________________ 3. 241. 6] आरण्यकपर्व - [3. 241. 33 प्रत्यक्षं तव गान्धारे ससैन्यस्य विशां पते / मम स्पृहा समुत्पन्ना तां संपादय सूतज // 19 सूतपुत्रोऽपयाद्भीतो गन्धर्वाणां तदा रणात् / एवमुक्तस्ततः कर्णो राजानमिदमब्रवीत् / क्रोशतस्तव राजेन्द्र ससैन्यस्य नृपात्मज // 6 तवाद्य पृथिवीपाला वश्याः सर्वे नृपोत्तम // 20 दृष्टस्ते विक्रमश्चैव पाण्डवानां महात्मनाम् / आहूयन्तां द्विजवराः संभाराश्च यथाविधि / कर्णस्य च महाबाहो सूतपुत्रस्य दुर्मतेः // 7 संभ्रियन्तां कुरुश्रेष्ठ यज्ञोपकरणानि च // 21 न चापि पादभाकर्णः पाण्डवानां नृपोत्तम / ऋत्विजश्च समाहूता यथोक्तं वेदपारगाः / धनुर्वेदे च शौर्ये च धर्मे वा धर्मवत्सल // 8 क्रियां कुर्वन्तु ते राजन्यथाशास्त्रमरिंदम // 22 तस्य तेऽहं क्षमं मन्ये पाण्डवैस्तैर्महात्मभिः / बन्नपानसंयुक्तः सुसमृद्धगुणान्वितः / संधि संधिविदां श्रेष्ठ कुलस्यास्य विवृद्धये // 9 प्रवर्ततां महायज्ञस्तवापि भरतर्षभ // 23 एवमुक्तस्तु भीष्मेण धार्तराष्ट्रो जनेश्वरः / एवमुक्तस्तु कर्णेन धार्तराष्ट्रो विशां पते / प्रहस्य सहसा राजन्विप्रतस्थे ससौंबलः // 10 पुरोहितं समानाय्य इदं वचनमब्रवीत् // 24 तं तु प्रस्थितमाज्ञाय कर्णदुःशासनादयः। राजसूयं क्रतुश्रेष्ठं समाप्तवरदक्षिणम् / अनुजग्मुर्महेष्वासा धार्तराष्ट्र महाबलम् / / 11 आहर त्वं मम कृते यथान्यायं यथाक्रमम् // 25 तांस्तु संप्रस्थितान्दृष्ट्वा भीष्मः कुरुपितामहः।। स एवमुक्तो नृपतिमुवाच द्विजपुंगवः / लज्जया वीडितो राजञ्जगाम स्वं निवेशनम् // 12 न स शक्यः क्रतुश्रेष्ठो जीवमाने युधिष्ठिरे / गते भीष्मे महाराज धार्तराष्ट्रो जनाधिपः / आहतुं कौरवश्रेष्ठ कुले तव नृपोत्तम // 26 पुनरागम्य तं देशममन्त्रयत मत्रिभिः // 13 दीर्घायुर्जीवति च वै धृतराष्ट्रः पिता तव / किमस्माकं भवेच्छ्रेयः किं कार्यमवशिष्यते / अतश्चापि विरुद्धस्ते क्रतुरेष नृपोत्तम // 27 कथं नु सुकृतं च स्यान्मत्रयामास भारत // 14 अस्ति त्वन्यन्महत्सत्रं राजसूयसमं प्रभो। .. कर्ण उवाच। तेन त्वं यज राजेन्द्र शृणु चेदं वचो मम // 28 दुर्योधन निबोधेदं यत्त्वा वक्ष्यामि कौरव / य इमे पृथिवीपालाः करदास्तव पार्थिव / श्रुत्वा च तत्तथा सर्व कर्तुमर्हस्यरिंदम // 15 ते करान्संप्रयच्छन्तु सुवर्णं च कृताकृतम् // 29 तवाद्य पृथिवी वीर निःसपत्ना नृपोत्तम / तेन ते क्रियतामद्य लाङ्गलं नृपसत्तम / तां पालय यथा शको हतशत्रुर्महामनाः // 16 यज्ञवाटस्य ते भूमिः कृष्यतां तेन भारत // 30 वैशंपायन उवाच / तत्र यज्ञो नृपश्रेष्ठ प्रभूतान्नः सुसंस्कृतः / एवमुक्तस्तु कर्णेन कर्णं राजाब्रवीत्पुनः / प्रवर्ततां यथान्यायं सर्वतो ह्यनिवारितः // 31 न किंचिडुर्लभं तस्य यस्य त्वं पुरुषर्षभ // 17 एष ते वैष्णवो नाम यज्ञः सत्पुरुषोचितः / सहायश्चानुरक्तश्च मदर्थं च समुद्यतः / एतेन नेष्टवान्कश्चिदृते विष्णुं पुरातनम् // 32 अभिप्रायस्तु मे कश्चित्तं वै शृणु यथातथम् // 18 - राजसूयं क्रतुश्रेष्ठं स्पर्धत्येष महाक्रतुः / राजसूयं पाण्डवस्य दृष्ट्वा क्रतुवरं तदा / अस्माकं रोचते चैव श्रेयश्च तव भारत / अ.भा. 91 - 721 -