SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 20
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ [ ८ ] अपरिमित होने के कारण शब्दों के द्वारा किसी तरह नहीं बताया जा सकता । इस लिये इस अपेक्षा से जीव का स्वरूप अनिर्वचनीय * है । इस बात को जैसे अन्य दर्शनों में "निर्विकल्प " " नेतिनेति" शब्द से कहा है वैसे शब्द से या ही जैनदर्शन "यतो वाचो निवर्तन्ते, न यत्र मनसो यतिः । शुद्धानुभवसंवेद्यं, तद्रूपं परमात्मनः ॥ " द्वितीय, लोक ४ ॥ + "निरालम्बं निराकारं, निर्विकल्पं निरामयम् । श्रात्मनः परमं ज्योति - निरुपाधि निरञ्जनम् ॥” प्रथम, ३ ॥ "धावन्तोऽपि नया नैके, तत्स्वरूपं स्पृशन्ति न । समुद्रा इव कल्लोलैः, कृतप्रतिनिवृत्तयः ॥" द्वि०, ८ ॥ "शब्दोपरक्कतद्रूप, - बोधकन्नयपद्धतिः । निर्विकल्पं तु तद्रूपं गम्यं नानुभवं विना ॥" द्वि०, ६ ॥ "तद्व्यावृत्तितो भिन्नं सिद्धान्ताः कथयन्ति तम् । , वस्तुतस्तु न निर्वाच्यं तस्य रूपं कथंचन ॥ द्वि०, १६ ॥ [ श्री यशोविजय उपाध्याय कृत परमज्योतिःपञ्चविंशतिका ] "अप्राप्यैव निवर्तन्ते, वचोधीभिः सहैव तु । निर्गुणत्वाक्रिभावा, -द्विशेषाणामभावतः ॥” [ श्रीशङ्कराचार्यकृत-उपदेशसाहस्त्री नान्यदन्यत्प्रकरण लो० ३१ । ] अर्थात् शुद्ध जीव निर्गुण अक्रिय और अविशेष होने से न बुद्धिग्राह्य है और न वचन - प्रतिपाद्य है । (. स एष नेति नेत्यात्माऽगृह्यो न हि गृह्यतेऽशीर्यो न हि शीर्यतेऽ सङ्गो न हि सज्यतेऽसितो न व्यथते न रिष्यत्यभयं वै जनक प्राप्तोसीति होवाच याज्ञवल्क्यः ।” [बृहदारण्यक, अध्याय ४, ब्राह्मण २, सूत्र ४ । ] Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.003649
Book TitlePanch Pratikraman
Original Sutra AuthorN/A
AuthorSukhlal Sanghavi
PublisherAtmanand Jain Pustak Pracharak Mandal
Publication Year1921
Total Pages526
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & Paryushan
File Size17 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy