________________ 3. 13. 35 ] महाभारते [ 3. 13. 63 नैवं पूर्वे नापरे वा करिष्यन्ति कृतानि ते / सर्वधर्मोपपन्नानां त्वं गतिः पुरुषोत्तम // 49 कर्माणि यानि देव त्वं बाल एव महाद्युते // 35 त्वं प्रभुस्त्वं विभुस्त्वं भूरात्मभूस्त्वं सनातनः / कृतवान्पुण्डरीकाक्ष बलदेवसहायवान् / लोकपालाश्च लोकाश्च नक्षत्राणि दिशो दश / वैराजभवने चापि ब्रह्मणा न्यवसः सह // 36 नभश्चन्द्रश्च सूर्यश्च त्वयि सर्वं प्रतिष्ठितम् // 50 वैशंपायन उवाच / मर्त्यता चैव भूतानाममरत्वं दिवौकसाम् / एवमुक्त्वा तदात्मानमात्मा कृष्णस्य पाण्डवः / त्वयि सर्व महाबाहो लोककार्य प्रतिष्ठितम् // 51 तूष्णीमासीत्ततः पार्थमित्युवाच जनार्दनः // 37 सा तेऽहं दुःखमाख्यास्ये प्रणयान्मधुसूदन / ममैव त्वं तवैवाहं ये मदीयास्तवैव ते / ईशस्त्वं सर्वभूतानां ये दिव्या ये च मानुषाः // 52 यस्त्वां द्वेष्टि स मां द्वेष्टि यस्त्वामनु स मामनु // 38 कथं नु भार्या पार्थानां तव कृष्ण सखी विभो / नरस्त्वमसि दुर्धर्ष हरिर्नारायणो ह्यहम् / धृष्टद्युम्नस्य भगिनी सभां कृष्येत मादृशी // 53 लोकालोकमिमं प्राप्तौ नरनारायणावृषी // 39 स्त्रीधर्मिणी वेपमाना रुधिरेण समुक्षिता / अनन्यः पार्थ मत्तस्त्वमहं त्वत्तश्च भारत / एकवस्त्रा विकृष्टास्मि दुःखिता कुरुसंसदि // 54 नावयोरन्तरं शक्यं वेदितुं भरतर्षभ // 40 राजमध्ये सभायां तु रजसाभिसमीरिताम् / तस्मिन्वीरसमावाये संरब्धेष्वथ राजसु / दृष्ट्वा च मां धार्तराष्ट्राः प्राहसन्पापचेतसः // 55 धृष्टद्युम्नमुखेवारैर्धातृभिः परिवारिता // 41 दासीभावेन भोक्तुं मामीषुस्ते मधुसूदन / पाञ्चाली पुण्डरीकाक्षमासीनं यादवैः सह / जीवत्सु पाण्डुपुत्रेषु पाञ्चालेष्वथ वृष्णिषु // 56 अभिगम्याब्रवीत्कृष्णा शरण्यं शरणैषिणी // 42 नन्वहं कृष्ण भीष्मस्य धृतराष्ट्रस्य चोभयोः / पूर्व प्रजानिसर्गे त्वामाहुरेकं प्रजापतिम् / स्नुषा भवामि धर्मेण साहं दासीकृता बलात् // 57 स्रष्टारं सर्वभूतानामसितो देवलोऽब्रवीत् // 43 गर्हये पाण्डवांस्त्वेव युधि श्रेष्ठान्महाबलान् / विष्णुस्त्वमसि दुर्धर्ष त्वं यज्ञो मधुसूदन / ... ये क्लिश्यमानां प्रेक्षन्ते धर्मपत्नी यशस्विनीम् // 58 यष्टा त्वमसि यष्टव्यो जामदग्न्यो यथाब्रवीत् // 44 / धिग्बलं भीमसेनस्य धिक्पार्थस्य धनुष्मताम् / ऋषयस्त्वां क्षमामाहुः सत्यं च पुरुषोत्तम। यौ मां विप्रकृतां क्षुद्रैमर्षयेतां जनार्दन // 59 सत्याद्यज्ञोऽसि संभूतः कश्यपस्त्वां यथाब्रवीत् // शाश्वतोऽयं धर्मपथः सद्भिराचरितः सदा। साध्यानामपि देवानां वसूनामीश्वरेश्वरः। यद्भार्यां परिरक्षन्ति भर्तारोऽल्पबला अपि // 60 लोकभावन लोकेश यथा त्वां नारदोऽब्रवीत् // 46 / भार्यायां रक्ष्यमाणायां प्रजा भवति रक्षिता / दिवं ते शिरसा व्याप्तं पद्भ्यां च पृथिवी विभो / प्रजायां रक्ष्यमाणायामात्मा भवति रक्षितः // 61 जठरं ते इमे लोकाः पुरुषोऽसि सनातनः / / 47 आत्मा हि जायते तस्यां तस्माज्जाया भवत्युत / विद्यातपोभितप्तानां तपसा भावितात्मनाम् / भर्ता च भार्यया रक्ष्यः कथं जायान्ममोदरे॥६२ आत्मदर्शनसिद्धानामृषीणामृषिसत्तम // 48 नन्विमे शरणं प्राप्तान्न त्यजन्ति कदाचन / राजर्षीणां पुण्यकृतामाहवेष्वनिवर्तिनाम् / ते मां शरणमापन्नां नान्वपद्यन्त पाण्डवाः॥६३ - 404 -