________________
आगम
(४२)
प्रत
सूत्रांक
[3]
दीप
अनुक्रम
[३२]
“दशवैकालिक”- मूलसूत्र - ३ ( मूलं + निर्युक्तिः + भाष्य |+वृत्तिः)
अध्ययनं [४], उद्देशक [ - ], मूलं [१] / गाथा ||१५...|| निर्युक्ति: [ २२३ ], भाष्यं [११] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित ......आगमसूत्र [४२] मूल सूत्र - [३] “दशवैकालिक” मूलं एवं हरिभद्रसूरि - विरचिता वृत्तिः
स्त्वस्य, लिंग-कार्यलक्षणं यथा धूमोऽग्नेः पर्यायशब्दा वा एत इति । लक्षणमित्येतल्लक्षणं लक्ष्यतेऽनेन परोक्षं वस्त्वितिकृत्वा, जीवस्य पुनरादानादि लक्षणमनेकप्रकारमिदं तच्च वक्ष्यमाणमिति गाथार्थः ॥
आयाणे परिभोगे जोगुवओोगे कसायलेसा य । आणापाणू इंदिय बंधोदयनिजरा चैव ।। २२३ ।।
चित्तं चेयण सन्ना विनाणं धारणा य बुद्धी अ । ईहामईवियका जीवरस द लक्खणा एए ॥ २२४ ॥ दारं || व्याख्या - एतत्प्रतिद्वारगाथाद्वयम् अस्य व्याख्या-आदानं परिभोगस्तथा योगोपयोगी कषायलेश्याश्च तथाऽऽनापानी इन्द्रियाणि बन्धोदयनिर्जराश्चैव तथा चिसं चेतना संज्ञा विज्ञानं धारणा च बुद्धिश्व तथा ईहामतिवितर्का जीवस्य तु लक्षणान्येतानि तुशब्दस्यावधारणार्थत्वाज्जीवस्यैव नाजीवस्य इति प्रतिद्वारगाथाद्वयसमासार्थः ॥ व्यासार्थस्तु भाष्यादवसेयः, तच्चेदम्
लक्खइति न पञ्चक्खियरो व जेण जो अस्थो । तं तस्स लक्खणं खलु धूमुण्हाइ व्व अग्गिस्स ॥ १२ ॥ भाष्यम् ॥ व्याख्या - लक्ष्यत इति ज्ञायते कोऽसावित्याह- 'प्रत्यक्ष:' अक्षगोचरापन्नः 'इतरो वा' परोक्षः 'येन' उष्णत्वादिना 'योऽर्थः ' अभ्यादिस्तत्तस्य लक्षणं खल्विति, तदेव स्पष्टयति-धूमौष्ण्यादिवदनेरिति, स यौष्ण्येन प्रत्यक्षो लक्ष्यते, परोक्षो धूमेनेति गाथार्थः ॥ तत्रादानादीनां दृष्टान्तानाह
अयगार क्रूर परसू अग्गि सुबण्णे अ खीरनरवासी आहारो दिहुंता आयाणाईण जहसंखं ॥ १३ ॥ भाष्यम् ।। व्याख्या - अयस्कारः करस्तथा परशुरग्निः सुवर्ण क्षीरनरवास्यः तथा आहारो दृष्टान्ता 'आदानादीनां'
For ane & Personal Use Oily
~248~
