________________
5 अप्पणा चेव गरहाइ अप्पणा चेव संवरइ ?, हंता गोयमा! अप्पणा चेव तं चेव उबारेयचं, जंतं भंते ! अप्पणा चेव उदीरेइ अप्पणा चेव गरहेड अप्पणा चेव संवरेइ तं किं उदिनं उदीरेइ अणुदिनं उदीरेइ अणुदिनं उदीरणामवियं
कम्मं उदीरेइ उदयाणंतरपच्छाकडं कम्मं उदीरेइ ?, गोयमा! नो उदिणं उदीरेइनो अणुदिनं उदीरेइ अणुदिनं उदीरणामवियं कम्मं उदीरेइ णो उदयाणंतरपच्छाकडं कम्मं उदीरेह, जंतं भंते ! अणुदिनं उदीरणामवियं कम्मं उदीर तं किं उहाणेणं कम्मेणं चलेणं बीरिएणं पुरिसकारपरकमेणं अणुदिनं उदीरणामविय कम्मं उदी? उदाहु तं अणुट्ठाणेणं अकम्मेणं अचलेणं अवीरिएणं अपरिसकारपरकमेणं अणुदिनं उदीरणाभवियं कम्मं उदी.?, गोयमा! तं
उहाणेणवि फम्मे चले०वीरिए० पूरिसकारपरकमेणवि अणुदिनं उदीरणाभवियं कम्मं उदीरेइ, णो तं अणुहाणेणं अकम्मेणं अबलेणं अवीरिएणं अपुरिसकार० अणुदिनं उदी०म०क० उदी०, एवं सति अस्थि उहाणेह वा कम्मेइ मावा बलेड वा बीरिएड वा पुरिसकारपरकमेह वा, से नूर्ण भंते! अप्पणा चेव उवसामेइ अप्पणा चेव गरहइ अप्पणा चेव संवरइ ?, हंता गोयमा! एत्यवि तहेव भाणियव्य, नवर अणु
भंते! अप्पणा चेव उवसामेड अप्पणा चेव गरड अप्पणा चेव संवरडता गोयमा! एत्यवि तहेव भाणियब्व, नवरं अणदिन्नं उवसामेह सेसा पडिसेहेयच्या तिन्नि, जंतं | 9 भंते ! अणुदिन्न उवसामेड तं किं उठाणेणं जाव पुरिसकारपरकमेणंति था, से नूर्ण भंते! अप्पणा चेष वेदेड अप्पणा चेव गरहइ?, एत्यवि सच्चेच परिवाडी, नवरं उदिन्नं वेएइ० नो अणुदिन्नं वेएइ०, एवं जाब पुरिसक्कारपरिक्कमेइ वा,
से नूणं भंते ! अप्पणा चेव निजरेति अप्पणा चेव गरहइ, एस्थवि सचेच परिगडी, नवरं उदयाणंतरपच्छाकडं कम्मं निजरेइ०, एवं जाव परिकमेह वा।३६ । नेरइया णं मंते ! कंखामोहणिज्नं कम्मं वेएइ?.जहा ओहिया जीवा तहा अनेरइया, जाव वणियकुमारा, पुढविकाइया णं भंते ! कंखामोहणिज कम्मं बेइंति, हंता वेइंति !, कहणं भंते! पुढविका० कंखामोहणिज्जं कम वेदेति ?, गोयमा! तेसिणं जीवाणं णो एवं तकाइ वा सण्णाइ वा पण्णाइ वा मणेइ
वा वइति वा-अम्हे णं कंखामोहणिज कम्मं वेएमो, वेएंति पुण ते, से Yणं भंते ! तमेच सच्चं नीसके जं जिणेहिं पवेइयं? सेसं तं चेव जाव पुरिसकारपरिकमेइ वा, एवं जाव चाउरिदियाणं, पंचिंदियतिरिक्खजोणिया जाव वेमाणिया जहा ओहिया जीवा । ३७। अस्थि णं मंते ! समणावि निगंया कंखामोहणिज्ज कम्मं वेएन्ति ?. ईता अस्थि, कहनं भंते ! समणा निग्गंथा कंखामोहणिज कम्मं वेएन्ति ?, गोयमा ! तेहिं तेहिं नाणंतरेहिं दसणंतरेहिं चरितंतरेहि (म० तित्यंतरेहिं) लिंगतरेहिं पवयणंतरहिं पावयणंतरेहिं कप्पंतरेहिं मग्गंतरेहिं मतंतरेहि भंगतरेहि जयंतरेहिं नियमंतरेहिं पमाणंतरेहिं संकिया कंखिया वितिगिच्छिया भेयसमावचा कलससमावना, एवं खलु समणा निग्गंथा कंखामोहणिजं कम्मं वेइंति, से नृणं मंते ! तमेव सञ्चं नीसंकं जं जिणेहिं पवेइयं ?. हंता गोयमा ! तमेव सच्चं नीसंकं जाव पुरिसकारपरकमेइ वा (प्र० णवरं अस्थि णं मंते ! समणाणं निग्गंथाणं कंखामोहणिज्जं कम्मं बंधति ?. हता पंधति सेसं तहेव) सेव भंते ! सेवं भंते ! ॥३८॥ श०१उ०३॥ कति णं मंते ! कम्मप्पगडीओ पं० ? गोयमा ! अट्ठ कम्मप्पगडीओ पं०, कम्मप्पगडीए पढमो उद्देसो नेयच्वो जाच अणुभागो सम्पत्तो, कर पयडी कह बंधइ कइहि वं ठाणेहिं बंधई पयडी। कइ वेदेव य (प० व) पयडी अणुभागो कइपिहो कस्स? ॥८॥३९। जीवे भंते ! मोहणिजेणं कडेणं कम्मेणं उदिन्नेणं उबढाएजा ?, हंता उबट्ठाएजा, से मंते ! कि वीरियत्ताए उबट्ठाएजा अवीरियत्नाए उचट्टाएजा ?, गोयमा ! वीरियत्ताए उवट्ठाएजा नो अवीरियताए उचट्टाएजा, जड़ वीरियत्ताए उवटाएज्जा किं पालवीरियत्नाए उवट्ठाएज्जा पंडियवीरियत्ताए उबट्टाएजा पालपंडियवीरियताए उबट्ठाएजा ?, गोयमा ! बालवीरियत्ताए उवट्ठाएज्जा णो पंडियवीरियत्नाए उवट्ठाएजा णो वालपंडियबीरियत्ताए उबट्टाएजा, जीवेणं मंते: मोहणिजेणं कडेणं.कम्मेणं उदिन्नेणं अवकमज्जा?.हंता अवक्रमेजा,से मंते ! जाव वालपंडियवीरियत्ताए अवक्कमेजा ?. गोयमा! बालवीरियत्ताए अवकमेजा नो पंडियबीरियत्ताए अवकमज्जा सिय बालपंडियवीरियत्नाए अवकमेबा (चालवीरियत्ताए नो पंडियवीरियत्ताए नो वालपंडियबीरियत्ताए पा०)। जहा उदिनेणं दो आलावगा तहा उवम| तेणवि दो आलावगा भाणियच्या, नवरं उपहाएज्जा पंडियबीरियत्नाए अवकमज्जा बालपंडियवीरिपत्ताए, से भंते ! किं आयाए अवकमइ अणायाए अवक्कमइ ?. गोयमा! आयाए अवक्कमइ णो अणायाए अवश्चमइ. मोहणिज्न कम्मं वेएमाणे, से कहमेयं भंते! एवं ?, मोयमा ! पुत्रि से एयं एवं रोयइ इयाणिं से एयं एवं नो रोयइ एवं खलु एवं । ४० से नूर्ण भंते! नेरइयस्स वा तिरिक्खजोणियस्स वा मणुसस्स वा देवस्स वा जे कडे पावे कम्मे नस्थि णं तम्स अवेयइत्ता मोक्यो ?, हंता गोयमा ! नेरइयस्स वा तिरिक्ष मणु देवस्स वा जे कडे पावे कम्मे नयि णं तस्स अवेयइत्ता मोक्खो, से केणतुणं भंते ! एवं वुचति-नेरइयस्स वा जाव मोक्खो?, एवं खलु मए गोयमा ! दुविहे कम्मे पं० तं०-पएसकम्मे य अणुभागकम्मे य, तत्थ णं जं तं पएमकम्मं तं नियमा वेएइ, तत्य णं जं तं अणुभागकम्मं तं अत्यंगइयं वेएइ अत्यगइयं नो वेएइ. णायमेयं अरहया सुयमेयं अरहया विनायमेयं अरहया इमं कम्म अयं जीवे अज्झोवगमियाए वेयणाए वेदिस्सइ इमं कम्मं अयं जीवे उवकमियाए वेदणाए वेदिस्सइ. अहाकम्मं अहानिकरणं जहा जहा तं भगवया दिलै तहा तहातं विपरिणमिस्सतीति, से तेणट्टेणं गोयमा ! नेरइयस्स वा जाव मोक्यो
४१। एस णं भंते! पोम्गले तीतमणंतं सासयं समयं भुवीति वत्त, सिया?, हंता गोयमा! एस णं पोग्गले अतीतमणतं सासयं समयं भुवीति बत्तई सिया, एस णं भंते ! पोग्गले पटुप्पन्नं सासयं समयं भवतीति वनव्वं सिया?, माता गोयमा!तं चेव उचारेयचं. एस णं मंते! पोग्गले अणागयमणंतं सासयं समयं भविस्सतीति वत्तब्वं सिया?, हन्ता गोयमा! तं चेव उच्चारेयव्वं, एवं खंघेणवि तिनि आलावगा, एवं जीवेणवि तिनि आलावगा भाणियहा।४२॥
उउमत्ये णं भंते! मणूसे अतीतमणतं सासयं समयं भुवीति केवलेणं संजमेणं केवलेणं संवरेणं केवलेणं बंभचेरवासेणं केवलाहिं पषयणमाईहिं सिज्झिसु बुझिसु जाव सबदुक्याणमंतं करिसु?, गोयमा! नो इणट्टे समढे, से केणडेणं अभंते! एवं बुच्चइ तं चेव जाव अंतं करेंसु?, गोयमा !जे केइ अंतकरावा अंतिमसरीरिया वा सबदुक्खाणमंतं करेंसु वा करेंति वा करिस्संति वा सचे ते उप्पननाणदसणधरा अरहा जिणे केवली भवित्ता तओ पच्छा सिझंति बुज्झति मुचंति
परिनिवार्यति सबदुक्खाणमंतं करेंसु वा करेंति वा करिस्संति वा, से तेणटेणं गोयमा! जाव सबदुक्खाणमंतं करेंसु०, पटुप्पन्नेऽवि एवं चेव, नवरं सिझंतिः भाणियवं, अणागएऽवि एवं चेव. नवरं सिज्झिस्संतिः भाणियवं. जहा उउमन्या
तहा आहोहिओऽवि तहा परमाहोहिओ(परमोहिओ पा०)ऽवि तिनि तिनि आलवगा भाणियचा, केवली णं भंते! मणूसे तीतमणतं सासयं समयं जाव अंतं करेंसु?, हंता सिझिसु जाव अंतं करेंसु, एते तिन्नि आलावगा भाणियच्चा 4 छउमत्यस्स जहा नवरं सिझिसु सिझंति सिज्झिस्संति, से णूणं मंते! तीतमणतं सासयं समयं पड़प्पन्नं वा सासयं समय अणागयमणतं वा सासयं समयं जे केई अंतकरा वा अंतिमसरीरिया वा सव्वदुक्वाणमंतं करेंसु वा (४१) १६४ श्रीभगवत्यंग - -१
मुनि दीपरत्नसागर