________________
४७E
दसामो
बंभचरेवासस्स 'कल्लाणे फल वित्तिविसेसे अत्थि, तं अहमवि आगमिस्साई इमाई एयारूवाइं ओरालाई माणुस्सगाई भोगभोगाई भुंजमाणे विहरामि--सेत्तं साहू । एवं खलु समणाउसो! निग्गथे निदाणं किच्चा तस्स ठाणस्स अणालोइयप्पडिक्कते' कालमासे कालं किच्चा अण्णतरेसु देवलोगेसु देवत्ताए उववत्तारो भवति'--- महिडिढएसु जाव चिरट्टितीएसु । से णं तत्थ देवे भवति महिड्ढिए जाव भुंजमाणे विहरति । से णं ताओ देवलोगातो आउक्खएणं 'भवक्खएणं ठितिक्खएणं" अणंतरं चयं चइत्ता से जे इमे भवंति उग्गपुता महामाउया, भोगपुत्ता महामाउया', एतेसि णं अण्णतरंसि कुलंसि पुत्तत्ताए पच्चायाति । से णं तत्थ दारए भवति-सुकुमालपाणिपाए जाव सुरूवे । तए णं से दारए उमुक्कबालभावे विण्णय-परिणय मित्ते जोव्वणगमणु नत्ते सयमेव पेतियं दायं पडिवज्जति । तस्स णं अतिजायमाणस्स' वा निज्जायमाणस्स वा पुरओ महं दासी-दास-किंकर-कम्मकर-पुरिस-पायत्तपरिक्खित्तं छत्तं भिंगारं गहाय निगच्छति जाव किं भे आसगस्स सदति ? तस्स णं तहप्पगारस्म पुरिसजातस्स तहारूवे समणे वा माहणे वा उभओ कालं केवलिपण्णत्तं धम्ममाइक्खेज्जा ? हंता आइक्खेज्जा।
१. सं० पाom-तं चेक जाव साहू ! २. वृत्तौ अस्य स्थाने एतादृशः पाठो दृश्यते
अणालोइय अपडिक्कमिय अकरणयाए अणब्भुट्रिय अहारियं पायच्छितं तवोकम्मं अपडि. वज्जिय द्रष्टव्यं ठा० ३३३३८ । अणालोइत्ता
अकरणए अणुब्भुट्टित्ता (ता)! ३. भवंति (अ, क, ता, वृ) । प्राकृतव्याकरणे
(हैम० ८।३।४५,४८) तुच् प्रत्ययान्तस्य 'उववत्ता उववत्तारो' इति रूपदयं भवति । 'उववत्तारो' इति पदं संस्कृतदृष्ट्या बहुवचनान्तं मत्वा अस्याग्रे 'भवंति' इति क्रियापदं प्रचलितमभूत् स्थानाङ्ग (१०) प्येवमस्ति । तत्र वृत्तिकृता एवं टिप्पणी कृता-'उववत्तारो' त्ति वचनव्यत्ययादुपपत्ता भवतीति । भगवती (२१८०) वृत्तावपि एव मेव दृश्यते-प्राकृतशैल्या उपपत्ता भवतीति दृश्यम् । प्रस्तुतसूत्रस्य 'ख' संकेतिते प्रयुक्तादर्श 'भवति' इति क्रियापदं लभ्यते । अत्र कर्तृपदं एकवचनान्तमस्ति
तेन 'उववत्तारो भवति' इति पाठः सङ्गच्छते। ४. ठा० ८।१०।
५. अयं पाठः अनेकस्थाने अनेकरूपेण संक्षिप्तीकृतोस्ति यथा प्रस्तुतसूत्रे देवे भवति महिड्डिए जाव चिरद्वितीए । २५ सूत्रे देवे भवति जाव भुजमाणे विहरति । २६ सूत्र देवे भवति महिड्एि जाव विहरति । २७ सूत्रे देवे भवति महिड्विर जाव चइत्ता । २८ सूत्र महिड्डिएसु जाव पभासेमाणे । २६ सूत्र 'तं चेव जाव सव्वं' । एवं--३० सूत्रे तं चेव जाव विहरति । ३१ सूत्र देवत्ताए उववत्तारो भवंति जाव कि ! ३२ सूत्रे सव्वं तं चेव जाव से णं'। अस्य पूर्तिः एकस्मादेव सूत्राद जायते । द्रष्टव्यं ठाणं ८.१० । एतेन कारणेन अस्य ग्रहणं महिटिए जाव भुंजमाणे विहरति इति एक रूपमेवकृतम् । ६. ठितिक्खएणं (अ, क); ठितिक्खएणं भवक्ख
एणं (दू)। ७. पुमत्ताए (ता)। ८. ओ० सू० १४३ । १. अइआयमाणस्स (ता)। १०. पुरओ जाव (अ, क, ख)।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org