Page Text
________________
છે આ. શ્રી ગુણરત્નસૂરીશ્વરજી મહારાજ અને પોતાના વિદ્યાગુરુ મુનિરાજશ્રી ) (ઈ. સૌમ્યાંગરત્નવિજયજી મહારાજના નામો પરથી મુનિરાજશ્રીએ આ વિવેચનનું , “ગુણસૌમ્યા વિવૃત્તિ” એવું નામ રાખ્યું છે.
જ ગુણસૌમ્યા નિવૃત્તિ છે પ્રસ્તુત વિવેચના મુનિરાજશ્રીએ મહોપાધ્યાયજીએ રચેલ મૂળગ્રંથના રહસ્યો સરળ ભાષામાં વિશદ રીતે સમજાવ્યા છે. જરૂર પડે ત્યાં તેમણે પ્રશ્નો ઉઠાવી તેના સમાધાનો આપી પદાર્થોને સ્પષ્ટ કર્યા છે. પહેલા મૂળગ્રંથનો શબ્દાર્થ કહી પછી તેમણે વિવેચન દ્વારા પદાર્થોને વિસ્તારથી સમજાવ્યા છે. મૂળગ્રંથમાં જેના માત્ર નામનો જ ઉલ્લેખ હોય એવા ઘણા પદાર્થોને વિવેચનમાં તેમણે ખુલાસાપૂર્વક સમજાવ્યા છે. દા. ત. પાના નં. ૩૪-૩૫ ઉપર તેમણે કાળ વગેરે આઠ દ્વારોથી અમેદવૃત્તિ અને ભેદવૃત્તિ શી રીતે થાય ? તે સમજાવ્યું છે. મૂળગ્રંથમાં તો કાળ વગેરે આઠ દ્વારોના માત્ર નામ જ અપાયા છે. પાના નં. ૫૬-૫૭ ઉપર તેમણે દ્રવ્યના દસ સામાન્ય ગુણો સમજાવ્યા છે. મૂળગ્રંથમાં તેમનો માત્ર નામોલ્લેખ છે. પાના નં. ૫૯-૬૦ ઉપર તેમણે દ્રવ્યના સોળ વિશેષ ગુણો સમજાવ્યા છે. મૂળગ્રંથમાં તેમના માત્ર નામ જ કહ્યા છે. પાના નં. ૬૨-૬૫ ઉપર દ્રવ્યના અગ્યાર સામાન્ય સ્વભાવો અને દસ વિશેષસ્વભાવોને પણ તેમણે સ્પષ્ટ રીતે સમજાવ્યા છે. મૂળગ્રંથમાં પદાર્થ ખૂબ ટુંકમાં કહ્યો છે. આ બધા રહસ્યાર્થીને પ્રગટ કરવા મુનિરાજશ્રીએ દ્રવ્યગુણપર્યાયનો રાસ વગેરે ઘણા ગ્રંથોનું અવગાહન કર્યું છે. અનેક સ્થળે પદાર્થને બરાબર સમજાવવા અને બુદ્ધિમાં બેસાડવા તેમણે કોઠાઓ અને ચિત્રો પણ રજૂ કર્યા છે. મૂળગ્રંથમાં ટાંકેલા શાસ્ત્રપાઠોનો અર્થ કર્યા પછી તેમનું તાત્પર્ય પણ સ્થાને સ્થાને તેમણે જણાવ્યું છે. મૂળગ્રંથોમાં આવતા શાસ્ત્રપાઠો તે તે ગ્રંથોમાંથી શોધી આગળપાછળના સંદર્ભ અને ટીકા વગેરેના આધારે તેમણે તે શાસ્ત્રપાઠોના અર્થો પણ બરાબર સમજાવ્યા છે. જરૂર પડે ત્યાં તેમણે ટિપ્પણો પણ મૂકી છે. પોતે ઘણી મહેનત કરીને તેમણે વાચકવર્ગ માટે ઘણી સરળતા કરી આપી છે. મુનિરાજશ્રીએ સ્વતંત્ર ચિંતન દ્વારા પણ અનેક પદાર્થો વિશદ કર્યા છે.
મહોપાધ્યાયજીની આ નાની કૃતિ ઉપર આવું સુંદર વિવેચન રચવાનો એક મુનિરાજશ્રીનો આ પ્રયાસ ખૂબ સ્તુત્ય છે. ગ્રંથ પૂર્ણ થયા બાદ તેમણે ઉપયોગી [ પરિશિષ્ટો પણ ઉમેર્યા છે. . ન્યાયશાસ્ત્રના ગ્રંથો સમજવા કઠણ હોવાથી બાળજીવો તેમાં પ્રવેશ કરતા નથી. કિ.
26
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004070 |
| Book Title | Saptabhangi Nayapradip |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yashovijay Upadhyay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 280 |
| Language | Hindi, Gujarati, English |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 6 MB |