________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि"- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययनं [३३], मूलं [-]/ गाथा ||४-१५|| नियुक्ति: [५३२...]
(४३)
उत्तराध्य. बृहद्वृत्तिः
प्रत
॥३४॥
सूत्रांक [४-१५]
तुशब्दस्य भिन्नक्रमत्वात्तत्पुनर्द्विविधं व्याख्यातं श्रुतधरैरिति शेषः, पठन्ति च 'चरित्तमोहणिजं दुविहं वोच्छामि कर्मप्रकृअणुपुखसोति स्पष्टमेव, कथं तद् द्विविधमित्याह-कषायाः-क्रोधादयस्तद्रूपेण वेद्यते-अनुभूयते यत्तत्कषायवेदनीयं 'चः समुच्चये 'नोकषायम्' इति प्रस्तावानोकषायवेदनीयं नोकपाया:-कषायसहवर्तिनो हास्यादयस्तद्रूपेण
त्यध्य. ३३ यद्वद्यते 'तथेति समुच्चये । अनयोरपि भेदानाह-पोडशविधः-पोडशप्रकारो यो भेदो-नानात्वं तेन, लक्षणे तृतीया, यद्वा षोडशविधं भेदेन-भिद्यमानतया चिन्त्यमान, प्राकृतत्वादनुवारलोपः, कर्म क्रियमाणत्वात् 'तुः पुनरर्थे भिन्नक्रमश्च, कषायेभ्यो जायत इति कपायज "ज वेयति तं बंधति" इतिवचनात् कषायवेदनीयमित्यर्थः, षोडशविधत्वं चास्य क्रोधमानमायालोभानां चतुर्णामपि प्रत्येकमनन्तानुवन्ध्यप्रत्याख्यानप्रत्याख्यानावरणसंज्वलनभेदतश्चतुर्विधत्यात 'सत्तविह'त्ति प्राग्वद्विन्दुलोपात्सप्तविध वा कर्म नोकषायेभ्यो जायत इति 'नोकषायज' नोक-12 पायवेदनीयमित्यर्थः, तत्र सप्तविधं हास्यरत्यरतिभयशोकजुगुप्साःपड वेदश्च सामान्यविवक्षयेक एवेति, यदा तु वेदः18 स्त्रीपुंनपुंसकभेदेन त्रिधेति विवक्ष्यते तदा पशिस्त्रयो मीलिता नव भवन्तीति नवविधमिति । 'णेरइयतिरिक्खाउत्ति आयुःशब्दः प्रत्येक योज्यते, ततश्च निष्क्रान्ता अयात्-इष्टफलदैवात्तत्रोत्पन्नानां सवेदनाऽभावेनेति निरयास्तेपुnten भवा नैरयिकास्तेषामायुः [ग्रन्थानम् १६०००] नैरयिकायुयेन तेषु भियन्ते, तथा तिरोऽञ्चन्तीति-गच्छन्तीति १ यवेदयति तनाति
दीप अनुक्रम [१३६१
%
-१३७२]
%
JABERatinintamational
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४३), मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~1284 ~
