________________ 8. 146. 63] महाभारते [ 3. 147.7 स भीमसेनस्तं श्रुत्वा संप्रहृष्टतनूरुहः / न त्वं धर्म विजानासि वृद्धा नोपासितास्त्वया / शब्दप्रभवमन्विच्छंश्चचार कदलीवनम् // 63 अल्पबुद्धितया वन्यानुत्सादयसि यन्मृगान्॥ 77 कदलीवनमध्यस्थमथ पीने शिलातले / बहि कस्त्वं किमर्थं वा वनं त्वमिदमागतः / स ददर्श महाबाहुर्वानराधिपतिं स्थितम् // 64 वर्जितं मानुषैर्भावैस्तथैव पुरुषैरपि // 78 विद्युत्संघातदुष्प्रेक्ष्यं विद्युत्संघातपिङ्गलम् / अतः परमगम्योऽयं पर्वतः सुदुरारुहः। विद्युत्संघातसदृशं विद्युत्संघातचञ्चलम् // 65 विना सिद्धगति वीर गतिरत्र न विद्यते / / 79 बाहुस्वस्तिकविन्यस्तपीनहस्खशिरोधरम् / कारुण्यात्सौहृदाच्चैव वारये त्वां महाबल / स्कन्धभूयिष्ठकायत्वात्तनुमध्यकटीतटम् // 66 नातः परं त्वया शक्यं गन्तुमाश्वसिहि प्रभो // 80 किंचिच्चाभुग्नशीर्षेण दीर्घरोमाञ्चितेन च / इमान्यमृतकल्पानि मूलानि च फलानि च / लाङ्गलेनोर्ध्वगतिना ध्वजेनेव विराजितम् // 67 भक्षयित्वा निवर्तस्व ग्राह्यं यदि वचो मम // 81 रक्तोष्ठं ताम्रजिह्वास्यं रक्तकणं चलद्भुवम् / इति श्रीमहाभारते आरण्यकपर्वणि वदनं वृत्तदंष्ट्राग्रं रश्मिवन्तमिवोडुपम् // 68 षट्चत्वारिंशदधिकशततमोऽध्यायः॥ 146 // वदनाभ्यन्तरगतैः शुक्लभासैरलंकृतम् / 147 केसरोत्करसंमिश्रमशोकानामिवोत्करम् / / 69 वैशंपायन उवाच / हिरण्मयीनां मध्यस्थं कदलीनां महाद्युतिम् / एतच्छ्रुत्वा वचस्तस्य वानरेन्द्रस्य धीमतः / दीप्यमानं स्ववपुषा अर्चिष्मन्तमिवानलम् // 70 भीमसेनस्तदा वीरः प्रोवाचामित्रकर्शनः // 1 . निरीक्षन्तमवित्रस्तं लोचनैर्मधुपिङ्गलैः। को भवान्किनिमित्तं वा वानरं वपुराश्रितः / तं वानरवरं वीरमतिकायं महाबलम् // 71 ब्राह्मणानन्तरो वर्णः क्षत्रियस्त्वानुपृच्छति // 2 अथोपसृत्य तरसा भीमो भीमपराक्रमः / कौरवः सोमवंशीयः कुन्त्या गर्भेण धारितः / सिंहनादं समकरोद्बोधयिष्यन्कपिं तदा // 72 पाण्डवो वायुतनयो भीमसेन इति श्रुतः // 3 तेन शब्देन भीमस्य वित्रेसुम॒गपक्षिणः / स वाक्यं भीमसेनस्य स्मितेन प्रतिगृह्य तत् / हनूमांश्च महासत्त्व ईषदुन्मील्य लोचने / हनूमान्वायुतनयो वायुपुत्रमभापत // 4 अवैक्षदथ सावज्ञं लोचनैर्मधुपिङ्गलैः / / 73 वानरोऽहं न ते मार्ग प्रदास्यामि यथेप्सितम् / स्मितेनाभाष्य कौन्तेयं वानरो नरमब्रवीत् / साधु गच्छ निवर्तस्व मा त्वं प्राप्स्यसि वैशसम्॥५ किमर्थं सरुजस्तेऽहं सुखसुप्तः प्रबोधितः // 74 भीम उवाच। . ननु नाम त्वया कार्या दया भूतेषु जानता।। वैशसं वास्तु यद्वान्यन्न त्वा पृच्छामि वानर / वयं धर्मं न जानीमस्तिर्यग्योनि समाश्रिताः // 75 प्रयच्छोत्तिष्ठ मार्ग मे मा त्वं प्राप्स्यसि वैशसम् // मनुष्या बुद्धिसंपन्ना दयां कुर्वन्ति जन्तुषु / हनूमानुवाच / रेषु कर्मसु कथं देहवाक्चित्तदूषिषु / नास्ति शक्तिर्ममोत्थातुं व्याधिना क्लेशितो ह्यहम् / धर्मघातिषु सज्जन्ते बुद्धिमन्तो भवद्विधाः // 76 / यद्यवश्यं प्रयातव्यं लवयित्वा प्रयाहि माम् // 7 -582 -