________________
३७२
पउमचरियं पक्खिस्स कण्णजावं, देइ मरन्तस्स सुहयजोएणं । मोत्तूण पूइदेहं, तत्थ जडाऊ सुरो जाओ ॥५५॥ पुणरवि सरिऊण पियं, मुच्छा गन्तूण तत्थ आसत्थो । परिभमइ गवेसन्तो, सीयासीयाकउल्लावो ॥५६॥ भो भो मत्तमहागय !, एत्थारपणे तुमे भमन्तेणं । महिला सोमसहावा, जइ दिट्ठा किं न साहेहि ? ॥५७॥ तरुवर तुमं पि वच्चसि, दूरुन्नयवियडपत्तलच्छाय ! । एत्थं अपुव्वविलया, कह ते नो लक्खिया रण्णे ? ॥५८॥ सोऊण चक्कवाई, वाहरमाणी सरस्स मज्झत्था । महिलासङ्काभिमुहो, पुणो वि जाओ च्चिय निरासो ॥५९॥ रोसपसरन्तहियओ, वज्जावत्तं धणुं समारुहिउं । अप्फालेइ महप्पा, भयजणणं सव्वसत्ताणं ॥६०॥ मोत्तूण सीहनायं, पुणो विसायं खणेण संपत्तो । सोयइ मए वराकी, जणयसुया हारिया रण्णे ॥१॥ इह मणुयसारमईयं, महिलारयणुत्तमं महं नटुं । न लभामि गवेसन्तो, धणियं पि सुदीहकालेणं ॥६२॥ वग्घेण व सीहेण व,खइया किं? मारिया व हत्थीणं?। बहुजलकल्लोलाए, अवहरिया गिरिनदीए व्व? ॥६३॥ दिट्ठा दिट्ठा सि मए, एहेहि इओ इओ कउल्लावो । धावइ तओ तओ च्चिय, पडिसद्दयमोहिओ रामो ॥६४॥ अहवा दुद्वेण इहं, केण व हरिया महं हिययइट्ठा ? । घणगिरि-तरुसंछन्नं, कत्तो रण्णं गवेसामि ? ॥६५॥ एव परिहिण्डिऊणं, तं रण्णं राहवो पडिनियत्तो । जाओ निरासहियओ, निययावासे तओ सुयइ ॥६६॥
एवंविहा वि पुरिसा सुकयस्स छेदे, पावन्ति दुक्खमउलं इह जीवलोए।
तम्हा जिणुत्तममएण विसुद्धभावा, धम्मं करेह विमलं च निरन्तरायं ॥६७॥
॥इय पउमचरिए सीयाहरणे रामविप्पलावविहाणं नाम चउत्तालीसं पव्वं समत्तं ॥ पक्षिणः कर्णजापं ददाति म्रियमाणस्य सुकृतयोगेन । मुक्त्वा पूतिदेहं तत्र जटायुः सुरो जातः ॥५५।। पुनरपि स्मृत्वा प्रियां मूच्छौं गत्वा तत्राश्वस्तः । परिभ्रमति गवेषयन्सीतासीताकृतोल्लापः ॥५६॥ भो भो मत्तमहागज ! अत्रारण्ये त्वया भ्रमता । महिला सौम्यस्वभावा यदि दृष्ट किं न कथय ? ॥५७॥ तरुवर ! त्वमपि व्रजसि दूरोन्नतविकटपत्रालच्छायः । अत्रापूर्ववनिता कथं त्वया न लक्षितारण्ये ? ॥५८|| श्रुत्वा चक्रवाकी व्याहरन्तीं सरसो मध्यस्थाम् । महिलाशकाभिमुखः पुनरपि जात एव निराशः ॥५९।। रोषप्रसरद्धदयो वज्रावर्तं धनुं समारुह्य । आस्फालयति महात्मा भयजननं सर्वसत्त्वानाम् ॥६०॥ मुक्त्वा सिंहनादं पुन विषादं क्षणेन संप्राप्तः । शोचति मया वराकी जनकसुता हारिताऽरण्ये ॥६१॥ इह मनुष्यसारमतिकं महिलारत्नमुत्तमं मम नष्टम् । न लभे गवेषयन्नत्यंतमपि सुदीर्घकालेन ॥६२॥ व्याघ्रण वा सिंहेन वा खादिता किं ? मारिता वा हस्तिना ? | बहुजलकल्लोलयापहृता गिरिनद्या वा ? ॥६३|| दृष्टा दृष्टाऽसि मयैहि एहीत इतः कृतोल्लापः । धावति ततस्तत एव प्रतिशब्दमोहितो रामः ॥६४॥ अथवा दुष्टेनेह केन वा हृता मम हृदयेष्टा ? | धनगिरितरुच्छन्नं कुतोऽरण्यं गवेषयामि ? ॥६५॥ एवं परिहिण्डय तदरण्यं राघवः प्रतिनिवृत्तः । ज्ञातो निराशहृदयो निजावासे ततः शेते ॥६६॥ एवंविधा अपि पुरुषाः सुकृतस्यच्छेदे प्राप्नुवन्ति दुःखमतुलमिह जीवलोके। तस्माज्जिनोत्तममतेन विशुद्धभावा धर्मं कुरुत विमलं च निरन्तरायम् ॥६७॥
॥इति पद्मचरित्रे सीताहरणे रामविप्रलापविधानं नाम चतुश्चत्वारिंशत्तम पर्वं समाप्तम् ॥ १. मुच्छं-प्रत्य० । २. चक्कावाई वाहरमाणि सरस्स मज्झत्थं-प्रत्य० ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org