________________
३३४
अह भणइ पउमनाहो, लक्खण ! निसुणेहि रणमुहे भरहो । अइविरिएण जड़ जिओ, तो अम्हं किं व जीएणं ? ॥३८॥
सुलक्ख !, सत्तुग्घेणं तु जं कयं कज्जं । दाऊण य उक्खन्दं, सिबिराओ साहणं हरई ॥३९॥ सहसा निसासु गन्तुं समयंचिय रुद्दभूइणा सिबिरं । हयविहयविप्पद्धं, काऊण भडे विगयजीए ॥४०॥ चउसद्विसहस्सा, तुरयाणं गयवराण सत्तसया । भुयबलविणिज्जिया ते, नीया भरहस्स पासम्मि ॥ ४१ ॥ एवं कयसामत्था, रयणी गमिऊण तत्थ पडिबुद्धा । गन्तूण जिणहरं ते पयओ वन्दन्ति परितुट्ठा ॥ ४२ ॥ जाव जिवन्दणं ते कुणन्ति तावाऽऽगया भवणपाली । दिट्ठा असिवरहत्था, देवी दिव्वेण रूवेणं ॥ ४३ ॥ सा भइ तुझ राघव ! अइविरियं तक्खणे वसे काउं । करयलकयञ्जलिउडं, सिग्घं चलणेसु पाडेमि ॥ ४४ ॥ तो देवया एत्तो, सिग्घं पुरिसाण मिहिलियारूवं । लक्खणसहियाण कयं, सुरवहुसरिसं मणभिरामं ॥४५॥ पुणरवि नमिऊण जिणं, रामो तं नट्टियाजणं घेत्तुं । पच्छन्नदेहधारी, रायहरं पत्थिओ सहसा ॥४६॥ दिट्ठो सभाए राया, आढत्ता नच्चिरं ठिया समुहा । तग्गयमणेण एत्तो, दिट्ठा लोगेण अइरूवा ॥४७॥ गन्धव्वं तु पगीयं, महुरं सत्तसरगमयसंजुत्तं । बहुविहवियप्पकुहरं हरइ मणं मुणिवराणं पि ॥ ४८ ॥ अह नच्चिरं पवत्ता, एत्तो सा नट्टिया ललियरूवा । रत्तुप्पलबलियम्मं व देइ चलणेसु वियरन्ती ॥४९॥ नयणकडक्खुक्खेवण-लीलापवियम्भमाणकर - चरणा । इसिहसियथणुक्कम्पण - भमुहासंचाररसभावा ॥५०॥
पउमचरियं
अथ भणति पद्मनाभो लक्ष्मण ! निश्रुणु रणमुखे भरतः । अतिवीर्येण यदि जितस्तदास्माकं किं वा जीवितेन ? ॥३८॥ अन्यदपि श्रुणु लक्ष्मण ! शत्रुघ्नेन तु यत्कृतं कार्यम् । दत्वा चावस्कन्दं शिबिरात्साधनं हरति ॥३९॥ सहसा निशासु गत्वा समकमेव रुद्रभूतिना शिबिरम् । हतविहतविपीडितं कृत्वा भटान्विगतजीवान् ॥४०॥ चतुष्षष्टिसहस्राणि तुरगाणां गजवराणां सप्तशताः । भुजबलविनिर्जितास्ते नीता भरतस्य पार्श्वे ॥ ४१ ॥ एवं कृतसामर्थ्या रजनीं गमयित्वा तत्र प्रतिबुद्धाः । गत्वा जिनगृहं ते प्रयतो र्वन्दन्ते परितुष्टाः ॥४२॥ यावज्जिनवन्दनं ते कुर्वन्ति तावदागता भवनपालिनी । दृष्टाऽसिवरहस्ता देवी दिव्येन रूपेण ||४३|| सा भणति तव राघव ! अतिवीर्यं तत्क्षणे वशे कृत्वा । करतलकृताञ्जलिपुटं शीघ्रं चरणयोः पातयामि ॥४४॥ तदा देवतयेतः शीघ्रं पुरुषाणां महिलारुपम् । लक्ष्मणसहितानां कृतं सुरवधुसदृशं मनोभिरामम् ॥४५॥ पुनरपि नत्वा जिनं रामस्तं नर्तकीजनं गृहीत्वा । प्रच्छन्नदेहधारी राजगृहं प्रस्थितः सहसा ॥४६॥ दृष्टः सभायां राजाऽऽरब्धा नर्तितुं स्थिता सन्मुखा । तद्गतमनसेतः दृष्टा लोकेनातिरुपाः ॥४७॥ गान्धर्वं तु प्रगीतं मधुरं सप्तस्वरगमकसंयुक्तम् । बहुविधविकल्पकुहरं, हरति मनो मुनिवराणामपि ॥४८॥ अथ नर्त्तितुं प्रवृत्तेतः सा नर्तिका ललितरुपा । रक्तोत्पलबलिकर्मेव ददाति चरणयो विचरन्ती ॥४९॥ नयनकटाक्षोत्क्षेपणलीलाप्रविजृम्भमानकरचरणा । इषद्धसितस्तनकम्पनभ्रमरसंचाररसभावाः ॥५०॥
१. संचारसभावा - मु० ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org