________________ परिशिष्ट . कातन्त्ररूपमाला में प्रयुक्त कतिपय परिभाषाओं की सूची परिभाषा वर्णग्रहणे सवर्णग्रहणं कारग्रहणे केवलग्रहणं / पूर्वव्यञ्जनमुपरि परव्यञ्जनमधः / जलतुम्बिकान्यायेन रेफस्योर्ध्वगमनं / एकदेशविकृतिमनन्यवत्। यल्लक्षणेनानुत्पन्नं तत्सर्वं निपातनात् सिद्धं / दूरादाबाने गाने रोदने च प्लुतास्ते लोकत: सिद्धाः / असिद्धं बहिरङ्गमन्तरङ्गे। अन्तरङ्गे कार्ये कृति सति बहिरङ्गं कार्यमसिद्धं भवति / सकृद्वाधितो विधिर्वाधित एवा सत्पुरुषवत् / उभयविकल्पे त्रिरूपम्। एकदेशविकृतमनन्यवत् / यथा कर्णपुच्छादिस्वाङ्गेषु भिन्नेषु सत्सु / श्वा न गर्दभः किन्तु, श्वा श्वैव / शन्तृङन्तक्विन्तौ धातुत्वं न त्यजतः / इत्येतदुपलक्षणम् / उपलक्षणं किं स्वस्य स्वसदृशस्य च ग्राहकं / यथा सर्पिः काकेभ्यो रक्षति / तपरकरणमसन्देहार्थं / / प्रत्ययलोपे प्रत्ययलक्षणमिति न्यायात् / सर्वविधिभ्यो लोपविधिर्बलवान् / अन्तरङ्गबहिरङ्गयोरन्तरङ्गी विधिर्बलवान् / अल्पाश्रितमन्तरङ्गं / बह्वाश्रितं बहिरङ्गं / सिद्धे सत्यारम्भो नियमाय / सामान्यविशेषयोर्विशेषो विधिर्बलवान् / प्रत्ययलोपे प्रत्ययलक्षणं न याति इति न्यायात् / क्विप् सर्वापहारिलोपः। 83-84 मित्रवदागम: शत्रुवदादेशः / अथवा प्रकृतिप्रत्ययोरनुपघाती आगम उच्यते / लुवर्णतवर्गलसा दन्त्याः / सन्निपातलक्षणविधिरनिमित्ततद्विघातस्य / यो यमाश्रित्य समुत्पन्न: स तं प्रति सन्निपातः / 90 निमित्ताभावे नैमित्तिकस्याप्यभावः / 109 उक्तार्थानामप्रयोगः। 154 अव्यायनां पूर्वनिपातः। 158 अव्ययानां स्वपदविग्रहो नास्ति / 160 लक्षणसूत्रमन्तरेण लोकप्रसिद्धशब्दरूपोच्चारणं निपातनं / 187 पूर्वोक्तपरोक्तयोः परोक्तो विधिर्बलवान् / 73 87 88
