________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययनं [२३], मूलं [-] / गाथा ||२५-२७|| नियुक्ति: [४५४...]
(४३)
प्रत
बृहद्वृत्तिः
सूत्रांक
||२५-२७||
उत्तराध्यतिपत्त्यक्षमतया वक्रजडाः 'चः' समुच्चये 'पश्चिमाः' पश्चिमतीर्थकृद्यतयः 'मध्यमास्तु' मध्यमतीर्थकृत्सम्बन्धितप- केशिगौत खिनः, 'ऋजुप्रज्ञाः' ऋजयश्च ते प्रकर्षण जानन्तीति प्रज्ञाश्च सुखेनैव विवक्षितमर्थ ग्राहयितुं शक्यन्त इति ऋजुप्रज्ञाः,
मीयाध्या तेन हेतुना धर्मो द्विभेदः 'कृतः' विहितः, एककार्यप्रतिपन्नत्वेऽपीति प्रक्रमः । यदि नाम पूर्वादीनामेवंविधत्वं १५०२॥ तथापि कथमेतद् द्वैविध्यमित्याह-'पुरिमाणं'ति पूर्वेषां दुःखेन विशोध्यो बिशोधयितुं-निर्मलतां नेतं शक्योर
दुर्विशोध्यः, कल्प इति संबध्यते, ते ह्यतिऋजुतया गुरुभिरनुशिष्यमाणा अपि न तदनुशासनं खप्रज्ञाऽपराधाद्यथा*वत्प्रतिपत्तुं क्षमन्त इति तेपामसौदुर्षिशोध्य उच्यते, तुशब्द उत्तरेभ्यो विशेष द्योतयति, 'चरमाणा' चरमतीर्थकत्तप|खिनां दुःखेनानुपाल्यत इति दुरनुपालः स एव दुरनुपालकः 'कल्पः' यतिक्रियाकलापः, ते हि वक्रत्वेन कु विकल्पाकुलितचित्ततया कथञ्चिजानाना अपि न यथावदनुष्ठातुमीशते, मधमकानां तु सुखेन विशोध्यो-विशोधयितुं शक्यः सुविशोध्यः, 'सुपालउ'त्ति चशब्दस्य गम्यमानत्वात्सुपालकश्च, कोऽसौ ?-कल्पः इतीहापि योज्यते, ते हि ऋजुप्रज्ञा इति सम्यग्मागानुसारियोधतया सुखेनैव यथावदवगच्छन्ति पालयन्ति च, अतस्ते चतुर्यामोक्तावपि
पञ्चममपि याममुक्तहेतोातुं पालयितुं च क्षमा इति तदपेक्षया पार्थण चतुर्याम उक्तः, पूर्वपश्चिमाश्चोक्तनीतितो नित्यमिति ऋषभवर्द्धमानाभ्यां पञ्चमं प्रतमुक्तम् , अयमर्थः-न याशाद्वाचकादेकस्य श्रोतुर्विवक्षिताथेप्रतिपत्तिस्तारशा-151
देवाशेषाणामपि, खप्रज्ञापेक्षया हि कोऽपि कीरशादेव वाचकादेकमप्यर्थं प्रतिपद्यत इति विचित्रप्रज्ञविनेयानुग्रहा
दीप अनुक्रम [८७१-८७३]
JAINEducatan intimatemal
For ParaTREPWAuOnly
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [४३], मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~ 1003~