________________
4
पियं जाव संतुत्तिकट्टु एयंपिणं चरिमेहिं उस्सासनीसासेहिं बोसिरामित्तिकट्टु संलेहणाजूसणाजूसिए भत्तपाणपडियाइक्खिए पाओवगए कालं अणवकंखमाणे विहरति, तए णं से खंदए अण० समणस्स भ० म० तहारूवाणं येणं अंतिए सामाइयमादियाई इकारस अंगाई अहिज्जित्ता बहुपडिपुण्णाई दुवालस वासाई सामन्नपरियागं पाउणित्ता मासियाए संलेहणाए अत्ताणं सित्ता सद्वि भत्ताइं अणसणाए छेदेत्ता आलोइयपडिकंते समाहिपत्ते आणुपुच्चीए कालगए। ९४ । तए गं थेरा भगवंतो खंदयं अण० कालगयं जाणित्ता परिनिव्वाणवत्तियं काउस्सग्गं करेंति त्ता पत्तचीवराणि गिव्हंति त्ता विपुलाओ पव्वयाओ सणियं २ पचोरुहंति त्ता जेणेव समणे भगवं म= तेणेव उषा समणं भगवं म० बंदंति नर्मसंति ता एवं वदासी एवं खलु देवाणुप्पियाणं अंतेवासी खंदए नामं अणगारे पमइमदए पगतिविणीए पगतिउवसंते पगतिपयणुकोह माणमायालोभे मिउमदवसंपन्ने अल्लीणे महए विणीए. सेणं देवाप्पिएहिं अन्भणुण्णाए समाणे सयमेव पंच महब्वयाणि आरोवित्ता समणे य समणीओ य खामेत्ता अम्हेहिं सद्धिं विपुलं पब्वयं तं चैव निरवसेसं जाव आणुपुब्बीए कालगए इमे य से आयारमंडए, भंतेत्ति भगवं गोयमे समण मग म० वंदति नम॑सति त्ता एवं व्यासी एवं खलु देवाणुप्पियाणं अंतेवासी संदए नाम अणः कालमासे कालं किथा कहिं गए? कहिं उववण्णे ?, गोयमाद समणे भगवं महा० मगवं गोयमं एवं वयासी एवं खलु गोयमा ! मम अंतेवासी खंदए नाम अणगारे पगतिम० जाव से णं मए अन्भणुष्णाए समाणे सयमेव पंच महव्वयाई आत्ता तं चैव सव्वं अविसेमियं नेयव्वं जाव आलोतियपडिकं समाहिपत्ते कालमासे कालं किचा अचुए कप्पे देवत्ताए उववण्णे, तत्थ णं अत्थेगइयाणं देवाणं बाबीसं सागरोवमाई ठिती पं० तस्स णं खंदयस्सवि देवस्स बावीसं सागरोवमाई ठिती पं० से णं मंते! खंदए देवे ताओ देवलोगाओ आउक्खएणं भवक्खएणं ठितीख ० अनंतरं चयं चत्ता कहिं गच्छहिति ? कहिं उववज्जिहिति ?, गोयमा ! महाविदेहे वासे सिज्झहिति० । ९५ । खंदओ समत्तो ॥ श० २ ० १ ॥ (प्र० वेयण कसाय मरणे वेउच्चिय तेयए य आहारे। केवलिए चैव मवे जीव माण सत्तेव ॥ १ ॥ ) कति णं भंते! समुग्धाया पं० १, गोयमा ! सत्त समुग्धाया पं० तं० वेदणासमुग्धाए एवं समुग्धायपदं छाउमत्थियस मुग्धायवज्जं माणियब्वं, जाव वैमाणियाणं कसायसमुग्धाया, अप्पाबहुयं, अणगारस्स भंते! भावियप्पो केवलिसमुग्धाय जाव सासयमणागयदं चिदृंति, समुग्धायपदं नेयव्वं । ९६ ॥ श० २ उ० २ ॥ कति णं मंते ! पुढवीओ पं० १. जीवाभिगमे नेरइयाणं जो बितिओ उद्देसो सो नेयव्वो, 'पुढयी ओगाहित्ता निरया संठाणमेव वा ं । विक्खंभ परिक्खेवो वण्णो गंधो य फासो य ॥ २० ॥ जाव किं सव्वे पाणा उववण्णपुव्वा ?, हंता गोयमा ! असतिं अदुवा अनंतसुत्तो । ९७॥ श० २३०३ ॥ कति णं मंते! इंदिया पं० १. गो० पंचिंदिया पं० सं०पढमिडो इंद्रियउद्देसो नेयब्वो, संठाणं वाहानं पोहतं जाव अलोगो ॥ ९८ ॥ श० २३०४ ॥ अण्णउत्थिया णं मंते ! एवमाइक्संति मासंति पद्मवैति परूवेंति, नं० एवं खलु नियंठे कालगए समाणे देवमूएणं अप्पाणेण से णं तत्थ ष्णो अने देवे नो अन्नेसिं देवाणं देवीओ अहिजुंजिय २ परियारेइ, जो अप्पणचियाओ देवीओ अभिजुंजिय २ परियारेड, अप्पाणमेव अप्पणा विउब्विय २ परियारेइ, एगेऽवि य णं जीवे एगेणं समएणं दो वेदे वेदेइ, तं०-इत्थिवेदं च पुरिसवेदं च, एवं परउत्थियवत्तय्वया नेयव्या जाव इत्थिवेदं च पुरिसवेदं च से कहमेयं मंते! एवं?, गोयमा ! जण्णं ते अन्नउत्थिया एवमाइक्वंति जाव इत्थिवेदं च पुरिसवेदं च जे ते एवमाहंसु मिच्छं ते एवमाहंसु, अहं पुण गोमा ! एवमातिक्खामि मा० प० परू० एवं खलु नियंठे कालगए समाणे अनयरेसु देवलोएस देवत्ताए उवयन्तारो भवन्ति महिहिढएस जाब महाणुभागेस दूरगतीस चिरद्वितीएस से णं तत्थ देवे भवति महिड्दिए जाब द दिसाओ उज्जोएमाणे पभासेमाणे जाव पडिरूवे, से णं तत्थ अने देवे अन्नेसिं देवाणं देवीओ अभिजुंजिय २ परियारेद्द, अप्पाणमेव अप्पणा विउब्विय २ परियारेइ, एगेऽविय णं जीवे एगेणं समएणं एवं वेदं वेदेइ, तं० इत्थवेदं वा पुरिसवेदं वा, जंसमयं इत्थिवेदं वेदेइ णो तंसमयं पुरुसवेयं वेएइ समयं पुरिसवेयं वेएइ नो तंसमयं इत्थिवेयं वेदेड, इस्थिवेयस्स उदएणं यो पुरिसवेदं वेएइ, पुरिसवेयस्स उदरणं नो इत्यिवेयं वेएइ, एवं खल एगे जीवे एगेणं समएणं एगं वेदं वेदेइ, तं० इत्थीवेयं वा पुरिसवेयं वा, इत्थी इस्थिवेएणं उदित्रेणं पुरिसं पत्येइ, पुरिसो पुरिसवेएणं उदिनेणं इत्थि पत्थेइ, दोऽवि ते अन्नमन्नं पत्थति, तं इत्थी वा पुरिसं पुरिसे वा इत्थि । ९९। दगगमे णं भंते! उदगंग मेति कालतो केवचिरं होइ?, गोयमा! जहत्रेणं एकं समयं उकोसेणं छम्मासा, तिरिक्खजोणियगच्मे णं भंते! तिरिक्लजोणियगन्भेत्ति कालओ केवञ्चिरं होति ?, गोयमा! जहनेणं अंतोमुहुत्तं उकोसेणं अट्ट संवच्छराई, मणुस्सीगम्भे णं मंते! मणुस्सीगन्भेत्ति कालओ केवश्चिरं होइ ?, गोयमा ! जहत्रेणं अंतोमुडुत्तं उक्कोसेणं बारस संवच्छराई । १०० । कायभवत्थे णं मंते ! कायभवत्येत्ति कालओ केवञ्चिरं होइ ?, गोयमा ! जहजेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं चडब्बीसं संवच्छराई। १०१ । मणुस्सपंचेंद्रियतिरिक्खजोणियत्रीए णं भंते! जोणियम्भूए केवतियं कालं संचिइ ?, गोयमा! जहस्रेणं अंतोमुडुत्तं उक्कोसेणं वारस मुहुत्ता । १०२ । एगजीवे णं भंते! जोणिए बीयम्भूए (एगभवगहणेणं प्र०) केवतियाणं पुत्तत्ताए हव्वमागच्छद्द ?, गोयमा ! जहत्रेणं इकस्स वा दोहं वा तिष्टं वा उक्कोसेणं सयपुदुत्तस्स जीवाणं पुत्तत्ताए हव्यमागच्छति। १०३ । एगजीवस्स णं भंते! एगभवग्गहणेणं केवइया जीवा पुत्तत्ताए इच्वमागच्छति ?, गोयमा! जहमेणं इको वा दो वा तिमि वा उक्कोसेणं सयसहस्सपुहत्ते जीवाणं पुत्तत्ताए हब्वमागच्छति से केणद्वेणं भंते! एवं बुम्बइ-जाव हव्वमागच्छइ ?, गोयमा! इत्थीए य पुरिसस्स य कम्मकडाए जोणीए मेहुणवत्तिए नाम संजोए समुप्पज्जह, ते दुहओ सिणेहं संचिणंति, तत्य णं जहन्त्रेणं एको वा दो वा तिष्णि वा उक्कोसेणं सयसहस्वपुदुत्तं जीवाणं पुत्तत्ताए हव्यमागच्छति से तेणद्वेणं जाव हल्वमागच्छइ । १०४ मेहुणं भंते! सेवमाणस्स केरिसिए असंजमे कज्जइ ?, गोयमा! से जहानामए केइ पुरिसे रुयनालियं वा बूरनालियं वा तत्तेणं कणएणं समभिधंसेज्जा एरिसएणं गोयमा! मेहुणं सेवमाणस्स असंजमे कज्जइ, सेवं भंते! सेवं भंते! जाव विहरति ११०५ । तए णं समणे भगवं महावीरे रायगिहाओ नगराओ गुणसिलाओ चेहयाओ पडिनिक्खम त्ता बहिया जणत्रयविहारं विहरति, तेणं कालेणं० तुंगिया नामं नगरी होत्या, वण्णओ, तीसे णं तुंगियाए नगरीए बहिया उत्तरपुरच्छिमे दिसीमाए पुष्कवतिए नामं चेतिए होत्या, वण्णओ, तत्व णं तुंगियाए नयरीए बहवे समणोवासया परिवर्तति अड्डा दित्ता विच्छिष्णविपुलभवणसयणासणजाणवाहणाइण्णा बहुधणबहुजायरूवरय्या आओगपओगसं१७५ श्रीभगवत्यंग- सतर
मुनि दीपरत्नसागर