________________ 2. 62. 24] महाभारते [2.63.4 63 तिष्ठत्वयं प्रश्न उदारसत्त्वे ईशो नः पुण्यतपसां प्राणानामपि चेश्वरः / ___ भीमेऽर्जुने सहदेवे तथैव / मन्यते जितमात्मानं यद्येष विजिता वयम् / / 33 पत्यौ च ते नकुले याज्ञसेनि न हि मुच्येत जीवन्मे पदा भूमिमुपस्पृशन् / वदन्त्वेते वचनं त्वत्प्रसूतम् // 24 मर्त्यधर्मा परामृश्य पाञ्चाल्या मूर्धजानिमान् // 34 अनीश्वरं विब्रुवन्त्वार्यमध्ये पश्यध्वमायतौ वृत्तौ भुजौ मे परिघाविव / युधिष्ठिरं तव पाञ्चालि हेतोः। नैतयोरन्तरं प्राप्य मुच्येतापि शतक्रतुः // 35 कुर्वन्तु सर्वे चानृतं धर्मराज धर्मपाशसितस्त्वेवं नाधिगच्छामि संकटम् / पाश्चालि त्वं मोक्ष्यसे दासभावात् // 25 गौरवेण निरुद्धश्च निग्रहादर्जुनस्य च // 36 धर्मे स्थितो धर्मराजो महात्मा धर्मराजनिसृष्टस्तु सिंहः क्षुद्रमृगानिव / स्वयं चेदं कथयत्विन्द्रकल्पः / धार्तराष्ट्रानिमान्पापान्निष्पिषेयं तलासिभिः // 37 ईशो वा ते यद्यनीशोऽथ वैष तमुवाच तदा भीष्मो द्रोणो विदुर एव च। ___ वाक्यादस्य क्षिप्रमेकं भजस्व // 26 क्षम्यतामेवमित्येवं सर्वं संभवति त्वयि // 38 .. सर्वे हीमे कौरवेयाः सभायां इति श्रीमहाभारते सभापर्वणि दुःखान्तरे वर्तमानास्तवैव। . द्विषष्टितमोऽध्यायः॥ 62 // न विब्रुवन्त्यार्यसत्त्वा यथावत्पतींश्च ते समवेक्ष्याल्पभाग्यान् // 27 कर्ण उवाच। ततः सभ्याः कुरुराजस्य तत्र त्रयः किलेमे अधना भवन्ति __वाक्यं सर्वे प्रशशंसुस्तदोच्चैः / ___ दासः शिष्यश्चास्वतन्त्रा च नारी / चेलावेधांश्चापि चक्रुर्नदन्तो दासस्य पत्नी त्वं धनमस्य भद्रे हा हेत्यासीदपि चैवात्र नादः / हीनेश्वरा दासधनं च दासी // 1 सर्वे चासन्पार्थिवाः प्रीतिमन्तः प्रविश्य सा नः परिचारैर्भजस्व ___ कुरुश्रेष्ठं धार्मिकं पूजयन्तः // 28 - तत्ते कार्य शिष्टमावेश्य वेश्म / युधिष्ठिरं च ते सर्वे समुदैक्षन्त पार्थिवाः / ईशाः स्म सर्वे तव राजपुत्रि किं नु वक्ष्यति धर्मज्ञ इति साचीकृताननाः॥२९ ___ भवन्ति ते धार्तराष्ट्रा न पार्थाः // 2 किं नु वक्ष्यति बीभत्सुरजितो युधि पाण्डवः।। अन्यं वृणीष्व पतिमाशु भामिनि भीमसेनो यमौ चेति भृशं कौतूहलान्विताः // 30 यस्मादास्यं न लभसे देवनेन / तस्मिन्नुपरते शब्दे भीमसेनोऽब्रवीदिदम् / अनवद्या वै पतिषु कामवृत्तिप्रगृह्य विपुलं वृत्तं भुजं चन्दनरूषितम् // 31 नित्यं दास्ये विदितं वै तवास्तु // 3 यद्येष गुरुरस्माकं धर्मराजो युधिष्ठिरः / पराजितो नकुलो भीमसेनो न प्रभुः स्यात्कुलस्यास्य न वयं मर्षयेमहि // 32 / युधिष्ठिरः सहदेवोऽर्जुनश्च / - 372 -