________________
११८. पउमणिव्वाणगमणपव्वं
अह सो सीयाइन्दो, नरयत्थं लक्खणं सुमरिऊणं । अवइण्णो मणवेगो, पडिबोहणकारणुज्जुत्तो ॥१॥ सो लविऊण पढमं, सक्करपुढविं च वालुयापुढविं । पङ्कत्थे च्चिय पेच्छइ, नेरड्या तत्थ दुक्खत्ता ॥२॥ पढमं सुरेण दिवो, संबुक्को घणकसायपरिणामो । घोरग्गिमाइयाई, अणुहोन्तो तिव्वदुक्खाइं ॥३॥ अन्ने वि तत्थ पेच्छइ, नेरड्या हुयवहम्मि पक्खित्ता । डज्झन्ति आरसन्ता, नाणाचेट्ठासु दीणमुहा ॥४॥ केएत्थ सामलीए, कण्टयपउराए विलइया सन्ता। ओयरणा-ऽऽरुहणाइं, कारिज्जन्तेत्थ बहुयाइं ॥५॥ जन्तेसु केइ छूढा, पीलिज्जन्ते पुरा अकयपुण्णा । कन्दूसु उद्धपाया, डज्झन्ति अहोमुहा अन्ने ॥६॥ असिचक्कमोग्गरहया, लोलेन्ता कक्खडे धरणिवढे । खज्जन्ति आरसन्ता, चित्तय-वय-वग्घ-सीहेहिं ॥७॥ पाइज्जन्ति रडन्ता, सुतत्तत वुतम्बसन्निभं सलिलं । असिपत्तवणगया वि य, अन्ने छिज्जन्ति सत्थेहिं ॥८॥ सो एवमाइयाइं, दर्दू दुक्खाइं नरयवासीणं । कारुण्णजणियहियओ, सोयइ परमं सुरवरिन्दो ॥९॥ सो अग्गिकुण्डमज्झाउ निग्गयं लक्खणं सुरवरिन्दो । पेच्छइ तालिज्जन्तं, बहुएहि य नरयपालेहिं ॥१०॥ सो तेहि तस्स पुरओ, करवत्त-ऽसिपत्त-जन्तमादीहिं । भयविहलवेवियङ्गो, जाइज्जइ जायणसएहिं ॥११॥
११८. पद्मनिर्वाणगमनपर्वम्
अथ स सीतेन्द्रो नरकस्थं लक्ष्मणं स्मृत्वा । अवतीर्णो मनोवेगः प्रतिबोधनकारणोद्यतः ॥१॥ स लवयित्वा प्रथमं शर्करापृथिवीं च वालुकापृथिवीम् । पङ्कस्थानेव एव पश्यति नैरयिकांस्तत्र दुःखार्तान् ।।२।। प्रथमं सुरेण दृष्ट: संबुक: धनकषायपरिणामः । घोराग्न्यादिन्यनुभवंस्तीव्रदुःखानि ॥३॥ अन्यानपि तत्र पश्यति नैरयिकान् हुतवहे प्रक्षिप्तान् । दहन्त्यारसन्तो नानाचेष्टाभि र्दीनमुखाः ॥४॥ केऽत्र शाल्मल्यां कण्टकप्रचूरायां विलगिताः सन्तः । अवतरणरोहणानि क्रिर्यमाणा अत्र बहूनि ॥५|| यन्त्रेषु कोऽपि क्षिप्ता पीड्यन्ते पुराऽकृतपुण्याः । कन्दूषूर्ध्वपादा दह्यन्तेऽधोमुखा अन्ये ॥६॥ असिचक्र मुद्गरहता लोलन्तः कर्कशे धरणिपृष्टे । खाद्यमाना आरसन्तश्चित्रक-वृक-व्याघ्र-सिंहैः ॥७॥ पाय्यन्ते रटन्तः सुतप्तताम्रसंनिभं सलिलम् । असिपत्रवनगता अपि चान्ये छिद्यन्ते शस्त्रैः ॥८॥ स एवमादिनि दृष्ट्वा दुःखानि नरकवासीनाम् । कारुण्यजनितहृदयः शोचति परमं सुरवरेन्द्रः ॥९॥ सोऽग्निकुण्डमध्यान्निर्गतं लक्ष्मणं सुरवरेन्द्रः । पश्यति ताड्यमानं बहुभिश्च नरकपालैः ॥१०॥ स तैस्तस्य पुरतः करपत्राऽसिपत्र-यन्त्रादिभिः । भयविह्वलवेपिताङ्गो याच्यते याचनाशतैः ॥११॥
१. समरि०-मु० । २. ओसरणाo-मु० । ३. लोलिता-प्रत्य० । ४. ०तउसण्णिभं कलकलितं असि०-प्रत्य० । ५. भं कललं-मु० ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org