________________
२९६ राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस-(४३)-मा. खु . ( से के०) तद्यथा एटले ते श्रावीरीते के, (अप्पं वा के० ) अल्पं वा एटले जेनुं मूल्य अस्प बे, एवं एरंडकाष्ठादिक, तथा ( बहुं वा के०) जेनुं मूल्य घणुं बे, एवा रत्नादिक, अथवा (अणुं वा के०) आकारथी न्हाना एवा रत्नादिक, अने (शूलं वा के) स्थूलं वा एटले प्रमाणथी मोटा हाथी प्रमुख (चित्तमंतं वा के०) चित्तवंतं वा एटले सचित्त एवा, अथवा (अचित्तमंतं वा के) अचित्तवंतं वा एटले अचित्त एवा, ( परिग्गरं के० ) परिग्रहं एटले परिग्रहने ( सयं के०) स्वयं एटले पोतें (णेव परिगिण्हेजा के0 ) नैव परिगृहामि, स्वीकारूं नहि, तथा (श्रन्नेहिं के० ) बीजा पासें (परिग्गहं के) परिग्रहं एटले पूर्वोक्त परिग्रहने ( नेव परिगिण्हा विजा के०) नैव परिग्राहयामि एटले स्वीकार करावु नहि. तथा (परिग्गहं गिण्हते वि श्रन्ने के ) परिग्रहं गृण्हतोप्यन्यान् एटले परिग्रहना ग्राहक एवा बीजाने पण ( न समणुजाणामि के० ) न समनुजानामि एटले अनुमोदना आपुं नहि. 'जावजीवाए' इत्यादिकनो अर्थ पूर्ववत् जाणवो. अहिं पण विशेष ए ने के, पूर्वोक्त परिग्रह चार प्रकारनो . एक व्यथीः परिग्रह ते सर्वप्रव्यविषे जाणवो. बीजो क्षेत्रथी परिग्रह ते त्रण लोकनेविषे जाणवो. त्रीजो कालथी परिग्रह ते रात्र्यादिकने विषे जाणवो. चोथो नावथी परिग्रह ते रागद्वेषादिकथी जाणवो. केटलाक ग्रंथकार परिग्रहना चार प्रकार जूदीज रीतें कहे जे, ते श्रावीरीतेः-एक तो केवल अव्यथी परिग्रह ते रागद्वेषरहित साधूनां उपकरण जाणवां. बीजो केवल जावथी परिग्रह एटले मूर्बित पुरुषने अव्यसंपत्ति न होवाथी जे केवल परिग्रहनो मानसिक जाव ते केवल जावथी परिग्रह जाणवो. त्रीजो संपन्न पुरुषनो जे अव्यथी तथा जावथी परिग्रह ते अव्यनावोजयपरिग्रह जाणवो. चोथो, जे अव्यथी पण परिग्रह नथी, अने नावथी पण नथी, ते शून्यनांगो जाणवो. ए परिग्रह विरमपनामक पांच, महाव्रत कथु.॥५॥
(दीपिका.) उक्तं चतुर्थं व्रतं सांप्रतं पञ्चमं महाव्रतमुच्यते । अथ अपरस्मिन् पञ्चमे हे नदन्त महाव्रते परिग्रहाहिरमणम् । सर्वे हे नदन्त परिग्रहं प्रत्याख्यामीति पूर्ववत् । तद्यथा। नैव स्वयं परिग्रहं परिगृह्णामि, नैव अन्यैः परिग्रहं परिग्राहयामि परिग्रहं परिगृह्णतोऽपि अन्यान् न समनुजानामि । इत्येतत् यावजीवमित्यादि च व्याख्यानं पूर्ववत् ॥५॥
(टीका.) उक्तं चतुर्थं महाव्रतं सांप्रतं पञ्चममाह । श्रहावरे इत्यादि । अथापरस्मिन् पञ्चमे जदन्त महाव्रते परिग्रहाहिरमणम् । सर्व नदन्त परिग्रहं प्रत्याख्यामी.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org