________________
आगम
(१४)
“जीवाजीवाभिगम" - उपांगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:) प्रतिपत्ति : [१], -------------------------- उद्देशक: -], -------------------------- मूलं [१३] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [१४], उपांग सूत्र - [३] "जीवाजीवाभिगम" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
[१३]]
-
--
दीप अनुक्रम
श्रीजीवा- क्रियशरीरापेक्षयाऽत्यन्तशुभं स्वच्छस्फटिकशिलेव शुभ्रपुद्गलसमूहासकं ३, तथा तेजसां-तेजःपुद्गलानां विकारस्तैजसं 'विकार' इत्यम्, प्रतिपक्षी जीवाभिः तत् औष्मलिङ्ग भुक्ताहारपरिणमनकारणं, ततश्च विशिष्टतपःसमुत्थलब्धिविशेषस्य पुंसस्तेजोलेश्याविनिर्गमः, उक्तं च- सव्वस्स उम्ह-|| मलयगि- सिद्धं रसाइआहारपाकजणगं च । तेयगलद्धिनिमित्तं च तेयर्ग होइ नायव्वं ॥ १॥"४, तथा कर्मणो जातं कर्मजं, किमुक्तं भवति?- थ्वीकायाः रीयावृत्तिः । कर्मपरमाणष एवात्मप्रदेशैः सह श्रीरनीरवदन्योऽन्यानुगताः सन्त: शरीररूपतया परिणताः कर्मजं शरीरमिति, अत एवैतदन्यत्र का- स०१३
मणमित्युक्तं, कर्मणो विकारः कार्मणमिति, तथा चोक्तम्- कैम्मविकारो कम्मणमहविह विचित्तकम्मनिष्फन्न । सव्वेसिं सरीराणं | कारणभूयं गुणेयर्व ॥१॥" अन 'सव्वेसिमिति सर्वेषामौदारिकादीनां शरीराणां कारणभूतं-बीजभूतं कार्मणं शरीरं, न खल्वामूलमुच्छिन्ने भवप्रपञ्चरोहवीजभूते कामणे वपुषि शेषशरीरप्रादुर्भावः, इदं च कर्मजं शरीरं जन्तोर्गत्यन्तरसङ्क्रान्तौ साधकतमं| कारणं, तथाहि-कर्मजेनैव वपुषा तैजससहितेन परिकरितो जन्तुर्मरणदेशमपहायोत्पत्तिदेशमभिसर्पति, ननु यदि तैजससहितकार्मणवपुःपरिकरितो गत्यन्तरं संकामति तर्हि स गच्छन्नागन्छन् कस्मान दृष्टिपथमवतरति ?, उच्यते, कर्मपुद्गलानां तैजसपुद्गलानां चातिसूक्ष्मतया चक्षुरादीन्द्रियागोचरत्वात् , तथा च परतीधिकैरप्युक्तम्-"अन्तरा भवदेहोऽपि, सूक्ष्मत्वानोपलभ्यते । निष्कामन प्रविशन वाऽपि, नाभावोऽनीक्षणादपि ॥१॥" एतेषां पञ्चानां शरीराणां मध्ये यानि त्रीणि शरीराणि सूक्ष्मपृथिवीकायिकानां तानि नामप्राहमुपदर्शयति-तंजहा-ओरालिए तेयए कम्मए, वैक्रियाहारके तु तेषां न संभवतो, भवखभायत एवं तल्लब्धिशून्यत्वात् ।
१ सर्वस्याण्वसिद्ध रसायाहारपाकजन च । तेजोलब्धिनिमित्तं च तैजस भवति ज्ञातव्यम् ॥१॥ २ कर्मविकारः कार्मणमष्टविधविचित्रकर्मनिष्पन्नम् । स. ॥ १४॥ |वैषी शरीराणां कारणभूतं मुणितव्यं ॥१॥
[१४]
~31~