________________ 1. 55. 39] महाभारते [1.56. 23 ततोऽक्षैर्वश्चयित्वा च सौबलेन युधिष्ठिरम् // 39 अनर्हः परमं क्लेशं सोढवान्स युधिष्ठिरः // 9 वनं प्रस्थापयामास सप्त वर्षाणि पञ्च च। कथं च बहुलाः सेनाः पाण्डवः कृष्णसारथिः / अज्ञातमेकं राष्ट्र च तथा वर्ष त्रयोदशम् // 40 अस्यन्नकोऽनयत्सर्वाः पितृलोकं धनंजयः // 10 ततश्चतुर्दशे वर्षे याचमानाः स्वकं वसु / एतदाचक्ष्व मे सर्वं यथावृत्तं तपोधन / नालभन्त महाराज ततो युद्धमवर्तत / / 41 यद्यच्च कृतवन्तस्ते तत्र तत्र महारथाः // 11 ततस्ते सर्वमुत्साद्य हत्वा दुर्योधनं नृपम् / वैशंपायन उवाच / राज्यं विद्रुतभूयिष्ठं प्रत्यपद्यन्त पाण्डवाः // 42 महर्षेः सर्वलोकेषु पूजितस्य महात्मनः / एवमेतत्पुरावृत्तं तेषामक्लिष्टकर्मणाम् / प्रवक्ष्यामि मतं कृत्स्नं व्यासस्यामिततेजसः / / 12 भेदो राज्यविनाशश्च जयश्च जयतां वर // 43 इदं शतसहस्रं हि श्लोकानां पुण्यकर्मणाम् / इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि सत्यवत्यात्मजेनेह व्याख्यातममितौजसा // 13 पञ्चपञ्चाशत्तमोऽध्यायः // 55 // य इदं श्रावयेद्विद्वान्यश्चेदं शृणुयान्नरः / / ते ब्रह्मणः स्थानमेत्य प्राप्नुयुर्देवतुल्यताम् // 14 जनमेजय उवाच / इदं हि वेदैः समितं पवित्रमपि चोत्तमम् / कथितं वै समासेन त्वया सर्वं द्विजोत्तम / श्राव्याणामुत्तमं चेदं पुराणमृषिसंस्तुतम् // 15 महाभारतमाख्यानं कुरूणां चरितं महत् // 1 अस्मिन्नर्थश्च धर्मश्च निखिलेनोपदिश्यते। कथां त्वनघ चित्रार्थामिमां कथयति त्वयि / इतिहासे महापुण्ये बुद्धिश्च परिनैष्ठिकी / / 16 विस्तरश्रवणे जातं कौतूहलमतीव मे / / 2 अक्षुद्रान्दानशीलांश्च सत्यशीलाननास्तिकान्। स भवान्विस्तरेणेमां पुनराख्यातुमर्हति। काणं वेदमिमं विद्वान् श्रावयित्वार्थमश्नुते // 17 न हि तृप्यामि पूर्वेषां शृण्वानश्चरितं महत् / / 3 भ्रूणहत्याकृतं चापि पापं जह्यादसंशयम्। न तत्कारणमल्पं हि धर्मज्ञा यत्र पाण्डवाः / इतिहासमिमं श्रुत्वा पुरुषोऽपि सुदारुणः // 18 अवध्यान्सर्वशो जन्नुः प्रशस्यन्ते च मानवैः // 4 जयो नामेतिहासोऽयं श्रोतव्यो विजिगीषुणा / किमर्थं ते नरव्याघ्राः शक्ताः सन्तो ह्यनागसः। महीं विजयते सर्वां शत्रूश्चापि पराजयेत् // 19 प्रयुज्यमानान्संक्लेशान्क्षान्तवन्तो दुरात्मनाम् // 5 - इदं पुंसवनं श्रेष्ठमिदं स्वस्त्ययनं महत् / कथं नागायुतप्राणो बाहुशाली वृकोदरः / महिषीयुवराजाभ्यां श्रोतव्यं बहुशस्तथा / / 20 परिक्लिश्यन्नपि क्रोधं धृतवान्वै द्विजोत्तम / / 6 अर्थशास्त्रमिदं पुण्यं धर्मशास्त्रमिदं परम् / कथं सा द्रौपदी कृष्णा क्लिश्यमाना दुरात्मभिः / मोक्षशास्त्रमिदं प्रोक्तं व्यासेनामितबुद्धिना // 21 शक्ता सती धार्तराष्ट्रान्नादहरोरचक्षुषा / / 7 संप्रत्याचक्षते चैव आख्यास्यन्ति तथापरे। कथं व्यतिक्रमन्द्यूते पार्थो माद्रीसुतौ तथा / पुत्राः शुश्रूषवः सन्ति प्रेष्याश्च प्रियकारिणः // 2 // अनुवजन्नरव्याघ्र वश्यमानं दुरात्मभिः / / 8 शरीरेण कृतं पापं वाचा च मनसैव च। कथं धर्मभृतां श्रेष्ठः सुतो धर्मस्य धर्मवित् / सर्वं तत्त्यजति क्षिप्रमिदं शृण्वन्नरः सदा // 23 -78