________________
पाठ 3 : जीवलोओ
इमे लोए बहु जीवा सन्ति । रुक्खेसु, लग्रासु, जले, अग्गिए, पवण थले वि पाणा हवन्ति । इमे एगिन्दिया जोवा सन्ति । मक्कुणे (खटमले) दोणि इंदियारिण हवन्ति । पिवीलिपाए तिणि इंदियाणि हवन्ति । मक्खि पाए चउरो इंदियाणि हवन्ति । सप्पे पंच इंदियाणि हवन्ति । पक्खी, पसू, मणस्सो, पंचिन्दियो जीवो अत्थि । तेसु फासो, रसणा, घाणो, चक्ख सवणो य इमारिण पंच इंदियाणि सन्ति ।
पक्खिरणो अम्हारण सहारा हवन्ति । ते मणुस्साण मित्तारिण हवन्ति । पभाये पक्खिणो कलमलसरेण गीअं गान्ति । ताण सरो महुरो हवइ । पक्खीसू कामो कण्हो हवइ । हंसो धवलो हवइ । कोइला काली हवइ किन्तु सा महुरसरेण गाइ। मोरा अइसुन्दरा हवन्ति । ते वरिसाकाले रणच्चन्ति । सुग्गा जरणारण अइपिया हवन्ति । ते माणुसस्स भासाए वि बोल्लन्ति । कुक्कुडा पभाये जणाण पवोहयन्ति । पिवीलियामो सपरिस्समेण जणाण पेरणा देन्ति ।
माणुसस्स जीवणे पसूण वि महत्तं अत्थि । पसुणो जस्स सहयोगिणो सन्ति । अस्सो भारं वहइ । जणा अस्सेण सह जत्तासु गच्छन्ति । अस्सो परस्स मित्तं अस्थि । कुक्कुरो माणुसस्स रक्खं करइ । सो अम्हाण गिहारिण चोराहिन्तो रक्खइ । बइलो किसाणस्स मित्तं अस्थि । सो हलं सअडं य करिसइ । बइला खेत्तं करिसन्ति । धेरणु अम्हारण दुद्ध देइ । सा तरणारिण खाइऊरण बहुमुल्लं बलजुत्त आहारं देइ । अजा वि दुद्ध देइ । जणाण गिहेसु मज्जारा मूसा वि वसन्ति ।
मरुथले कमेला (ऊट्टा) संचरन्ति । वणे गया भमन्ति । तेसु अहिग्रं बलं हवइ। तत्थ सीहो वि गज्जइ। तस्स गज्जणेण मिग्रा धावन्ति । सिपाला गच्छन्ति । वाणरा साहाएसु कूदन्ति । सव्वे जीवा जीविउं इच्छन्ति, रण मरिउं । असो तेसु अभयं भविअव्वं । ते सहावेण हिंसा रण सन्ति । अमएव के वि जीवा ण पीडिअव्वा ।
20
प्राकृत गद्य-सोपान
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org