________________
आगम
(१४)
प्रत
सूत्रांक
[१२६]
दीप
अनुक्रम [१६४ ]
“जीवाजीवाभिगम” - उपांगसूत्र - ३ ( मूलं + वृत्ति:)
-
प्रतिपत्ति: [३],
उद्देशक: [(द्विप्-समुद्र)].
मूलं [१२६]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [१४], उपांग सूत्र [३] "जीवाजीवाभिगम" मूलं एवं मलयगिरि प्रणीत वृत्तिः
श्रीजीवाजीवाभि०
मलयगिरीयावृत्तिः
॥ १९० ॥
1 वनखण्डा
धि
उद्देशः १ सू० १२६
तॄणां मनांसि आनुवन्दि प्राप्नुवन्ति आवशतां नयन्तीति मन आपास्ततः प्रकर्षविवक्षायां तरपुप्रत्ययः, प्राकृतत्वाथ पकारस्य सकारे १३ प्रतिपत्तौ मणामतरा इति भवति । तथा 'तत्थ ण'मित्यादि तत्र तेषां मणीनां तृणानां च मध्ये ये ते नीला मगवस्तृणानि च तेषामयमेत- मनुष्या० द्रूप: 'वर्णावासः' वर्णक निवेश: प्रज्ञप्तः, तद्यथा--' से जहा नाम ए' इत्यादि, स यथा नाम 'भृङ्गः' कीटविशेष: पक्ष्मलः भृङ्गपत्र - तस्यैव भृङ्गाभिधानस्य कीटविशेषस्य पक्ष्म 'शुकः' कीर: 'शुकपिच्छे' शुकस्य पत्रं 'चापः' पशिविशेषः 'चापपिच्छे' चापपक्षः 'नीली' प्रतीता 'नीलीभेदः' नीलोच्छेदः 'नीलीगुलिया' नीलीगुटिका 'श्यामाकः ' धान्यविशेषः 'उच्चतमेवा' इति 'उच्च अन्तगः' दन्तरागः 'वनराजी' प्रतीता हलवरी - बलदेवस्तस्य वसनं हलधरवसनं तच किल नीलं भवति, सदैव दधास्वभावतया हल- 2 धरस्य नीलवखपरिधानात् मयूरमीवापारापतीवासीकुसुमवाणकुसुमानि प्रतीवानि, अत ऊर्द्ध कचित् 'इंदनीलेइ वा महानीले वा मरगवेद वा' तत्र इन्द्रनील महानीलगरकता रत्नविशेषाः प्रतीताः, अञ्जनकेशिका - वनस्पतिविशेषस्तस्याः कुतुममञ्जनकेशिकाकुसुमं 'नी| लोत्पलं' कुवलयं नीलाशोकनीलकणीरनीलबन्धुजीवा अशोकादिवृक्षविशेषाः, 'भवे एयारूवे' इत्यादि ग्राम्यद् व्याख्येयम् । तथा 'तत्थ णमित्यादि, तत्र तेषां मणीनां मध्ये ये ते लोहिता मणयस्तृणानि च तेषामयमेतद्रो वर्णावासः प्रज्ञतः, तद्यथा' से जहा नाम ए' इत्यादि, स यथा नाम शशकरुधिरमुरध-करणस्तस्य रुधिरं वराहः - शुकरस्तस्य रुधिरं मनुष्यरुधिरं महिपरुधिरं च प्रतीतं, एतानि हि किल शेषरुधिरेभ्यो लोहितवर्णोत्कटानि भवन्ति तत एतेषामुपादानं, 'बालेन्द्रगोपकः' सयोजात इन्द्रगोपकः, स हि प्रवृद्धः सन्नीपरपाण्डुरक्तो भवति ततो वाणम् इन्द्रगोपकः प्रथमप्रावृट्कालभावी कीटविशेषः 'बालदिवाकरः' प्रथममुद्गच्छन् १ ॥ १९० ॥ सूर्य: 'सन्ध्याभ्ररागः' वर्षासु सन्ध्यासमयभावी अभ्ररागः गुञ्जा-ठोकप्रतीता तस्या भद्वै रागो गुजार्द्धरागः, गुखावा हि अर्द्ध
अत्र मूल-संपादने शिर्षक-स्थाने एका स्खलना वर्तते द्विप्-समुद्राधिकारः एक एव वर्तते, तत् कारणात् उद्देश:- '१' अत्र १ इति निरर्थकम्
~383~