________________
आगम
(१४)
प्रत
सूत्रांक
[८]
दीप
अनुक्रम [१०४]
“जीवाजीवाभिगम” - उपांगसूत्र - ३ ( मूलं + वृत्ति:)
प्रतिपत्ति: [३],
उद्देशक: [(नैरयिक)-२],
मूलं [८८]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [१४], उपांग सूत्र [३] "जीवाजीवाभिगम" मूलं एवं मलयगिरि प्रणीत वृत्तिः
Ja Eber
प्रभाविनैरविकरण भदन्त ! कति लेश्याः प्रज्ञप्ताः १, भगवानाह - गौतम! कापोतलेश्या प्रज्ञता, एवं शर्करा प्रभानैरविकाणामपि, नवरं तेषां कापोतलेश्या सतरा वेदितव्या, वालुकाप्रभानैरविका द्वे लेश्ये तयथा नीललेश्या च कापोतलेश्या च तत्र ते बहुतरा ये कापोतलेश्याः उपरितनत्रतटवर्त्तितां नारकाणां कापोतलेश्याकत्वात् तेषां चातिभूयस्कत्वात् ते लोकतरा ये नीललेश्याकाः पङ्कप्रभापृथिवी नैरयिकाणामेका नीललेश्या, सा च तृतीय पृथिवीगतनीललेश्याऽपेश्श्याऽविशुद्धतारा, धूमप्रभा पृथिवीनैरयिकाणां द्वे लेश्ये, तद्यथा-कृष्णलेल्या च नीललेश्या च तन्त्र ते बहुतरा ये नीललेश्याकाः, ते स्तोकतरा ये कृष्णलेश्याकाः, भावनात्रापि प्राग्वन्, तमः प्रभाबित्रीनैरविकाणां कृष्णलेश्या, सा च पञ्चमपृथिवीगत कृष्णलेश्याऽपेक्षयाऽविशुद्धतरा, अधः सममथिवीतैरविकाणामेका परमकृष्णलेश्या. उक्तं च व्याख्याप्रज्ञप्ती - "काऊ दोसु तझ्याएँ मीसिया नीलिया चउत्थीए । पंचमियाए मीसा कण्हा तत्तो परमकण्हा || २ || सम्प्रति सम्यग्दृष्टित्वादिविशेषप्रतिपादनार्थमाह- 'रवणे' त्यादि, स्वभाथिवीनैरयिका भदन्त ! कि सम्यग्दृष्टय मिध्यादयः सम्यग्मिध्यादृश्यो वा ?, भगवानाह - गौतम ! सम्यग्दृष्टोऽपि मिध्यादृष्टयोऽपि सम्यग्मिध्यादृष्टयो उपि, एवं पृथिव्यां पृथिव्यां तावद्वाच्यं यावत्तमस्तमायाम् ॥ सम्प्रति ज्ञान्यज्ञानिचिन्तां कुर्वन्नाह – 'रयणेत्यादि, रत्नप्रभा पृथिवी| रविका भदन्त ! किं ज्ञानिनोऽज्ञानिनः १, भगवानाह - गौतम! ज्ञानिनोऽपि अज्ञानिनोऽपि, सम्यग्दृशां ज्ञानिलान्मिथ्यादृशामज्ञानिवान्, तत्र ये ज्ञानिनले नियमाविज्ञानिनः, अपर्याभावस्थायामपि तेषामधिज्ञानसम्भवात् सञ्ज्ञिपञ्चेन्द्रियेभ्यस्तेषामुत्पादात्, त्रिज्ञानित्वमेव भावयति, तद्यथा-अभिनियोधिकज्ञानिनः श्रुतज्ञानिनोऽवधिज्ञानिनः, सेऽज्ञानिनस्ते 'अत्थेगइया' इति अस्तीतिनिपातोst बहुवचनगर्भः सन्येकका ज्ञानिनः सन्येककाव्यज्ञानिनः, तत्र येऽसशिपचेन्द्रियेभ्य उत्पद्यन्ते तेषामपर्याप्तावस्थायां विभङ्गा
For P&Pase City
~234~