________________
पढमो वक्खारो
१६६
माणिभद्दकडे वेयड्डकूडे पुण्णभद्दकूडे-- एए तिणि कणगामया सेसा छप्पि रयणामया। 'छण्हं सरिणामया देवा, दोण्हं कयमालए चेव णट्टमालए चेव"। गाहा
जण्णामया य कूडा, तन्नामा खलु हवंति ते देवा ।
पलिओवमट्टिईया, हवंति पत्तेय पत्तेयं ॥१॥ रायहाणीओ' ? जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स दाहिणणं तिरियं असंखेज्जदीवसमुद्दे वीईवइत्ता अण्णंमि जंबुद्दीवे दीवे बारस जोयणसहस्साइं ओगाहित्ता, एत्थ णं रायहाणीओ भाणियव्वाओ' विजयरायहाणी सरिसियाओ ।।
४७. से केणठेणं भंते! एवं वुच्चइ-वेयड्ढे पव्वए वेयड्ढे पव्वए ? गोयमा! वेयड्ढे णं पव्वए भरहं वासं दुहा विभयमाणे-विभयमाणे चिट्ठइ, तं जहा---दाहिणड्डभरहं च उत्तरड्डभरहं च । वेयड्डगिरिकुमारे य एत्थ देवे महिड्डीए जाव पलिओवमट्टिईए परिवसइ । से तेणठेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ-वेयड्ढे पव्वए वेयड्ढे पव्वए।। अदुत्तरं च णं गोयमा ! वेयड्डस्स पव्वयस्स सासए णामधेज्जे पण्णत्ते-जंण कयाइ ण आसि ण कयाइ ण अत्थि, ण कयाइ ण भविस्सइ, भुवि च, भवइ य, भविस्सइ य, धुवे णियए सासए अक्खए अव्वए अवट्ठिए णिच्चे ॥
___४८. कहि णं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे उत्तरड्डभरहे णामं वासे पण्णत्ते ? गोयमा ! चुल्ल हिमवंतस्स वासहरपव्वयस्स दाहिणेणं, वेयड्ढस्स पव्वयस्स उत्तरेणं, पुरथिमलवणसमद्दस्स पच्चत्थिमेणं, पच्चत्थिमलवणसमुदस्स पुरत्थिमेणं, एत्थ णं जंबुद्दीवे दीवे उत्तरड्डभरहे णामं वासे पण्णत्ते-पाईणपडीणायए' उदीणदाहिणविच्छिण्णे पलियंकसंठिए दुहा लवणसमुदं पुढे-पुरथिमिल्लाए कोडीए पुरथिमिल्लं लवणसमुदं पुठे, पच्चत्थिमिल्लाए' • कोडीए पच्चत्थिमिल्लं लवणसमुदं पुठे, गंगासिंधूहि महाणईहिं १ दोण्हं वि सरिसणामया देवा कयमालए चेव देवा अधिपतयो भवन्ति अथोक्तमेवार्थव्यक्ती
णट्टमालए चेव, सेसाणं छह सरिसणामया कुर्वन् स्थिति प्रतिपादयितुं गाथामाह (ही); (प); हीरविजयवृत्तौ शान्तिचन्द्रीयवृत्तौ च द्वयोः कुटयोविसदृशनामको देवौ स्वामिनी, एष पाठो व्यत्ययेन व्याख्यातोस्ति-दोण्ह- तद्यथा-कृतमालकश्चैव नृत्तमालकश्चैव, मित्यादि नवानां कुटानां मध्ये प्रथमस्य तमिस्रगुहाकूटस्य कृतमालः स्वामी खण्डसिद्धायतनकूटस्य स्वामी अर्हन्नेव नापरो देव प्रपातगुहाकूटस्य नृत्तमालः स्वामी, शेषाणां इत्यष्टानां तु मध्ये द्वयोः खण्डप्रपाततमिस्राभि- षण्णां कूटानां सदृक-कूटनामसदृशं नाम धानयोः कूटयोः विसदृशनामको देवौ तद्यथा येषां ते सदगनामका देवाः स्वामिनः (शाव)। -कृतमालकश्च नृत्तमालकश्च चकारैवकारौ २. 'रायहाणीओ' त्ति एतेषां राजधान्यः क्व समुच्चयावधारणाओं सेसाणं छण्हं ति शेषाणां सन्तीति प्रश्नवाक्यं सूचितम् (पुर्व)। दक्षिणार्द्धभरतकूट १ मणिभद्रकूट २ वैताढ्य- ३. जी० ३।३४६-५६३ । कूट ३ पूर्णभद्रकूट ४ उत्तरभरतार्द्धकूट ४. जं० १।२४। ५ वैश्रमणकूट ६ नाम्नां कूटानां सदृशनामकाः ५. पडीयायए (त्रि,ब)। सदृशं कूटेन समानं नाम येषां ते सदृशनामका ६. सं० पा.-पच्चथिमिल्लाए जाव पुढें ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org