________________
पढमा दुविहाडिवत्ती
२२१ मणुस्सेसु उववज्जंति, णो देवेसु उववज्जति ॥
५५. जइ तिरिक्खजोणिएस उववज्जति किं एगिदिएस उववज्जति जाव पंचिदिएसु उववज्जति ? गोयमा ! एगिदिएसु उववज्जंति जाव पंचेंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जति, असंखेज्जवासाउयवज्जेसु पज्जत्तापज्जत्तएसु उववज्जति, मणुस्सेसु अकम्मभूमग-अंतरदीवगअसंखेज्जवासाउयवज्जेसु पज्जत्तापज्जत्तएस उववज्जति ।।
५६. ते णं भंते ! जीवा कतिगतिया कतिआगतिया पण्णत्ता ? गोयमा ! दुगतिया दुआगतिया, परित्ता असंखेज्जा पण्णत्ता समणाउसो! से तं सुहमपुढविकाइया ।।
५७. से कि तं बायरपुढविकाइया ? बायरपुढविकाझ्या दुविहा पण्णत्ता, तं जहासण्हबायरपुढविक्काइया य खरबायरपुढविक्काइया य॥
५८. से किं तं सहबायरपुढविक्काइया? सहबायरपुढविक्काइया सत्तविहा पण्णत्ता, तं जहा-कण्हमत्तिया', भेओ' जहा पण्णवणाए जाव-ते समासओ दविहा पण्णता. तं जहा~पज्जत्तगा य अपज्जत्तगा य । 'तत्थ णं जेते अपज्जत्तगा ते णं असंपत्ता । तत्थ णं जेते पज्जत्तगा, एतेसि णं वण्णादेसेणं गंधादेसेणं रसादेसेणं फासादेसेणं सहस्सग्गसो विहाणाई, संखेज्जाई जोणिप्पमुहसतसहस्साई। पज्जत्तगणिस्साए अपज्जत्तगा वक्कमंति--जत्थ एगो तत्थ णियमा असंखेज्जा । से त्तं खरबादरपुढविकाइया" ॥
५६. तेसि णं भंते ! जीवाणं कति सरीरगा पण्णत्ता ? गोयमा! तओ सरीरगा पण्णत्ता, तं जहा-ओरालिए तेयए कम्मए, तं चेव सव्वं, णवरं-- चत्तारि लेसाओ, अवसेसं जहा" सुहमपुढविक्काइयाणं, आहारो' णियमा छद्दिसिं । उववाओ तिरिक्खजोणिय-मणुस्सदेवेहितो, देवेहि जाव सोहम्मेसाणेहितो। ठिई जहण्णेणं अंतोमुहत्तं, उक्कोसेणं बावीसं वाससहस्साइं॥
६०. ते णं भंते ! जीवा मारणंतियसमुग्घाएणं कि समोहया मरंति ? असमोहया मरंति ? गोयमा ! समोहयावि मरंति, असमोहयावि मरंति ॥
६१. ते णं भंते ! जीवा अणंतरं उव्वट्टित्ता कहिं गच्छंति ? कहिं उववज्जति ?--कि नेरइएसु उववज्जति ? पुच्छा। गोयमा नो नेरइएसु उववज्जति, तिरिक्खजोणिएसु उववज्जति मणुस्सेसु उववज्जति, नो देवेसु उववज्जति 'तं चेव' जाव' असंखेज्जवासाउयवज्जेहिंतो उववज्जति ॥
६२. ते णं भंते ! जीवा कतिगतिया कतिआगतिया पण्णत्ता ? गोयमा ! दुगतिया तिआगतिया, परित्ता असंखेज्जा पण्णत्ता समणाउसो! से तं वायरपुढविक्काइया । से तं १. मट्टिया (क,ग,ट)।
स्था वा सूरकते य ज्जाव तत्थ णिमा। २. भेतोसि (क,ख) ततो से (ग); भेउ से ४. जी. १२१६-२१ । (ट)।
५. जी० ११२२-५० । ३. असो चिन्हात्तिः पाठः प्रज्ञापना (१।२०) ६. आहारो जाव (क,ख,ग,ट)।
सूत्राधारेण स्वीकृतोस्ति । प्रस्तुतसूत्रस्य मलय- ७. तधेव (क) तहेव (ख)। गिरीयवृत्ती असो व्याख्यातोस्ति, 'ता' आदर्श अस्य संक्षेपो लभ्यते-खर बा फा पुढवी य
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org