________________
२४ राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीसमा. णियत्ति ।” अनेन च कथानकेन न केवलं येन चेत्यस्यैव द्वारस्य नावार्थोऽनिहितः । किं तु यहा प्रतीत्यैतस्यापीति । तथाचाह नियुक्तिकारः ॥ मणगं पडुच्च सेचं-जवेण निचूहिया दसनयणा ॥ वेयालिया विया तम्हा दसकालियं णामं ॥ १५ ॥ दारं ॥ ॥२॥ मनकं प्रतीत्य मनकाख्यमपत्यमाश्रित्य शय्यंजवेनाचार्येण नियूंढानि पूर्वगताउकृत्य विरचितानि दशाध्ययनानि झुमपुष्पिकादीनि । वेयालिया वियत्ति। विगतः कालो विकालः विकलनं वा विकाल इति।विकालोऽसकलः खएमश्चेत्यनन्तरम्।तस्मिन् विकालेऽपराह्ने स्थापितानि न्यस्तानि सुमपुष्पिकादीन्यध्ययनानि यतः। तस्माद्दशकालिक नामाव्युत्पत्तिःपूर्ववत्। दशवैकालिकं वा विकालेन निवृत्तम् । संकाशादिपागचातुरर्थिकष्टक, तहितेष्वचामादेरित्या दिवृझे(कालिकं दशाध्ययननिर्माणं च तदैकासिकं च दशवैकालिकमिति गाथार्थः। एवं येन वा यहा प्रतीत्येति व्याख्यातम्।श्दानी यतो नियूंढानीत्येतठ्या चिख्यासुराह॥श्रायप्पवायपुवा, निबूढा होश धम्मपन्नत्ती ॥ कम्मप्पवायपुवा, मिस्स उ एसणा तिविहा ॥ १६ ॥ सच्चप्पवायपुवा, निधूढा होश वक्कसुजी उ॥ श्रवसेसा निघूढा, नवमस्स उ तश्यवर्ड ॥ १७ ॥ बी विथ थाएसोगणिपिडगाउँ डुवालसंगा॥एवं किर णिचूढं,मणगस्स अणुग्गहठाए ॥१॥व्याख्या॥ शहात्मप्रवादपूर्वं यत्रात्मनः संसारिमुक्ताद्यनेकनेदजिन्नस्य प्रवदनमिति । तस्मानियूंढा जवति धर्मप्रज्ञप्तिः षड्जीवनिका इत्यर्थः ॥ तथा कर्मप्रवादपर्वात्। किम् । पिएमस्य तु एषणा त्रिविधा नियूंढेति वर्तते । कर्मप्रवादपूर्व नाम यत्र ज्ञानावरणीयादिकर्मणो निदानादिप्रवदनमिति । तस्मात् किम् । पिएकस्यैषणा त्रिविधा गवेषणाग्रहणेषणायासैषणानेदनिन्ना नियूंढा सा पुनस्तत्रामुना संबन्धेन पतति ।
आधाकर्मोपत्नोक्ता ज्ञानावरणीयादिकर्मप्रकृतीबंधाति। उक्तं च । “आहाकम्मं लुंजमाणे समणे अकम्मप्पगडी बंधई" इत्यादि । शुद्धपिएलोपनोक्ता चाशुजान्न बनातीत्यलं प्रसङ्गेन । प्रकृतं प्रस्तुमः । सत्यप्रवादपूर्वानियूंढा जवति वाक्यशुझिस्तु । तत्र सत्यप्रवादं नाम यत्र जनपदसत्यादेः प्रवदन मिति । वाक्यशुधिर्नाम सप्तममध्ययनम् । अवशेषाणि प्रथमहितीयादीनि नियूंढानि नवमस्यैव प्रत्याख्यानपूर्वस्य तृतीयवस्तुन इति । द्वितीयोऽपि चादेशः । श्रादेशो विध्यन्तरं गणिपिटकादाचार्यसर्वस्वाहादशाहादाचारादिलक्षणात् श्दं दशकालिकं किलेति पूर्ववत् नियूंढ मिति च । किमर्थम् । मनकस्योक्तस्वरूपस्य अनुग्रहार्थमिति गाथात्रयार्थः। एवं यत इति व्याख्यातम् । अधुना यावन्तीत्येतत्प्रतिपाद्यते ॥ उमपुफियाश् या खलु, दस अनयणा सजिस्कुयं जाव ॥ अहिगारे विय एत्तो वोठं पत्तेयमेकेकं ॥१५॥ दारं ॥३॥ व्याख्या॥ तत्र घुमपुष्पिकेति प्रथमाध्ययननाम तदादीनि दशाध्ययनानि।सनिस्कुयं जावत्तिसनि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org