________________
राय धनपतसिंघ बादाउरका जैनागम संग्रह नाग उसरा. ए७३ पद सुप्रणीत एटले रूडो एम अमे केम जाणियें ? त्रसनूतप्राणी त्रस, ए तमारो पक्ष जे, अनें त्रसप्राणी त्रस ए अमारो पदळे, तो ते अमारो पद केवी रीतें सुप्रणीत ए टले माठो थाय? त्रसप्राणी त्रस, एम एकार्थ वर्तमान ए शब्दनो तमनें केवो व्यामो ह उपनो? जे, (ततोएगमानसोपडिकोसह के० ) तेमां तमे एक पदनी प्रशंसा क रोबो. एटले स्थापन करोडो (एकंथनिणंदह के) एक पक्ष्नी निंदा करोडो (अयं पिनेदो के०) ए तमारो नेद पगडे, (सेणोणेयानएनव के०) ते न्यायोपपन्न न होय, ए न्यायमार्ग नथी. ॥ ५ ॥
॥ दीपिका-नुदकयाह । उदकोगौतममवादीत् हे वायुष्मन् गौतम ! कतरान्प्राणिनो यूयं वदथ त्रसप्राणिनइति । अथ सहाचं गौतमउदकमवादीत् आयुष्मन्नुदक! यान्प्राणि नोयूयं वदथ त्रसजूतास्त्रसत्वेन वर्तमानानप्येष्यास्तानेव वयं वदामस्त्रसाति । ये या न वयं वदामस्त्रसांस्तान्यूयं वदथ त्रसनूतान् एते ६ स्थाने तुल्ये एकार्थे एव नात्र कश्चिद र्थनेदः। एवं सत्ययं युष्मदीयः पदः किं सूपनीततरोयुक्तियुक्तः त्रसनूताः प्राणाइत्ययंतु पदोःप्रणीततरोऽयुक्तः प्रतिनासते कोयं व्यामोहोचवतां येन शब्दनेदादिकं पक्षमाको शथ दितीयं त्वनिनंदथ । इत्ययमेवांगीकारोजवतां नो नैयायिकोन न्यायोपपन्नः उ जयोरपि पक्ष्योस्तुल्यत्वात् ॥ ५ ॥
॥ टीका-तदेवं निरस्ते नतशब्द सत्युदकाह । (सवायंउदएइत्यादि) सहाचं स वादं चोदकः पेढालपुत्रोनगवंतं गौतममेवमवादीत् । तद्यथा। हे थायुष्मन् गौतम! कतरा प्राणिनोयूयं वदथ त्रसनूतास्त्रसत्वेनाविजूताः प्राणिनस्तएव त्रसाः प्राणाश्त्युतान्यथे त्येवं दृष्टोनगवान् गौतमस्तमुदकं साचं पेढालपुत्रमेवमवादीत् । तद्यथा । वायुष्मन्नुद क! यान्प्राणिनोयूयं वदथ त्रसनूतास्त्रसत्वेनाविताः प्राणिनोनातीतानाप्येष्याः किंतु ? वर्तमानकालएव त्रसाः प्राणाति तानेव वयं वदामस्त्रसास्वसत्वं प्राप्तास्तत्कालवर्तिनएव त्रसाः प्राणाइति । एतदेव व्यत्ययेन बिनणिपुराह । (जेवयमित्यादि ) यान्वयं वदाम स्त्रसाएवप्राणास्त्रसाः प्राणास्तानेव यूयमेवं वदथ त्रसनूताएवप्राणास्त्रसाः प्राणाः एवंच व्यवस्थिते एते अनंतरोक्ते हे अपि स्थाने एकार्थे तुल्ये नवतोनह्यत्रार्थनेदः कश्चिदस्त्य न्यशब्दनेदादित्येवं व्यवस्थिते किमायुष्मन् ! युष्माकमयं पदः सुष्टु प्रणीततरोयुक्तियुक्तः प्रतिनासते । तद्यथा । त्रसनूताएव प्राणास्त्रसनूताः प्राणाश्त्ययं पदोःप्रणीततरोनव ति प्रतिनासते नवतां । तद्यथा । त्रसाएव प्राणास्त्रसाः प्राणाः संति चैकार्थत्वेन नवतां कोयं व्यामोहोयेन शब्दनेदमाश्रित्यातएकं पदमाकोशथ वितीयं त्वनिनंदथ इति । तद
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org