचितो द्विरदो बभौ / तस्थौ सात्यकिमासाद्य संप्लुतस्तं रथं पुनः / / 37 संस्यूत इव सूर्यस्य रश्मिभिर्जलदो महान् // 52 स तु लब्ध्वान्तरं नागस्त्वरितो रथमण्डलात् / / नियन्तुः शिल्पयत्नाभ्यां प्रेषितोऽरिशरादितः / निश्चक्राम ततः सर्वान्परिचिक्षेप पार्थिवान् / / 38 / परिचिक्षेप तान्नागः स रिपून्सव्यदक्षिणम् // 53 ते त्वाशुगतिना तेन त्रास्यमाना नरर्षभाः / गोपाल इव दण्डेन यथा पशुगणान्वने / तमेकं द्विरदं संख्ये मेनिरे शतशो नृपाः // 39 / आवेष्टयत तां सेनां भगदत्तस्तथा मुहुः // 54 -1376 -