________________
चल्यो वस्वारो
पव्वए ? गोयमा ! सहावइवट्टवेयडपव्वए गं खुड्डा खुड्डियासु वावीसु जाव' बिलपतियासु बहवे उप्पलाई पउमाई सद्दावइप्पभाई सद्दावइआगाराई सद्दावइवण्णाई सद्दावइण्णाभाई । 'सद्दावई यत्थ" देवे महिडीए जाव महाणुभागे' 'पलिओवमट्टिईए परिवसइ । से तेणट्ठेणं जाव सद्दावई वट्टवेयपव्वए-सद्दावई वट्टवेयङ्कपव्वए । रायहाणीवि णेयव्वा ” ॥
६१. से केणट्ठणं भंते ! एवं बच्चइ - हेमवए वासे ? हेमवए वासे ? गोयमा ! चुल्ल हिमवंत महाहिमवतेहि वासहरपव्वएहिं दुहओ समुवगूढे' णिच्चं हेमं दलयइ, णिच्च हेमं पगासइ | हेमवए य एत्थ देवे महिड्डीए जाव पलिओ मट्ठिईए परिवसइ । से तेणट्ठेणं गोयमा ! एवं बुच्चइ हेमवए वासे- हेमवए वासे ||
६२. कहि णं भंते! जंबुद्दीवे दीवे महाहिमवंते णामं वासहरपव्वए पण्णत्ते ? गोयमा ! हरिवासस्स दाहिणेणं, हेमवयस्स वासस्स उत्तरेणं, पुरत्थिमलवणसमुहस्स पच्चत्थिमेणं पच्चत्थिम लवणसमुद्दस्स पुरत्थिमेणं, एत्थ णं जंबुद्दीवे दीवे महाहिमवंते णामं वासहरपव्वए पण्णत्ते पाईणपडीणायए उदीणदाहिणविच्छिण्णे पलियंकसंठाणसंठिए दुहा लवणसमुद्द पुट्ठे- पुरथिमिल्लाए कोडीए पुरथिमिल्लं लवणसमुदं पुट्ठे, पच्चत्थिमिल्लाए कोडीए पच्चत्थिमिल्लं लवणसमुद्द पुट्ठे, दो जोयणसयाई उड्ड उच्चत्तेणं, पण्णासं जोयणाई उव्वेहेणं
१. जी० ३।२८६ ।
२. सद्दावइत्थ (अ, ब ); सद्दावई इत्थ (क. त्रि ) ; सावतित्य ( ख स ) |
३. महाणुभावे ( प, शावृ) 1
४. से णं तत्थ चउन्हं सामाणियसाहस्सीणं पलिमोवमट्टितीए जाव परिवसइ रायहाणी वि
( अ, क, ख, त्रि, बस, ही वृ) ; पलिओोवमट्टितीए परिसर से णं तत्य चउन्हं सामाजियसाहस्सीणं जाव रायहाणी ( प, शावृ) पुण्यसागरीयवृत्ती स्वीकृतपाठ एवं व्याख्यातोस्ति । हीरविजयवृत्ती 'साहस्सीणं' इति पदानन्तरं 'पलिओट्ठिए' इत्यादि व्याख्यातमस्ति, किन्तु पूर्वपाठानुसन्धानेन नैतत् सङ्गच्छते । बहु आदर्शष्वपि एषा पाठ विसङ्गतिरस्ति । अस्या विसङ्गतेनिवारणार्थ उपाध्यायशान्तिचन्द्रेण प्रयत्नः कृतः । तस्यानुसारी 'प' प्रतिगतः पाठो व्याख्या चापि सङ्गच्छते । स च प्रयत्नः एवमस्ति शब्दापाती चात्र देवो महद्धिको यावन्महानुभावः पत्योपमस्थितिकः - परिवसति, अथ शब्दापातिदेवमेव विशिनष्टि 'से णं तत्थ' इत्यादि, स शब्दापाती
Jain Education International
૪૭૨
देवस्तत्र प्रस्तुतगिरी चतुर्णां सामानिकसहस्राणां यावत्पदात् विजयदेववर्णकसूत्रं सर्वमपि ज्ञेयं व्याख्येयं च कियत्पर्यन्तमित्याहराजधानी मन्दरस्य दक्षिणस्यामन्यस्मिन् जम्बूद्वीपे द्वीपे इति, जम्बूद्वीपप्रज्ञप्त्यादर्शेषु एतत्सूत्रदृष्टोऽपि पलिओ मट्टिई परिवसती' त्ययं सूत्रादेश: पूर्वसूत्रे यद्योजितस्तद्बहुसु विजयदेवप्रकरणादिसूत्रेष्वित्थमव दृष्टत्वात् बहुग्रन्थ साम्पत्येन क्वचिदादर्श वैगुण्यमुद्भाव्यान्यथायोजनं बहुश्रुतसम्मतमेवास्ति इत्यलं विस्तरेण । जो० ३।३५१-५६५ । ५. समवगूढे (क, ख, प, स, पुवृ, शावृ, हीवृ); समुदगूढे (वृपा) ।
६. 'त्रि' प्रती 'दलयइ' इति पदस्य स्थाने 'मुंचति' इति पदं विद्यते । 'क, ख, ब, स' प्रतिषु हीरविजयवृत्ती पुण्यसागरवृत्तौ च 'दलयइ' इति पदस्याग्रे णिच्चं हेमं मुंबई' इति पाठो विद्यते एतत्पदं क्वचिन्न दृश्यते ( पुढे ) : 'प' प्रतौ 'दलयई' स्थाने 'दलति' इति पदं विद्यते ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org