________________ 8. 205. 6] महाभारते [ 3. 205. 20 वाक्यं च शृणु मे तात यत्ते वक्ष्ये हितं द्विज // 6 | न त्वां शूद्रमहं मन्ये भवितव्यं हि कारणम् / त्वया विनिकृता माता पिता च द्विजसत्तम / येन कर्मविपाकेन प्राप्तेयं शूद्रता त्वया // 19 अनिसृष्टोऽसि निष्क्रान्तो गृहात्ताभ्यामनिन्दित / एतदिच्छामि विज्ञातुं तत्त्वेन हि महामते / वेदोच्चारणकार्यार्थमयुक्तं तत्त्वया कृतम् // 7 कामया ब्रूहि मे तथ्यं सर्वं त्वं प्रयतात्मवान् // 20 तव शोकेन वृद्धौ तावन्धौ जातौ तपस्विनौ / व्याध उवाच / चौ प्रसादयितुं गच्छ मा त्वा धर्मोऽत्यगान्महान् // 8 अनतिक्रमणीया हि ब्राह्मणा वै द्विजोत्तम / तपस्वी त्वं महात्मा च धर्मे च निरतः सदा / शृणु सर्वमिदं वृत्तं पूर्वदेहे ममानघ / / 21 . सर्वमेतदपार्थं ते क्षिप्रं तौ संप्रसादय // 9 अहं हि ब्राह्मणः पूर्वमासं द्विजवरात्मज / श्रद्दधस्व मम ब्रह्मन्नान्यथा कर्तुमर्हसि / वेदाध्यायी सुकुशलो वेदाङ्गानां च पारगः / सम्यतामद्य विप्रर्षे श्रेयस्ते कथयाम्यहम् // 10 आत्मदोषकृतैर्ब्रह्मन्नवस्था प्राप्तवानिमाम् / / 2.2 ब्राह्मण उवाच। कश्चिद्राजा मम सखा धनुर्वेदपरायणः / यदेतदुक्तं भवता सर्वं सत्यमसंशयम् / संसर्गाद्धनुषि श्रेष्ठस्ततोऽहमभवं द्विज // 23 प्रीतोऽस्मि तव धर्मज्ञ साध्वाचारगुणान्वित // 11 एतस्मिन्नेव काले तु मृगयां निर्गतो नृपः / व्याध उवाच। दैवतप्रतिमो हि त्वं यस्त्वं धर्ममनुव्रतः / सहितो योधमुख्यैश्च मत्रिभिश्च सुसंवृतः / पुराणं शाश्वतं दिव्यं दुष्प्रापमकृतात्मभिः॥ 12 ततोऽभ्यहन्मृगांस्तत्र सुबहूनाश्रमं प्रति // 24 अतन्द्रितः कुरु क्षिप्रं मातापित्रोहि पूजनम् / अथ क्षिप्तः शरो घोरो मयापि द्विजसत्तम / अतः परमहं धर्म नान्यं पश्यामि कंचन // 13 ताडितश्च मुनिस्तेन शरेणानतपर्वणा // 25 ब्राह्मण उवाच / भूमौ निपतितो ब्रह्मन्नुवाच प्रतिनादयन् / इहाहमागतो दिष्टया दिष्ट्या मे संगतं त्वया। नापराध्याम्यहं किंचित्केन पापमिदं कृतम् // 26 ईदृशा दुर्लभा लोके नरा धर्मप्रदर्शकाः // 14 मन्वानस्तं मृगं चाहं संप्राप्तः सहसा मुनिम् / एको नरसहस्रेषु धर्मविद्विद्यते न वा / अपश्यं तमृषि विद्धं शरेणानतपर्वणा / प्रीतोऽस्मि तव सत्येन भद्रं ते पुरुषोत्तम // 15 तमुग्रतपसं विप्रं निष्टनन्तं महीतले // 27 पतमानो हि नरके भवतास्मि समुद्धृतः / अकार्यकरणाच्चापि भृशं मे व्यथितं मनः / भवितव्यमथैवं च यदृष्टोऽसि मयानघ // 16 अजानता कृतमिदं मयेत्यथ तमब्रुवम् / राजा ययातिौहित्रैः पतितस्तारितो यथा / क्षन्तुमर्हसि मे ब्रह्मन्निति चोक्तो मया मुनिः॥२८ सद्भिः पुरुषशार्दूल तथाहं भवता त्विह // 17 ततः प्रत्यब्रवीद्वाक्यमृषिर्मा क्रोधमूर्छितः / मातापितृभ्यां शुश्रषां करिष्ये वचनात्तव / / व्याधस्त्वं भविता क्रूर शूद्रयोनाविति द्विज // 29 नाकृतात्मा वेदयति धर्माधर्मविनिश्चयम् // 18 इति श्रीमहाभारते आरण्यकपर्वणि दुज्ञेयः शाश्वतो धर्मः शूद्रयोनौ हि वर्तता / पञ्चाधिकद्विशततमोऽध्यायः // 205 // - 678 -