Aagam 14 JIVAJIVABHIGAM Moolam evam Vrutti

SR No.: 004114
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2014
Total Pages: 938
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam
File Size: 230 MB

Page 92

आगम
(१४)
प्रत
सूत्रांक
[३९-४०]
दीप
अनुक्रम
[४७-४८]
“जीवाजीवाभिगम” - उपांगसूत्र - ३ (मूलं + वृत्ति:)
प्रतिपत्तिः [१],
----- उद्देशक: [-],
मूलं [ ३९-४०]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित ....... आगमसूत्र [१४], उपांग सूत्र [३] "जीवाजीवाभिगम" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्तिः
श्रीजीवा
जीवाभि०
मलयगि
रीयावृत्तिः
॥ ४४ ॥
+
१ प्रतिपत्तौ
स्थलचर
र्भजाः सू०३९
४०
सार:, अत्रान्तरे सर्वेषु जीवस्थानेष्वनन्तरमुद्धत्योत्पद्यन्ते । भुजपरिसर्पाणामुत्कृष्टाऽवगाहना गव्यूतपृथक्लं, स्थितिरुत्कर्षसः पूर्वकोटी, उद्वर्त्तनाचिन्तायां द्वितीयपृथिव्या आरभ्य यावत्सहस्रारः, अत्रान्तरे सर्वेषु जीवस्थानेषूत्पादः ॥ खचरगर्भव्युत्क्रान्तिकपचेन्द्रियभेदो यथा संमूच्छिमखचराणां शरीरादिद्वारकलापचिन्तनं गर्भव्युत्क्रान्तिकजलचरवत्, नवरमवगाहनास्थित्युद्वर्त्तनासु नानात्वं तत्रोत्कर्ष- २ खेचरागतोऽवगाहना धनुष्पृथक्लं, जघन्यतः सर्वत्राप्यङ्गुलासङ्घयेय भागप्रमाणा, स्थितिरपि जघन्यतः सर्वत्राप्यन्तर्मुहूर्त्तमुत्कर्षतोऽत्र पस्योपमासोयभागः, उद्वर्त्तना तृतीयपृथिव्या आरभ्य यावत्सहस्रार:, अत्रान्तरे सर्वेषु जीवस्थानेषूत्पादः कचित्पुस्तकान्तरेऽवगाइनास्थित्योयथाक्रमं सङ्ग्रहणिगाथे— “जोयणसहस्स छग्गाउयाइ तत्तो व जोयणसहरसं । गाउयपुहुत्त भुयगे धणुयहुतं च पक्खी ॥ १ ॥ गर्भमि पुथ्वकोडी तिन्नि य पलिओनाई परमाउं । उरभुयग पुव्वकोडी पलिय असंखेजभागो य ॥ २ ॥” अनयोर्व्याख्यानाच्युक्रान्तिकानामेव जलचराणामुत्कृष्टावगाहना योजनसहस्रं चतुष्पदानां षड् गव्यूतानि, उरः परिसर्पाणां योजनसहस्रं, भुजपरिसर्पाणां गव्यूतपृथक्लं, पक्षिणां धनुष्पृथक्त्वं । तथा गर्भव्युत्क्रान्तिकानामेव जलचराणामुत्कृष्टा स्थितिः पूर्वकोटी, चतुष्पदानां त्रीणि पल्योपमानि, उरगाणां भुजगानां च पूर्वकोटी, पक्षिणां पस्योपमासोयभाग इति । उत्पादविधिस्तु नरकेष्वस्माद्गाथाद्वयादवसेयः "अस्सण्णी खलु पढमं दोचं च सरीसवा तइय पक्खी। सीहा जंति चउत्थि उरगा पुणे पंचनिं पुढविं ॥ १ ॥ छद्धिं च इत्थिया मच्छा मणुया जय सत्तमिं पुढविं । एसो परमुषवाओ वोल्वो नरयपुढवीसु ॥ २ ॥” उक्ताः पञ्चेन्द्रियतिर्यचः सम्प्रति मनुष्यप्रतिपादनार्थमाह-- |
१ असंज्ञिनः खलु प्रथमां द्वितीयां च सरीसृपास्तृतीयां पक्षिणः । सिंहा यान्ति चतुर्थीमुरगाः पुनः पञ्चम पृथ्वीम् ॥ १ ॥ षडी च स्त्रियः मत्स्या मनुष्पा | सप्तमीं पृथ्वीं बावत्। एष परम उत्पातो बोद्धव्यो नारकपृथ्वीषु ॥ २ ॥
For P&Permalise Cly
~ 91~
॥ ४४ ॥