________________
Parikşāmukham
185 Hemachandra in his Pramāņa-mimāņsā lays down that there are eight varieties of Dristāntābhāsa according to Sādharmya and Vaidharmya'. First, he defines and exemplifies the three varieties of Sādharmya Dristāntābhāsa as given in the Parikṣāmukham viz. Sādhya-vikala, Sādhana-vikala and Sādhyasādhanovaya-vikala”. Then he defines and illustrates the three varieties of Vaidharmya-Driştāntābhāsa viz. Sādhya-vyatireki, Sādhanavyatireki and Ubhaya-vyatireki”. Then he mentions the three varieties Sandigdha Sādhyānvaya, Sandigdha Sādhanānvaya and Sandigdha Ubhayānvaya and the three varieties Sandigdha Sādhya Vyatireka, Sandigdha Sādhana Vyatireka and Sandigdha Ubhaya Vyatireka“. Besides these he mentions two varieties Viparitānvaya and Viparita Vyatireka and two varieties Apradarsita Anvaya and Apradarsita Vyatireka”. These last four varieties are not accepted by all. व्यावृत्तिः सन्दिग्धा ततः प्रतिपादितप्रमाणवैकल्यात् न ज्ञायते किं ते रागादिमन्तः उत वीतरागास्तथानुकम्प्येषु किं स्वपिशितखण्डानि दत्तवन्तो नेति वा अतः सन्दिग्धसाध्यErau faracafafar 1" Nyāyāvatāra-vivriti. 1. "At traztagraet terra HTAT: 11"
Pramāņa-mīmāmsā. II. 1. 22. ___2. "अमूर्त्तत्वेन नित्ये शब्दे साध्ये कर्मपरमाणुघटाः साध्यसाधनोभयfaract: Il?. Ibid. II. 1. 23. 3. Mari TTATEA ferram: Arbagyou fatfatur: it?
Ibid II, 1. 24. 4. “वचनाद्रागे रागान्मरणधर्मत्वकिंचिज्ज्ञत्वयोः सन्दिग्धसाध्यादूयन्वयaufarhat Tema4164: 11" Ibid II. 1. 15. .5. "Fauztarragoufeest ll" Ibid II. 1. 26.
fafaragoufardant ll" Ibid II. 1. 27. The eight varieties of Sādharmya Driştāntābhāsa are thus summed up by Hemachandra :
P-24
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org