________________
ढाल : ३६५
१. द्वितीयोद्देशकान्ते रूपिताभवनलक्षणो जीवस्य धर्मो निरूपितः, तृतीये त्वेजनादिलक्षणोऽसौ निरूप्यते
(वृ० प० ७२५)
१. द्वितीय उदेशक अंत में, जीव अरूपी भाव । कंपन लक्षण आदि जे, तृतीय उद्देश कहाव ।।
एजना पद २. शैलेसी अणगार प्रभु ! सदा प्रमाण-सहीत ।
कंप अने विशेष थी कंप॑ तेह पुनीत ।। ३. यावत ते-ते भाव प्रति, जेह परिणमै स्वाम?
जिन कहै अर्थ समर्थ नहीं, णण्णत्थ कहिये ताम ।। ४. एकज पर प्रयोग करि, एजन आदिज थाय । कपै अपर प्रयोग करि, अन्यत्र नहि कंपाय ।।
२. मेलेसि पडिवन्नाए णं मंते ! अणगारे सया समियं
एयति वेयति ३,४. जाव (सं० पा०) घट्टइ खुब्भइ उदीरइ तं तं
भावं परिणमति ? नो इणठे समठे, णण्णत्थेगेणं परप्पयोगेण ।
(ग० १७।३७) जनादिकारणेषु मध्ये परप्रयोगेण वैकेन शैलेण्यामेजनादि भवति न कारणान्तरेणेति भावः ।
___ (वृ० प० ७२६) ५. कतिविहा णं भंते ! एयणा पण्णता?
गोयमा ! पंचविहा पण्णत्ता, तं जहा -. ६. दवेयणा, खेत्तयणा, कालेयणा,
७. भवेयणा, भावेयणा ।
(श० १७॥३८)
५. *कित प्रकार कहाइये, प्रभु ! एजना थाइयै ।
[था इयै जिन कहै पंचविधा कही ए।। ६. द्रव्य एजना जाणिय, खेत्र एजना माणियै ।
माणिय काल एजना वलि सही ए।। ७. भव एजना पिछाणिय, भाव एजना जाणियै ।
जाणिय पंच प्रकारे आखियै ए।
यतनी ८. नारक तिर्यंचादिक जाण, जीव द्रव्य तणी पहिछाण । एजना जे चलणा होय, तिका द्रव्य एजना जोय ।।
२. नारकादिक जे पहिछाण, जेह क्षेत्र विषे वर्तमान ।
एजना कंपना जसु थाय, तिका क्षेत्र एजना कहाय ।। १०. नारकादिक जे बली जान, जिण काल विष वर्तमान ।
एजना कंपना जसु थाय, तिका काल एजना कहाय ।। ११. नारकादिक भव वत्तमान, तसु एजना कपना जान ।
कहिजै भव एजना एह, हिव भाव एजना कहेह ।। १२. भाव उदयादिक वर्तमान, नारकादिक ने पहिछान ।
उदयादिक रूपज भाव, रह्या पुद्गल द्रव्य कंपाव ।।
८. 'दब्वेयण' त्ति द्रव्याणां-- नारकादिजीवसंपृक्तपुद्गल
द्रव्याणां नारकादिजीवद्रव्याणां वा एजना चलना द्रव्यंजना।
(वृ० प० ७२६) ९. 'खेत्तेयण' त्ति क्षेत्रे . नारकादिक्षेत्रे वर्तमानानामेजना क्षेत्रजना।
(वृ० प० ७२६) १०. 'कालेयण' ति काले नारकादिकाले वर्तमानानामजना कालैजना।
(वृ० प० ७२६) ११. 'भवेयण' त्ति भवे नारकादिभवे वर्तमानानामेजना भवैजना।
(वृ० प० ७२६) १२. 'भावेयण' त्ति भावे औदयिकादिरूपे वर्तमानानां नारकादीनां तद्गतपुद्गलद्रव्याणां वैजना भावैजना।
(वृ०प०७२६) १३. दव्वेयणा णं भंते ! कतिविहा पण्णत्ता?
गोयमा ! चउबिहा पण्णता, तं जहा - १४. नेरइयदब्बेयणा, तिरिक्खजोणियदब्वेयणा, मणुस्स
दव्वेयणा देवदव्वेयणा। (श० १७१३९)
१३. *द्रव्य एजना कतिविधा ? कहियै प्रभुजी ! गुणवद्धा।
गुणवृद्धा जिन कहै चिउं विध दाखियै ए।। १४. नारक द्रव्य एजन कही, तिर्यंच मनुष्य वली लही ।
वली लही, देव द्रव्य एजन भणी ए ।।
*लय : एक दिवस लंकापति ९२ भगवती-जोड़
Jain Education Intemational
n Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org