________________ 5. 150. 19 ] उद्योगपर्व [5. 151. 20 काश्चनाङ्गददीप्तांश्च चन्दनागरुभूषितान् // 19 / यन्नः क्षमं महाबाहो तद्भवीह्यविचारयन् // 5 उष्णीषाणि नियच्छन्तः पुण्डरीकनिभैः करैः। श्रुत्वैतद्धर्मराजस्य धर्मार्थसहितं वचः / अन्तरीयोत्तरीयाणि भूषणानि च सर्वशः // 20 मेघदुन्दुभिनिर्घोषः कृष्णो वचनमब्रवीत् // 6 ते रथारथिनः श्रेष्ठा हयांश्च हयकोविदाः। उक्तवानस्मि यद्वाक्यं धर्मार्थसहितं हितम् / सज्जयन्ति स्म नागांश्च नागशिक्षासु निष्ठिताः / / न तु तन्निकृतिप्रज्ञे कौरव्ये प्रतितिष्ठति // 7 अथ वर्माणि चित्राणि काञ्चनानि बहूनि च / न च भीष्मस्य दुर्मेधाः शृणोति विदुरस्य वा / विविधानि च शस्त्राणि चक्रुः सज्जानि सर्वशः // मम वा भाषितं किंचित्सर्वमेवातिवर्तते // 8 पदातयश्च पुरुषाः शस्त्राणि विविधानि च / न स कामयते धर्मं न स कामयते यशः / उपजगुः शरीरेषु हेमचित्राण्यनेकशः // 23 जितं स मन्यते सर्वं दुरात्मा कर्णमाश्रितः // 9 तदुत्सव इवोदग्रं संप्रहृष्टनरावृतम् / बन्धमाज्ञापयामास मम चापि सुयोधनः / नगरं धार्तराष्ट्रस्य भारतासीत्समाकुलम् // 24 न च तं लब्धवान्कामं दुरात्मा शासनातिगः / / जनौघसलिलावतॊ रथनागाश्वमीनवान् / न च भीष्मो न च द्रोणो युक्तं तत्राहतुर्वचः / शङ्खदुन्दुभिनिर्घोषः कोशसंचयरत्नवान् // 25 सर्वे तमनुवर्तन्ते ऋते विदुरमच्युत // 11 चित्राभरणवर्मोर्मिः शस्त्रनिर्मलफेनवान् / शकुनिः सौबलश्चैव कर्णदुःशासनावपि / . प्रासादमालाद्रिवृतो रथ्यापणमहाह्रदः // 26 त्वय्ययुक्तान्यभाषन्त मूढा मूढममर्षणम् // 12 योधचन्द्रोदयोद्भूतः कुरुराजमहार्णवः / किं च तेन मयोक्तेन यान्यभाषन्त कौरवाः / अदृश्यत तदा राजश्चन्द्रोदय इवार्णवः // 27 संक्षेपेण दुरात्मासौ न युक्तं त्वयि वर्तते // 13 इति श्रीमहाभारते उद्योगपर्वणि न पार्थिवेषु सर्वेषु य इमे तव सैनिकाः / पञ्चाशदधिकशततमोऽध्यायः॥ 150 // यत्पापं यन्न कल्याणं सर्वं तस्मिन्प्रतिष्ठितम् // 14 न चापि वयमत्यर्थं परित्यागेन कर्हिचित् / वैशंपायन उवाच / कौरवैः शममिच्छामस्तत्र युद्धमनन्तरम् // 15 वासुदेवस्य तद्वाक्यमनुस्मृत्य युधिष्ठिरः। तच्छ्रुत्वा पार्थिवाः सर्वे वासुदेवस्य भाषितम् / पुनः पप्रच्छ वार्ष्णेयं कथं मन्दोऽब्रवीदिदम् // 1 अब्रुवन्तो मुखं राज्ञः समुदैक्षन्त भारत // 16 अस्मिन्नभ्यागते काले किं च नः क्षममच्युत / युधिष्ठिरस्त्वभिप्रायमुपलभ्य महीक्षिताम् / कथं च वर्तमाना वै स्वधर्मान्न च्यवेमहि // 2 योगमाज्ञापयामास भीमार्जुनयभैः सह // 17 दुर्योधनस्य कर्णस्य शकुनेः सौबलस्य च। ततः किलकिलाभूतमनीकं पाण्डवस्य ह / वासुदेव मतज्ञोऽसि मम सभ्रातृकस्य च // 3 आज्ञापिते तदा योगे समहृष्यन्त सैनिकाः // 18 विदुरस्यापि ते वाक्यं श्रुतं भीष्मस्य चोभयोः / अवध्यानां वधं पश्यन्धर्मराजो युधिष्ठिरः / कुन्त्याश्च विपुलप्रज्ञ प्रज्ञा कात्न्येन ते श्रुता // 4 . निष्टनन्भीमसेनं च विजयं चेदमब्रवीत् / / 19 सर्वमेतदतिक्रम्य विचार्य च पुनः पुनः। यदर्थं वनवासश्च प्राप्तं दुःखं च यन्मया। - 1079 -