________________
पगयं पहेणगं वा सोउं हिस्संकिओ मुंजे ॥५॥णीसंकगाहि तइओ विगडेन्तों णिसम्ममण्णसंघाडं । संका पुणाइ जारिस लद्धमए अमुगगेहम्मि ॥६॥ महती भिक्खा तारिस एते. हिवि लड किण्ण होजाहि ?। णीसंकिल काऊणं भुंजति तं संकिओ चेव ॥ ७॥ पढमो दोसुवि लम्गो बितिओ पुण गहणे भोयणे तइतो। जं संकितमावण्णो पणुवीसा चरिमए सुद्धो ॥८॥छउमत्यो सुतणाणी गवेसती उजुयं पयत्तेणं। आवण्णो पणुवीसं सुतणाणपमाणतो सुद्धो॥९॥ साहू सुतोवयुत्तो सुतणाणी जइबि गिण्हइ असुद्धं । तं केवलीवि मुंजति अपमाण सुयं भवे इहरा ॥ १५२०॥ सुत्तस्स अप्पमाणे चरणाभावो ततो य मोक्खस्स । मोक्खाभावाओ चिय पयत्तदिक्खा णिरत्था य॥१॥ सोलस उम्गमदोसा णव एसणदोस संकमेतूण। पणवीसेए दोसा संकियमासंकिओवोच्छ ॥२॥ जइसका दोसकरी एवं सुद्धपि होति तु असुद्ध। णीसंकमेसियंति व अणेसणिजपि णिहोसं ॥३॥ भण्णति संकियभावो अविसुद्धो अपडितेकतरपक्खे। एसिपि कुणयऽणेसिं अणेसिमेसिं विसुद्धोतु ॥४॥ णिस्संक काउ तम्हा भोत्तई संकियं भणितमेयं । मक्खितमिदाणि वोच्छं मक्खित जं होति संसत्तं ॥५॥ दुविहं चमक्खितं खलु सञ्चित्तं चेव होइ अचित्तं । सचित्तं तत्थ तिहा पुढवी आऊ य वणकाए ॥६॥ पुढवीससरक्खेणं हत्थे मत्ते व मुक्खें पणगं तु। आवत्ती दाणं पुण णिवितियं होति दातत्वं ॥ ७॥ कद्दममक्खियमीसे लहुगो णिम्मीसे होन्ति लहुगा तु। लहुमासे पुरिमड्ढे चतुलहुए होति आयामं ॥ ८॥ ससणिदुदउड़े या पुरपच्छा(पुर पच्छा अणु)कम्म मक्खियं चतुहा । उक्कुट्ठपिटकुक्कुसमक्खितमेवादि वणकाये ॥९॥ ससणिवहस्थमते पणगं आवत्ति दाण णिश्विगई। उदउल्ले मासलहुं आवत्ती दाण पुरिमड्ढे ॥१५३०॥ पुरकम्मपच्छकम्मे आवत्ती चतुलह मुणेतचा। दाणं आयामं तू वणकाय अतो तु वोच्छामि ॥१॥ उकट्टपिट्ठमक्खिय परित्तहत्थे य मत्त सचित्ते। मासलहू आवत्ती दाणं पुण होति पुरिमड्ढे ॥२॥ एते चेव उ मक्खिएं हत्थे मत्ते य होन्तऽणन्तेस । आवत्ती मालगुरुं दाणं पुण होति भत्तेकं ॥३॥ छिदंतीए साग छंदतीए व जं रसोलित्तं। उकट्ठमक्खितेतं परित्तऽणतेण वा होजा.॥४॥ सेसेहि तु काएहिं नीहिवि नेऊसमीरणतसेहि। सञ्चित्तमीसएण व मक्खित ण चिंतिजए किंचि ॥५॥ सन्दित्तमक्खियम्मि उ हत्थे मत्ते य होति चाउभंगो। पढमम्मि दोवि मक्खिय हत्थो चितिम्मि णवि मत्नो ॥६॥ ततिए मत्तो मक्खितों णवि हत्यो चरिमए ण एकोदि। आदितिए पडिसेहो चरिमो भंगो अणुण्णातो ॥ ७॥ अचित्तमक्खित दहा गरहितदवेण
वावि इतरेणं । गरहित होति दुहा तू लोगे तह उभययो वावि ॥८॥ मंसवससोणियाऽऽसवलसुणादी गरहिएस लोगम्मि । मुत्तपुरीसादीहिंगरहियमेयं भवे उभए ॥९॥ दुविहे तु गर17-Iहिए त आवनी चउलह मणेना। दार्ण आयामं तु अगरहितेत्तो पवक्खामि ॥१५४०॥ अगरहिय करकुसणं गोरसपततेतमादीहिंजत। संसत्तमसंसत्तं दविहंपिय होति णाय IN
॥१॥ अशिलमक्खियम्मी चउसुवि भंगेसु होति भयणा तु। अगरहिएण तु गहणं पडिसेहो गरहिए होति ॥२॥ संसजिमेहिं वजं अगरहिएहिपि गोरसदवेहिं । मधुपततोगलेहि य मा मच्छिपिवीलियाघाओ॥३॥ गोरससंसते या घनतेडगुलादिकीडिसंसत्ते। चतुलहुगा आवत्ती दाणं पुण होनि आयामं ॥ ४॥ लोइयगरहितमज्जामंसवसादीहिं मक्खियं जं तु। नवरं पराण भाविअ देसि व पडच गहणं तु ॥५॥ दोहिपि गरहिएहिं मुनुचाराई होइ अग्गण। मक्खित भणितं एयं एत्तो वोच्छामि णिक्खितं ॥६॥णिक्खिनं ठवियन्ति य एगई ठाणमगणा एत्थे। तं निविह होति ठाणं सचित्तं मीस अचित्तं ॥ ७॥ एत्थं चतूभंग भवे सचित्तादी अणेगह इमो तु। सचिनं सचिले सचित्त मीसे वऽचिने वा ॥८॥मीसं वा ससचिने मीसं मीसे व होति णिक्खिते। चित्तेणं मीसेण य एवेको होति चउभंगो॥९॥ अहुणा चित्ताचिने चित्तं चित्तम्मि होति णिस्खेवो। चित्त वा अचितं अचित्त चित्तोभयमचिने ॥१५५०॥ अहणा मीसं मीसे मीसमचित्ते अचित्त मीसम्मि। अचित्तं अचिने ततिएसो होति चतुभंगो॥१॥ चतुभंगेसतेसुं संजोगाऽणेगहा मुणेयवा। पुढादिएसु छस्मुवि काएसु सठाण परठाणे ॥२॥ सचित्तपुढविकाए सचित्तो चेव पुढवि णिक्खित्तो। सचित्ते अचित्तो अचिन्ने बाबि सचित्तो ॥३॥ अथित्ते अभित्तो सट्टाणे एस होति चउभंगो। परठाणे. पंचपुणे आऊमादीसिमे होन्ति ॥४॥ सचित्तपुढविकाओ सचित्ताउम्मि होति णिक्वित्तो। सचिनो अचिने अश्चित्तो चेव सचिने ॥५॥ अचिनो अचिने एवं सेसेसु तेउमादीसं । संजोगा तथा पंचसु परठाणे चउभंगो ॥ ६॥ एमेव आउतेउवाउवणस्सतितसाण चतुभंगा। एकेके विष्णेया उच्चतुभंगाण संजोगा ॥७॥ चिने सच्चिनेणं ते उत्नीस हवंति संजोगा। अच्चित्तमीसएणवि एवतिया चेव संजोगा ॥८॥ मीसे अञ्चित्तेणवि एवतिय रिचय हवंति संजोगा। तिण्णिवि छत्नीसा तू मिलिया अट्टनरसयं तु ॥९॥ अहवण सचिनमीसा य एगयो एगयो य अभिचत्तो। एत्थं चतुभंगो तू तत्थाऽऽदितिए कहा णस्थि ।। १५६० ॥ जं पुण अचित्तदनं णिक्खिप्पनि चेयणेसु कायेसु । तहिं मग्गणा तु इणमो अणंतर परंपरा होति ॥१॥ चित्तपढविड अणतर आगाहिमगाइहाति णिक्खित्ताहाता परपर पुण पिहुडगय जतु पुढावठिय॥शा उदगमणतर णवर्णीयमादि पारंप य दुयगा इमे सत्त ॥३॥ विज्शायमुम्मुरिंगालमेव अप्पत्तपत्तसमजाले । बोलीणे सत्त दुगा एते तु अणंतर परे य॥४॥ विज्झाउत्ति ण दीसति अग्गी दीसनि य इंधणे छूढे । छारुम्मीसा पिंगल अगणिकणा मुम्मरो होति ॥५।। णिज्जाला हिलिहिलिया इंगाला ते भवे मुणेतबा। होति चउत्थो भंगो ने जालाऽपत्तपिटुडं नु ॥६॥ पंचम पना पिहुई छटुम्मि य होति (२६०) | १०४०जीतकल्पभाष्य -
मुनि दीपरत्नसागर
a