________________ 5. 16. 34 ] उद्योगपर्व [5. 17. 20 आधिपत्यं ददौ शक्रः सत्कृत्य वरदस्तदा // 34 ऋषय ऊचुः। इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि अधर्मे संप्रवृत्तस्त्वं धर्मं न प्रतिपद्यसे / षोडशोऽध्यायः // 16 // प्रमाणमेतदस्माकं पूर्व प्रोक्तं महर्षिभिः // 10 अगस्त्य उवाच / शल्य उवाच / ततो विवदमानः स मुनिभिः सह वासव / Tथ संचिन्तयानस्य देवराजस्य धीमतः / अथ मामस्पृशन्मूर्ध्नि पादेनाधर्मपीडितः // 11 हुषस्य वधोपायं लोकपालैः सहैव तैः। तेनाभूद्धततेजाः स निःश्रीकश्च शचीपते / पिस्वी तत्र भगवानगस्त्यः प्रत्यदृश्यत // 1 ततस्तमहमाविग्नमवोचं भयपीडितम् // 12 सोऽब्रवीदर्घ्य देवेन्द्रं दिष्टया वै वर्धते भवान् / यस्मात्पूर्वैः कृतं ब्रह्म ब्रह्मर्षिभिरनुष्ठितम् / वेश्वरूपविनाशेन वृत्रासुरवधेन च // 2 अदुष्टं दूषयसि वै यच्च मूय॑स्पृशः पदा // 13 देष्टया च नहुषो भ्रष्टो देवराज्यात्पुरंदर / यच्चापि त्वमृषीन्मूढ ब्रह्मकल्पान्दुरासदान् / देष्टया हतारिं पश्यामि भवन्तं बलसूदन // 3 वाहान्कृत्वा वाहयसि तेन स्वर्गाद्धतप्रभः // 14 इन्द्र उवाच / ध्वंस पाप परिभ्रष्टः क्षीणपुण्यो महीतलम् / खागतं ते महर्षेऽस्तु प्रीतोऽहं दर्शनात्तव। दश वर्षसहस्राणि सर्परूपधरो महान् / पाद्यमाचमनीयं च गामयं च प्रतीच्छ मे // 4 विचरिष्यसि पूर्णेषु पुनः स्वर्गमवाप्स्यसि // 15 - शल्य उवाच / एवं भ्रष्टो दुरात्मा स देवराज्यादरिंदम / पूजितं चोपविष्टं तमासने मुनिसत्तमम् / दिष्टया वर्धामहे शक्र हतो ब्राह्मणकण्टकः // 16 पर्यपृच्छत देवेशः प्रहृष्टो ब्राह्मणर्षभम् // 5 त्रिविष्टपं प्रपद्यस्व पाहि लोकाशचीपते / एतदिच्छामि भगवन्कथ्यमानं द्विजोत्तम। जितेन्द्रियो जितामित्रः स्तूयमानो महर्षिभिः // 17 परिभ्रष्टः कथं स्वर्गान्नहुषः पापनिश्चयः // 6 शल्य उवाच / . अगस्त्य उवाच / ततो देवा भृशं तुष्टा महर्षिगणसंवृताः / शृणु शक्र प्रियं वाक्यं यथा राजा दुरात्मवान् / पितरश्चैव यक्षाश्च भुजगा राक्षसास्तथा // 18 स्वर्गाष्टो दुराचारो नहुषो बलदर्पितः // 7 गन्धर्वा देवकन्याश्च सर्वे चाप्सरसां गणाः भन्मास्तुि वहन्तस्तं नहुषं पापकारिणम् / / सरांसि सरितः शैलाः सागराश्च विशां पते // 19 देवर्षयो महाभागास्तथा ब्रह्मर्षयोऽमलाः / उपगम्याब्रुवन्सर्वे दिष्ट्या वर्धसि शत्रुहन् / पप्रच्छुः संशयं देव नहुषं जयतां वर // 8 . हतश्च नहुषः पापो दिष्टयागस्त्येन धीमता / य इमे ब्रह्मणा प्रोक्ता मन्त्रा वै प्रोक्षणे गवाम् / दिष्टया पापसमाचारः कृतः सर्पो महीतले // 20 एते प्रमाणं भवत उताहो नेति वासव / इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि नहुषो नेति तानाह तमसा मूढचेतनः // 9 सप्तदशोऽध्यायः // 17 // अ. भा. 113 -897