________________
त्रिषष्टिशलाकापुरुषचरित्रम्
१६३ ૪૩. હે ! પુન્નાગ (પુરુષોમાં હાથી સમાન) સામે પુન્નાગ વૃક્ષ
છે, હે ! અશોક (શોક વગરના) અશોકવન બહુ દૂર નથી, આશ્રય કર્યો છે, લક્ષ્મીરૂપી ફળનો જેમણે એવા હે રાજા !
લાખો ફળોમાં સર્વોત્તમ એવું આ શ્રીફળ વૃક્ષ છે. ૪૪. અભૂત ભુજાબળવાળું સાહસ રાજાઓને જ શોભે છે,
અગ્નિધારી બ્રાહ્મણનું અને તુલાધારી વણિકનું લુંટારુ સાથે વેર યશને માટે નથી થતું, પોતાની જાતિથી ઉપરની ચેષ્ટા કલ્યાણ માટે નથી થતી, કીડીઓના કુળમાં પાંખની ઉત્પત્તિ
શું મરણ તરફ ન લઈ જાય ? અર્થાત્ મૃત્યુ માટે થાય. ૪૫. સ્ત્રીઓના ચિત્તની, ધનની અને જીવનની ક્યારેક જો સ્થિરતા
થાય તો સ્વર્ગ અને મોક્ષનો માર્ગ ભાંગી ગયો છે, એમ
સમજવું. ૪૬. ઉર્ધ્વ, અધો, પૂર્વ, દક્ષિણ, પશ્ચિમ, ઉત્તર આ છએ દિશાની
આઠ આઠ ચાર વિદિશાની (પ્રત્યેકની એક એક) ચાર અને મધ્યમરુચક પ્રદેશની ચાર. આમ છપ્પન દિકુમારીકા છે. તેઓ અનુક્રમે સંમાર્જન, જલનો છંટકાવ, દર્પણ દર્શન, કળશથી અભિષેક, પંખો વીંઝવો, ચામર વીંઝવો, દીપકનો પ્રકાશ અને નાળ છેદાદિ એક એક કાર્ય અનુક્રમે તે તે
દિશાની કન્યાઓ સમુહમાં કરે છે. ૪૮. તે દિકુમારીઓ સૂતિકાગૃહની દક્ષિણ, પૂર્વ અને ઉત્તર
દિશાઓના કદલીગૃહોમાં જિનેશ્વર અને જિનની માતાનું એક એક ગૃહમાં મર્દન, સ્નાન અને હોમરક્ષા આદિ કાર્ય
કરે છે. ૪૯. અજ્ઞાનરૂપી ઝેરથી થઈ છે મૂછ જેને એવા સમસ્ત જગતના
લોકોને બોધ કરવા માટે તમે જાંગુલી મંત્ર સમાન છો તે દેવિ ! જેમના પુત્રરૂપી મંત્ર મોટા મોહરૂપી અંધકારને દૂર કરે છે.
૪૭.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
