Dhatupradip

SR No.: 004319
Original Sutra Author: N/A
Author: Srishchandra Chakravarti
Publisher: Varendra Research Society
Publication Year: 1919
Total Pages: 166
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 9 MB

Page 164

154 धातुप्रदीपः। (13) श्खेताखाश्वतरंगालोड़िताबरकाणामखतरेतकलोपश्च / णिङिति वर्त्तते / धात्वर्थ इति च / खेताखादीनाच्चतुर्णा यथासंख्यमखतरेतक इत्येते लुप्यन्ते णिङ् च धात्वर्थे भवति / श्वेताखमाचष्टे तेनाति क्रामति वा खेतयते / अश्वतरमाचष्टे अश्खयते / गालोड़ित (46) माचष्टे गालोड़यते / आह्वरकमाचष्टे आह्वरयते / अबाधापि णिचो बाहुल कादिति खेताखयतीत्याद्यपि भवति / ___(14) पुच्छादिषु धात्वर्थ इत्येव सिद्धम् // (47) पुच्छादिषु प्रातिपदिकेभ्यो धात्वर्थ इत्येव सिद्धम् आत्मनेपदं णिजन्ताद बहुलवचनाद् विज्ञेयम् / एवञ्च पुच्छभाण्डचीवरामिङिति (3 / 1 / 20) न कर्तव्यमिति / सिद्धशब्दश्चायं मङ्गलार्थः / आदौ च वृद्धिशब्द: एध वृद्धाविति / मध्ये टुअोश्खि गति योरिति वृद्धिशब्दः / एवं विमङ्गलमिदं शास्त्र समाप्तमिति। श्रीः / (48) वृत्तिन्यासं समुद्दिश्य कृतवान् ग्रन्थविस्तरम् / नाना तन्त्रप्रदीपं यो विकृता स्तेन धातवः // 1 // (46) गालोड़ित वाचा विमर्श / (47) अत्र धातुपाठान्तर्गतग सूचाणि पठान्ते यथा।-(४) घटादयःषितः। घटादयो मितः / (3) जनौजृष्कसुरञ्जोऽमन्ताय / (४).ज्वलह्वल झलनमामनुपसर्गाहा / (5) ग्लानावनुवमाञ्च / (6) कम्यमिचमाञ्च / (7) शमोऽदर्शने। (8) यमोऽपरिवेषणे / (9) स्ख दिरवपरिभ्याञ्च / इति भ्वादौ / (10) चकरौतञ्च इत्यदादौ। (u) खादय उदितः / इति दिवादी (12) छन्दसि / इति खादौ। (13) नान्ये मितोऽहेतौ। (14) कुस्मनाम्रो वा। (15) हन्त्यर्थाश्च / (16) श्रा खदः सकर्मकात् / (17) आ वृषाहा। (18) प्रातिपदिकाहात्वर्थे बहुलमिष्ठवच्च / (19) तत् करोति तदाचष्ट / (20) तेनाति क्रामति / (21) धातुरूपञ्च / (22) कर्तृकरणाद्धात्व: / (23) बहुलमेतन्निदर्शनम् / (24) गिङङ्गानिरसने / (25) वेताश्चाश्वतरगालोड़िताहरकाणामश्वतरीत क लीपश्च (16) पुच्चादिषु धात्वर्थ इत्वव सिद्धम् / इति चुरादौ। (48) एभ्योऽन्ये च केचित् मौता धातवः सन्ति / ते च यथा-- 1 / ऋतिः-ऋतेरीयङित्यत्रोक्तः / ( 3 / 1 / 28) ऋतीयते / प्रात्तीयते / उपाीयते / ऋतीया चक्रे आन। ऋतौयिष्यते प्रतिष्यति / आयत / आर्तीयिष्ट पात्तीत् / आतितौयिषते आतितिषति / ऋतौयित्वा पार्तित्वा ऋतित्वा। ऋतीया। "जगुप्सा ऋतीया वृणा / "