Aagam 14 JIVAJIVABHIGAM Moolam evam Vrutti

SR No.: 004114
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2014
Total Pages: 938
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & agam_jivajivabhigam
File Size: 230 MB

Page 681

आगम
(१४)
प्रत
सूत्रांक
[१७७]
+
गाथा:
॥१-३२||
दीप
अनुक्रम
[२५०
-२८६]
प्रतिपत्तिः [३],
“जीवाजीवाभिगम"
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..
-
· उपांगसूत्र -३ (मूलं + वृत्तिः)
उद्देशकः [(द्विप्-समुद्र )].
मूलं [ १७७] + गाथा:
.. आगमसूत्र [१४] उपांग सूत्र [३] "जीवाजीवाभिगम" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्तिः
तथाहि सर्वबाह्यमण्डले चारं चरतां सूर्याणां चन्द्रमसां च प्रत्येकं जम्बूद्वीपचक्रवालस्य दशधा प्रविभक्तस्य द्वौ द्वौ भागौ तापक्षेत्र, ततः सूर्यस्याभ्यन्तरं प्रविशतः प्रतिमण्डलं पयधिकपत्रिंशच्छत प्रविभक्तस्य द्वौ द्वौ भागौ तापक्षेत्रस्य वर्द्धते चन्द्रमस्तु मण्डलेषु प्रत्येकं पौर्णमासीसम्भवे कमेण प्रतिमण्डलं पविशतिर्भागाः सप्तविंशतितमस्य च भागस्यैक: समभागः, एवं च प्रतिमण्डलमभिवृद्धी या | सर्वाभ्यन्तरमण्डले चारं चरतस्तदा प्रत्येकं जम्बूद्वीपचक्रवालस्य वयः परिपूर्णा दशभागास्तापक्षेत्रं ततः पुनरपि सर्वाभ्यन्तरमण्डलाद्वहिर्निष्क्रमेण सूर्यस्य प्रतिमण्डलं पयधिकपच्छित प्रविभक्तल जम्बूद्वीपचक्रवालस्य द्वौ द्वौ भागौ परिहीयेते, चन्द्रमसस्तु मण्डलेषु प्रत्येकं पौर्णमासीसम्भवे क्रमेण प्रतिमण्डलं पविशतिर्भागाः सप्तविंशतितमस्य च भागस्य चैकः सप्तभाग इति । 'तेषां' चन्द्रसूर्याणां तापक्षेत्र पन्थाः कलम्बुयापुष्पं- नालिकापुष्पं सद्वत्संस्थिताः कलम्बुयापुष्पसंस्थिताः, एतदेव व्याचष्टे - अन्तः- मेरुदिशि सकुचिता बहि:लवणदिशि विस्तृताः, एतचन्द्र सूर्यप्रज्ञ चतुर्थे प्राभृते सविस्तरं भावितमिति ततोऽवधार्यम् ॥ सम्प्रति चन्द्रमसमधिक गौतमः प्रश्नयति-केन कारणेन शुक्लपक्षे वर्द्धते ? केन वा कारणेन चन्द्रस्य कृष्णपक्षे परिहानिर्भवति ? केन वा 'अनुभावेन' प्रभावेण चन्द्रस्यैकः पक्षः कृष्णो भवति एकः 'ज्योत्स्नः' शुक्रः ? इति एवमुक्ते भगवानाह इह द्विविधो राहुतयथा- पर्वराहुर्नित्य राहु तत्र पर्वराहुः स उच्यते यः कदाचिदकस्मात्समागत्य निजविमानेन चन्द्रविमानं सूर्यविमानं वाऽन्तरितं करोति, अन्तरिते च कृते लोके ग्रहणमिति प्रसिद्धिः स इह न गृह्यते यस्तु नित्यराहुस्तस्य विमानं कृष्णं तथाजगत्स्वाभाव्याचन्द्रेण सह 'नित्यं' सर्वकालमविरहितं तथा 'बउरंगुलेन' चतुरङ्गुलैरप्राप्तं सन् 'चन्द्रस्य' चन्द्रविमानस्यास्ताचरति तचैवं परतू शुकपक्षे शनैः शनैः प्रकटीकरोति चन्द्रमसं कृष्णपक्षे च शनैः शनैरावृणोति तथा चाह-इह द्वाषष्टिभागीकृतस्य चन्द्रविमानस्य द्वौ भागानुपरितनी मदानावार्थस्वभा
For P&Praise Cly
~680~