________________
५४४
व्याश्रयमहाकाव्ये
[ कुमारपालः]
विजनदेशान्वितं पर्वतादि वा ययुर्नेशुरित्यर्थः । किंभूताः सन्तः। अरीणां शरसंतमसे शरैरतिनिबिडत्वात्संतते तमसि सति मूर्छावतम[स]स्पृशो मूर्छया किंचिदचैतन्येन यदैवहीनं तमोवहीनं तमसो[सा?]वहीनं तमोस्मिन्वावतमसमन्धकारिका तत्स्पृशन्तः । तथा भिया नास्ति तप्तरहसं तप्तं तप्ताय इवानधिगम्यं रहोप्रकाश्यं वस्तु येषां तेतप्तरहसाः । यद्वा । तप्तं रहो येषां ते तप्तरहसा न तथा स्वजीविताशयातिगोप्यं स्वाम्यादिमपि द्विषां दर्शयन्त इत्यर्थः ।।
प्रतिसामः प्रतिलोमो ज्ञातानुरहसो द्विषाम् । सोनुसामोनुलोमः स्वान्नृपानूचे चमूपतिः ॥ १०५ ॥ १०५. स चमूपतिरनुगतानि लोमान्यस्यानुलोमो रूढ्यानुकूलोत एवानुसामः साम्नानुगतः सन्वान्नृपात्रणे स्थिरीभवनायोचे । यतः कीदृक् । द्विषां प्रतिलोमो रूठ्या प्रतिकूलस्तथा द्विषां प्रतिर्गतं सामास्य प्रतिसामो दण्डे प्रगुण इत्यर्थः । तथा द्विषां ज्ञातमनुरहसमनुरूपं रहो येन सः । गूढचरादिप्रयोगेण द्विषां विदितसामर्थ्यादिपरमार्थ इत्यर्थः ॥
अवलोमावसामेन भा मे ब्रह्मवर्चसम् । धिक्स्तुतं धिक्च वो राजवर्चसं हस्तिवर्चसम् ॥ १०६ ॥
१ सी सोनसामोनलो'.
१ सी ताद्यं वा. २ ए बिडित्वा . ३ सी मूर्छया. ४ सी दही. ५ ए °नं तमो. ६ सी वसस. ७ सी नाति त. ८ सी वाधिनम्यं. ९ सी काशं वास्तु. १० सी °था साजी. ११ सी तिसगोप्यं सत्यादि १२ ए दिनपि. १३ सी कूलात. १४ सी गतसा. १५ सी था ज्ञा. १६ ए रहंस.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org