________________ 1. 31. 10] आदिपर्व [1. 32. 17 वृत्तसंवर्तकौ नागौ द्वौ च पद्माविति श्रुतौ // 10 / तप्यमानं तपो घोरं तं ददर्श पितामहः / नागः शङ्खनकश्चैव तथा च स्फण्डकोऽपरः।। परिशुष्कमांसत्वक्स्नायुं जटाचीरधरं प्रभुम् // 5 क्षेमकश्च महानागो नागः पिण्डारकस्तथा // 11 तमब्रवीत्सत्यधृतिं तप्यमानं पितामहः / करवीरः पुष्पदंष्ट्र एळको विल्वपाण्डुकः। किमिदं कुरुषे शेष प्रजानां स्वस्ति वै कुरु // 6 मूषकादः शङ्खशिराः पूर्णदंष्ट्रो हरिद्रकः // 12 त्वं हि तीव्रण तपसा प्रजास्तापयसेऽनघ / अपराजितो ज्योतिकश्च पन्नगः श्रीवहस्तथा। ब्रूहि कामं च मे शेष यत्ते हृदि चिरं स्थितम् // 7 कौरव्यो धृतराष्ट्रश्च पुष्करः शल्यकस्तथा // 13 शेष उवाच / विरजाश्च सुबाहुश्च शालिपिण्डश्च वीर्यवान् / सोदर्या मम सर्वे हि भ्रातरो मन्दचेतसः / हस्तिभद्रः पिठरको मुखरः कोणवासनः // 14 सह तै!त्सहे वस्तुं तद्भवाननुमन्यताम् / / 8 कुञ्जरः कुररश्चैव तथा नागः प्रभाकरः / अभ्यसूयन्ति सततं परस्परममित्रवत् / कुमुदः कुमुदाक्षश्च तित्तिरिर्हलिकस्तथा। ततोऽहं तप आतिष्ठे नैतान्पश्येयमित्युत // 9 कर्कराकर्करौ चोभी कुण्डोदरमहोदरौ // 15 न मर्षयन्ति सततं विनतां ससुतां च ते / एते प्राधान्यतो नागाः कीर्तिता द्विजसत्तम / अस्माकं चापरो भ्राता वैनतेयः पितामह // 10 बहुत्वान्नामधेयानामितरे न प्रकीर्तिताः // 16 तं च द्विषन्ति तेऽत्यर्थं स चापि सुमहाबलः / एतेषां प्रसवो यश्च प्रसवस्य च संततिः / वरप्रदानात्स पितुः कश्यपस्य महात्मनः // 11 असंख्येयेति मत्वा तान्न ब्रवीमि द्विजोत्तम / / 17 सोऽहं तपः समास्थाय मोक्ष्यामीदं कलेवरम् / बहूनीह सहस्राणि प्रयुतान्यर्बुदानि च / कथं मे प्रेत्यभावेऽपि न तैः स्यात्सह संगमः॥१२ अशक्यान्येव संख्यातुं भुजगानां तपोधन // 18 ब्रह्मोवाच / इति श्रीमहाभारते आदिपर्वणि एकत्रिंशोऽध्यायः // 31 // जानामि शेष सर्वेषां भ्रातृणां ते विचेष्टितम् / - शौनक उवाच / मातुश्चाप्यपराधाद्वै भ्रातृणां ते महद्भयम् // 13 जाता वै भुजगास्तात वीर्यवन्तो दुरासदाः / कृतोऽत्र परिहारश्च पूर्वमेव भुजंगम। भ्रातृणां तव सर्वेषां न शोकं कर्तुमर्हसि // 14 शापं तं त्वथ विज्ञाय कृतवन्तो नु किं परम् // 1 वृणीष्व च वरं मत्तः शेष यत्तेऽभिकाशितम् / सूत उवाच / दित्सामि हि वरं तेऽद्य प्रीतिर्मे परमा त्वयि // 15 तेषां तु भगवाशेषस्त्यक्त्वा कद्रू महायशाः / दिष्टया च बुद्धिर्धर्मे ते निविष्ठा पन्नगोत्तम / / तपो विपुलमातस्थे वायुभक्षो यतव्रतः / / 2 गन्धमादनमासाद्य बदर्यां च तपोरतः। अतो भूयश्च ते बुद्धिधर्मे भवतु सुस्थिरा / / 16 गोकर्णे पुष्करारण्ये तथा हिमवतस्तटे // 3 शेष उवाच। तेषु तेषु च पुण्येषु तीर्थेष्वायतनेषु च / / एष एव वरो मेऽद्य काशितः प्रपितामह / एकान्तशीली नियतः सततं विजितेन्द्रियः // 4 धर्मे मे रमतां बुद्धिः शमे तपसि चेश्वर // 17 -51 -